TY  - JOUR
T1  - Mesem kapsamındaki turizm eğitimi üzerine keşfedici bir araştırma: Öğretmen görüşleri
TT  - An exploratory research on tourism education within Mesem: Teacher opinions
AU  - Kepçe, Mustafa
AU  - İçigen, Ebru
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.31795/baunsobed.1528910
JF  - Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
JO  - BAUNSOBED
PB  - Balıkesir Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1301-5265
SP  - 487
EP  - 506
VL  - 28
IS  - 53
LA  - tr
AB  - Mesleki eğitim, bireylerin hem kişisel hem de profesyonel gelişimini destekleyerek iş dünyasında rekabet avantajı elde etmelerini sağlayabilen temel bir unsur olarak görülmektedir. Devletler bireylerin gelişimini sağlamak, iş gücü piyasasının ihtiyaçlarına uygun nitelikli eleman yetiştirerek ekonomik büyümeyi desteklemek ve istihdamı artırmak amacıyla mesleki eğitim stratejileri geliştirmektedir. 2021 yılı sonlarında faaliyetlerine başlayan MESEM bu amaca hizmet eden stratejiler arasında yer almaktadır. MESEM kapsamında verilen turizm eğitiminin durumuna ve nasıl geliştirilebileceğine dair araştırmalar yapmanın; istihdam ihtiyacının nitelikli personel ile karşılanması, turizm eğitiminin niteliği ve turizm endüstrinin gelişimi konularına katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Söz konusu düşünceden hareketle bu çalışmada; MESEM kapsamında turizm eğitimi veren meslek dersi öğretmenlerinin MESEM hakkındaki görüşlerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formları vasıtasıyla yüz yüze görüşmeler yapılarak gerçekleştirilen bu araştırmada MESEM kapsamında verilen turizm eğitimine ilişkin literatürdeki boşluğun daraltılması ve MESEM kapsamında verilen turizm eğitiminin durumunun meslek dersi öğretmenlerinin bakış açısından ortaya konması amaçlanmıştır. Başlangıç niteliğinde ve katılımcıların amaçlı örnekleme yöntemiyle seçildiği bu nitel araştırmada elde edilen veriler, “MAXQDA 2020 Nitel Veri Analizleri” paket programıyla tematik analize tabi tutulmuştur. 20 katılımcıyla yapılan görüşmeler sonucunda görüşme sorularına bağlı olarak bir tematik düzen oluşturulmuş ve 433 adet kodlama işlemi yapılmıştır. Kodlanan verilerin analiz edilmesi sonucunda, MESEM programlarının sektörel ihtiyaçlara daha fazla uyum sağlaması, eğitimin programa özel binalarda gerçekleştirilmesi, eğitim ortamlarının daha disiplinli ve elverişli hale getirilmesi, ders süre ve içeriklerinin dengeli bir şekilde düzenlenmesi yönündeki geliştirme önerilerinin sıklıkla telaffuz edildiği tespit edilmiştir. Araştırmanın sonuç bölümünde bulgular doğrultusunda çıkarımlar yapılmış ve politika önerilerinde bulunulmuştur.
KW  - Mesem
KW  - Turizm
KW  - Mesleki eğitim
N2  - Vocational education is seen as a fundamental element that can support individuals' personal and professional development, providing a competitive advantage in the job market. Governments develop vocational education strategies to foster individuals' growth, train qualified personnel to meet labor market needs, support economic growth, and increase employment. The Vocational Education Center (MESEM), which began operating in December 2021 in 33 fields and 181 branches, is among these strategies. The tourism industry significantly contributes to economies and requires qualified personnel to meet employment needs and gain a competitive edge. Research on the current state and potential improvements of tourism education provided by MESEM can contribute to meeting employment needs with qualified personnel, enhancing the quality of tourism education, and advancing the tourism industry. This study aims to reveal the views of vocational course teachers on tourism education within MESEM. Through semi-structured interview forms, face-to-face interviews were conducted to narrow the gap in the literature and present the state of tourism education in MESEM from the teachers' perspective. This qualitative research, which is preliminary in nature and uses purposive sampling, analyzed the data using the "MAXQDA 2020 Qualitative Data Analysis" software. Interviews with 20 participants resulted in a thematic structure and 433 coding processes. The analysis indicated frequent suggestions for aligning MESEM programs more closely with sectoral needs, conducting education in dedicated facilities, improving the discipline and suitability of educational environments, and balancing course durations and contents. The conclusion section provides inferences based on the findings and offers policy recommendations.
CR  - Airey, D. (2016). Tourism education: Past, present and Future. Turističko Poslovanje, (17), 9-12.
CR  - Ayanoğlu, Ç., Demir, T. ve Gür Erdoğan, D. (2021). 2023 eğitim vizyonunun akademik çalışmalara yansımaları: bibliyometrik bir analiz. OPUS International Journal of Society Researches, Eğitim Bilimleri Özel Sayısı, 4482-4518.
