TY - JOUR T1 - KAMU YÖNETİMİNDE ETİK VE ETİK DIŞI DAVRANIŞLAR: KANADA ÖRNEĞİ TT - ETHICAL AND UNETHICAL BEHAVIORS IN PUBLIC ADMINISTRATION: THE CASE OF CANADIAN AU - Gün, Melâhat Sümeyye PY - 2025 DA - August Y2 - 2025 DO - 10.18493/kmusekad.1523657 JF - Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi PB - Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2147-7833 SP - 710 EP - 723 VL - 27 IS - 49 LA - tr AB - Çalışmanın amacı kamu yönetiminde etik ve etik dışı davranışlar konusunu Kanada örneği üzerinden ele alarak, Kanada kamu yönetimi sisteminin etik altyapısını açıklamak, ülkede kamu yönetimi alanında etik dışı davranışları önlemek için ne gibi tedbirlerin alındığını belirtmek ve ülkenin etik yapılanmasının ne durumda olduğunu saptamaya çalışmaktır. Bu çalışma nitel araştırma tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Doküman incelemesi yöntemi kullanılarak elde edilen veriler betimsel analiz ile analiz edilmiştir. Kanada’da etik ile ilgili bulunan bulgular şu şekildedir; Kanada’nın etik altyapısına bakıldığında öncelikle “Kanada Çıkar Çatışması ve Etik Komiseri Ofisi” ile karşılaşılmaktadır. Bu ofis kamu görevlilerini çıkar çatışması gibi durumlardan korumak ve bu konudaki farkındalıklarını artırmak amacıyla kurulmuştur. Etik ve çıkar çatışması hakkında genel kurallar belirlemiş, alınması gereken önlemleri belirtmiştir. Sonrasında karşılaşılan diğer bir kurum “Kanada Danışmanlık ve Psikoterapi Derneği” isimli bir dernektir. Burada da kamu görevlilerinin kamu hizmetlerini ifa ederken gözetmeleri gereken etik ilkeler belirlenmiştir. Kanada’da etik konusunun hukuki çerçevesi genel itibariyle “Çıkar Çatışması Yasası” ve “Kanada Parlamentosu Yasası” ile çizilmiştir. Her iki yasada da ayrı ayrı hem Avam Kamarası üyeleri için hem Senato üyeleri için çıkar çatışması kuralları belirlenmiştir. Bunun yanında kamu görevlileri için, genel olarak kurallar da yer almaktadır. KW - Etik KW - Etik Dışı Davranışlar KW - Kamu Yönetiminde Etik KW - Kanada N2 - The aim of the study is to discuss the issue of ethical and unethical behavior in public administration through the example of Canada, to explain the ethical infrastructure of the Canadian public administration system, to indicate what measures are taken to prevent unethical behavior in the field of public administration in the country, and to try to determine the state of the country's ethical structuring. This study was carried out with qualitative research technique. The data obtained using the document review method was analyzed with descriptive analysis. The findings regarding ethics in Canada are as follows; When we look at Canada's ethics infrastructure, we first encounter the "Office of the Canadian Conflict of Interest and Ethics Commissioner". This office was established to protect public officials from situations such as conflict of interest and to increase their awareness on this issue. It has determined general rules about ethics and conflict of interest and specified the precautions to be taken. Another institution encountered later is an association called "Canadian Counseling and Psychotherapy Association". Here, the ethical principles that public officials should observe while performing public services are determined. The legal framework of ethics in Canada is generally drawn by the "Conflict of Interest Act" and the "Parliament of Canada Act". Both laws set out conflict of interest rules separately for members of the House of Commons and members of the Senate. In addition, there are general rules for public officials. CR - Aslan, E. (2021). 5176 Sayılı Kanun ile Oluşturulan KGEK ve Kamu Etik Komisyonlarının İşlevselliği Üzerine Bir Değerlendirme: Adana ve Gaziantep Büyükşehir Belediyeleri Ölçeğinde Bir İnceleme. Türk Kamu Yönetimi Dergisi, 2(1), 1-18. CR - Aydın, İ. (2017). Yönetsel, Mesleki ve Örgütsel Etik. Ankara: Pegem Akademi CR - Balkan, B. (2017). Etik Kültürün Kurumlarda Geliştirilmesinde İş Etiği ve Kamu Etiği İlişkisi. Yolsuzluğun Önlenmesi ve Etiğin Teşviki İçin Teknik Destek Projesi, Ankara. CR - Canadian Counselling and Psychotherapy Association (t.y.) https://www.ccpa-accp.ca/about-us/ CR - Canadian Counselling and Psychotherapy Association; Code of Ethics (2020). Canadian Counselling and Psychotherapy Association, Ottawa. CR - Conflict of Interest Act. (2006). https://web.archive.org/web/20140412045035/http://laws- lois.justice.gc.ca/eng/acts/C-36.65/page-3.html#docCont). CR - Conflict of Interest Act. (2006). https://web.archive.org/web/20140312215108/http://laws- lois.justice.gc.ca/eng/acts/C-36.65/page-2.html#docCont CR - Cooper, T. L. (2001). The Emergence of Administrative Ethics as a Field of Study in the United States. Handbook of Administrative Ethics, (Ed. Terry L. Cooper) New York: Marcel Dekker, 1-36. CR - Dağdelen, İlhan (2005). Yönetsel Etik. Mevzuat Dergisi, (90), 1-5. CR - Eryılmaz, B. (2008). Etik Kültürü Geliştirmek. Türk İdare Dergisi, (458), 1-12. CR - Eryılmaz, B. ve Biricikoğlu, H. (2011). Kamu Yönetiminde Hesap Verebilirlik ve Etik. İş Ahlakı Dergisi, 4(7), 19-45. CR - Frankena, W. (2007). Etik. (Çev. Azmi Aydın) Ankara: İmge Kitabevi CR - Güven, A. ve Elçarpar, Y. (2019). Kamu Yönetiminde Etik Sorunsalı ve Alınması Gereken Önlemler. Sosyal Bilimlerde Değişim ve Gelişim Yazıları II, (Ed. Cuma Çataloluk ve Doğan Bozdoğan) Ankara: Gece Akademi, 105-124. CR - Harris, K. (2018). Office Holders to Face Stiffer Punishments for Breaking Federal Ethics Rules. https://www.cbc.ca/news/politics/dion-ethics-commissioner-conflict-fines-tweets-1.4772804 CR - Hatipoğlu, O. G. (2019). Kamu Yönetiminde Liyakat Dışı Uygulamalar: Kamu Etiği Kuramlarına Göre Bir Değerlendirme. Akademik Hassasiyetler, 6(12), 269-290. CR - House of Commons Canada. (2024). Conflıct of Interest Code for Members of the House of Commons. https://www.ourcommons.ca/About/StandingOrders/appa1-e.htm CR - Kaplan, Ç. (2009). Kamu Yönetiminde Etik ve Kamu Çalışanlarının Etik Kavramını Algılayışları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 343-355. CR - Kılavuz, R. (2002). Yönetsel Etik ve Halkın Yönetsel Etik Oluşumuna Etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(2), 255-266. CR - Kolthoff, E. (2007). Ethics and New Public Management: Empirical Research into the Effects of Businesslike Government on Ethics and Integrity. New York: Eleven International Publishing CR - Office of the Conflict of Interest and Ethics Commissioner. (t.y.). https://ciec-ccie.parl.gc.ca/en/About- APropos/Pages/History-Histoire.aspx CR - Office of the Conflict of Interest and Ethics Commissioner. (t.y.). https://ciec-ccie.parl.gc.ca/en/About- APropos/Pages/Independence-Independance.aspx CR - Office of the Conflict of Interest and Ethics Commissioner. (t.y.). https://ciec-ccie.parl.gc.ca/en/About- APropos/Pages/WhoWeAre-QuiNousSommes.aspx CR - Office of the Conflict of Interest and Ethics Commissioner. (t.y.). https://ciec- ccie.parl.gc.ca/en/investigations-enquetes/Pages/InvestigationsAct-EnquetesLoi.aspx CR - Office of the Conflict of Interest and Ethics Commissioner. (t.y.). https://ciec- ccie.parl.gc.ca/en/publications/Pages/CoIA-LCI.aspx CR - Office of the Conflict of Interest and Ethics Commissioner. (t.y.). https://ciec-ccie.parl.gc.ca/en/rules- reglements/Pages/summary-POH-resume-TCP.aspx CR - Office of the Senate Ethics Officer. (t.y.). http://sen.parl.gc.ca/seo-cse/PDF/CodeJune2014.pdf CR - Özkal Sayan, İ. (2017). Farklı Ülkelerdeki Etik Kurul İncelemeleri: Türkiye, Avustralya-Batı Avustralya, Almanya, İsveç, Yeni Zelanda. Yolsuzluğun Önlenmesi ve Etiğin Teşviki İçin Teknik Destek Projesi, Ankara. CR - Parliament of Canada Act. (1985a). https://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/P-1/page-5.html#h-390291 CR - Parliament of Canada Act. (1985b). https://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/P-1/page-1.html#h-389998 CR - Plant, J. F. (1998). Using Code of Ethics in Teaching Public Administration. Teaching Ethics and Values in Public Administration Programs, (Ed. James S. Bowman and Donald C. Menzel) New York: State University of New York Press, 161-177. CR - Thompson, D. F. (1985). The Possibility of Administrative Ethics. Public Administration Review, 45(5), 555-561. CR - Türk Dil Kurumu. (2024). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 03.04.2024). CR - TÜSİAD. (2005). Devlette Etikten Etik Devlete: Kamu Yönetiminde Etik: Kavramsal Çerçeve ve Uluslararası Uygulamalar. Ankara: TÜSİAD. CR - Usta, A. (2011). Kuramdan Uygulamaya Kamu Yönetiminde Etik ve Ahlâk. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 39-50. CR - Usta, S. (2016). Kamu Yönetiminde Etik Bir Sorunsal Olarak Çıkar Çatışması ve Kamu Görevi Sonrası İstihdam. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 19(2), 1-17. CR - Uzun, Y. (2021). Koçi Bey Risaleleri’nde Etik Yönetimin İzlerini Bulmak. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (ASOBİD), (9), 1-32. CR - Yüksel, C. (2006). Kamu Yönetiminde Etik ve Türk Kamu Yönetiminde Etik Hakkında Yeni Yasal Düzenlemeler. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 64(2), 167-212. UR - https://doi.org/10.18493/kmusekad.1523657 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4103424 ER -