CR  - Aymankuy, Y. ve Aymankuy, Ş. (2013). Turizm işletmeciliği eğitimi alan öğrencilerin turizm sektöründeki istihdamla ilgili görüşleri ve sektördeki kariyer beklentileri (Balıkesir üniversitesi turizm işletmeciliği ve otelcilik yüksekokulu örneği). Akademik Bakış Dergisi, 35, 1-21.
CR  - Binici, H. ve Arı, N. (2004). Mesleki ve teknik eğitimde arayışlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 383-396.
CR  - Can, N. (2004). Öğretmenlerin geliştirilmesi ve etkili öğretmen davranışları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(16), 103-119.
CR  - Cantekin, Ö. F. (2015). Küreselleşme ve eğitim: "Homo economicus" eğitim anlayışının dönüşümü. Akademik Hassasiyetler, 2(4), 43-72.
CR  - Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Siyasal Kitabevi. (Orijinali 2007 yılında yayımlanmıştır).
CR  - Demirer, M. ve Dal, S. (2020). Güncellenen mesleki ve teknik eğitim programları üzerine eğitim yöneticileri ve meslek dersi öğretmenlerinin görüşleri. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 11(22), 297-321.
CR  - Di Meglio, G., Barge-Gil, A., Camiña, E., ve Moreno, L. (2022). Knocking on employment’s door: Internships and job attainment. Higher Education, 83(1), 137-161.
CR  - Doğan, M., Gün, İ. ve Şenol, V. (2018). Mesleki eğitim merkezi öğrencilerinde iş kazası sıklığı ve etkileyen etmenler. Sağlık Bilimleri Dergisi, 27(1), 22-28.
CR  - Göksoy, S. (2020). Küreselleşme ve eğitime yansımaları. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 1(1), 1-10.
CR  - Guba, E.G. (1981). Criteria for assessing the trustworthiness of naturalistic inquiries. Educational Technology Research and Development, 29(2), 75-91.
CR  - Günay, D. ve Özer, M. (2016). Türkiye’de meslek yüksekokullarının 2000’li yıllardaki gelişimi ve mevcut zorluklar. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (1), 1-12.
CR  - Gürdal, M. (2002). Türkiye’de mesleki turizm eğitiminin yapısal analizi, okullaşma-eğitimin kalitesi-staj-istihdam sorunları ve çözüm önerileri. Turizm Eğitimi Konferansı (391-400). Ankara.
CR  - Hayat, E. ve Şölen, Ş. (2021). İstihdamda mesleki eğitimin önemi ve öğrencilerin mesleki eğitime ilişkin tutumları: Aydın ili örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 70-85.
CR  - Karaman, A. (2012). Türkiye'de meslek eğitimine yönelik ortak faaliyetler. İstanbul Üniversitesi Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 43, 173-188.
CR  - Karaman, A. (2018) Ürün bilinirliği ve tercihini belirlemede ürün uzmanlarının rolü: Nitel bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(2), 646-663.
CR  - Karatepe, A., Yıldırım, H. İ., Şensoy, Ö. ve Yalçın, N. (2004). Fen bilgisi öğretimi amaçlarının gerçekleştirilmesinde mevcut fen bilgisi müfredat programının amaçlar boyutunda uygunluğu konusunda öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 165-175.
CR  - Kaşlı, M. ve İlban, M. O. (2013). The relationship between problems faced during internships and interns’ view of profession and intention to work in the tourism industry. Egitim Arastirmalari-Eurasian Journal of Educational Research, 52, 79-96.
CR  - Kaya, S. ve Kartallıoğlu, S. (2010). Okul temelli mesleki gelişim modeline yönelik koordinatör görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 115-130.
CR  - Kaya, Z. ve Çelik, S. (2023). Mesleki ve teknik eğitimin güncel sorunları ve çözüm önerileri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 13(1), 1-10.
CR  - Kılıç, Y. ve Yılmaz, E. (2018). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin perspektifinden mesleki eğitime ilişkin bir durum çalışması. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-16.
CR  - Lomba-Portela, L., Domínguez-Lloria, S. ve Pino-Juste, M. R. (2022). Resistances to educational change: Teachers’ perceptions. Education Sciences, 12(5), 359.
Mesleğim Hayatım (2022). Mesleki eğitim programında uygulanan alan ve dal listesi. 18 Ocak 2025 tarihinde https://meslegimhayatim.meb.gov.tr/photos/2022/01/25/alan-dal-liste-a4_61f010865e1d9.pdf adresinden erişildi.
CR  - Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Güçlü yarınlar için 2023 eğitim vizyonu. 13 Haziran 2024 tarihinde https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu.pdf adresinden erişildi.
CR  - Millî Eğitim Bakanlığı (Ocak 2022). Mesleki eğitim merkezleri irtibat büroları açılıyor. 12 Haziran 2024 tarihinde https://www.meb.gov.tr/mesleki-egitim-merkezleri-irtibat-burolari-aciliyor/haber/25117/tr adresinden erişildi.
CR  - Millî Eğitim Bakanlığı (2023). Millî eğitim bakanlığı orta öğretim kurumları yönetmeliği. 11 Temmuz 2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=18812&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5 adresinden erişildi.
CR  - Mevzuat (t.y.). Mesleki eğitim kanunu. 14 Haziran 2024 tarihinde https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3308.pdf adresinden erişildi.
CR  - Miles, M.B. ve Huberman, A.M. (1994). An expanded sourcebook: Qualitative data analysis (2. bs). SAGE Publications.
CR  - Özer, M. (2018). 2023 Eğitim vizyonu ve mesleki ve teknik eğitimde yeni hedefler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (3), 425-435.
CR  - Özer, M. (2021). Türkiye’de mesleki eğitimi güçlendirmek için atılan yeni adımlar. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (16), 1-16.
CR  - Özer, M. ve Suna, E. (2022). 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nda yapılan değişiklik sonrası mesleki eğitim merkezi programlarının 2022 yılı ilk üç aylık performans değerlendirmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (18), 1-17.
CR  - Özsoy, C. E. (2015). Mesleki eğitim-istihdam ilişkisi: Türkiye’de mesleki eğitimin kalite ve kantitesi üzerine düşünceler. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 5(5), 173-181.
CR  - Pajares, M. F. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62(3), 307-332.
CR  - Psacharopoulos, G. (1997). Vocational education and training today: Challenges and responses. Journal of Vocational Education and Training, 49(3), 385-400.
CR  - Rubin, B. ve Silva, E. (2003). Critical voices in school reform. Routledge.
CR  - Sadık, F. ve Yalçın, O. (2021). Liselerde disiplin uygulamalarına yönelik öğretmen ve öğrenci görüşleri. OPUS International Journal of Society Researches, 18(40), 2530-2585.
CR  - Sever, D., Baldan, B., Tuğlu, B., Kabaoğlu, K. ve Alagöz Hamzaj, Y. (2018). Küreselleşme sürecinde eğitim alanında atılan adımlar: türkiye ve eğitimde başarılı ülke örnekleri. İlköğretim Online, 17(3), 1583-1603.
CR  - Solmaz, S. A. ve Ulama, S. (2014). Türkiye’de turizm eğitim-öğretiminde mevcut durum üzerine analitik bir değerlendirme. Ist International Congress of Tourism & Management Researches (97-115). Antalya.
CR  - Solow, R. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94.
CR  - Somuncu, A. (2020). Türkiye'de mesleki eğitim ve istihdam-hayaller beyaz olsa da gerçekler mavi yaka. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(1), 177-194.
CR  - Şen Gürer, S. (2022). Mesleki ve teknik liselerde görev yapan meslek dersi öğretmenlerinin Covid-19 salgını sürecindeki harmanlanmış eğitim deneyimleri. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 8(2), 74-99.
CR  - Taştekil, S. ve Demirbilek, T. (1991). Mesleki Eğitimin İstihdam Üzerine Etkisi ve 3308 Sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunun Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 298-311.
CR  - Toprak, Ö. F. (2018). Türkiye’de mesleki ve teknik eğitimin gelişiminde İŞKUR’un rolü [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Tunç, B., Yıldız, S. ve Doğan, A. (2015). Meslek liselerinde disiplin sorunları, nedenleri ve çözümü: Bir durum analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 384-403.
CR  - Uçar, C. ve Özerbaş, M. A. (2013). Mesleki ve teknik eğitimin dünyadaki ve Türkiye’deki konumu. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 242-253.
CR  - Uslu, B. (2020). 12 yıllık zorunlu eğitim döneminde Türk Eğitim Sistemi’nin sayısal görünümü. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(2), 150-164.
CR  - Üstün, A. ve Korkmaz, B. (2021). Mesleki gelişim açısından eğitim içerikli filmlere ilişkin öğretmen görüşleri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(3), 62-78.
CR  - Vähäsantanen, K. ve Eteläpelto, A. (2011). Vocational teachers’ pathways in the course of a curriculum reform. Journal of Curriculum Studies, 43(3), 291-312.
CR  - Yeşiltaş, M., Öztürk, Y. ve Hemmington, N. (2010). Tourism education in Turkey and implications for human resources. Anatolia: An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 21(1), 55-71.
CR  - Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
CR  - Yildiz, S., Kutlu, D. ve Özmenekşe, Y. O. (2023). A content analysis of consumer feedback on ‘Teddy Tour berlin’within the concept of toy tourism. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 71(4), 723-734.
UR  - https://doi.org/10.31795/baunsobed.1528910
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4125582
ER  -