@article{article_1529583, title={Dezavantajlı Bireylerde Madde Kullanımı ve Madde Kullanımı ile Mücadelede İyi Uygulama Örnekleri}, journal={Ufkun Ötesi Bilim Dergisi}, volume={25}, pages={1–28}, year={2025}, DOI={10.54961/uobild.1529583}, author={Karteper, Ilgın and Demirbaş, Elif}, keywords={Dezavantajlı bireyler, Madde kullanımı, İyi uygulama örnekleri}, abstract={Dezavantajlı bireyler yaygın olarak eğitim hizmetlerine erişememe, yeterli gelir elde edememe ve toplumda ayrımcılığa maruz kalma gibi problemlerle karşılaşmaktadırlar. Yaşadıkları problemlere ek olarak sahip oldukları uyuşturucu madde bağımlılıkları başta kendileri daha sonra ise toplum için ciddi bir problem haline gelebilmektedir. Bu makalede dezavantajlı bireyler özelinde uyuşturucu madde kullanımı, nedenleri ve sonuçlarının yanı sıra Türkiye’de ve dünyada bağımlılıkla mücadele kapsamında uygulanmış ve uygulanmakta olan iyi uygulama örneklerine yer verilmiştir. Madde bağımlılığın önleme, teşhis ve tedavinin yanı sıra tedavi sonrası yapılacak olan rehabilitasyon uygulamaları bu mücadelede kritik öneme sahiptir. İstihdam ve eğitim imkanlarını içeren projeler, toplum temelli rehabilitasyon programları ve uzmanlaşmış destek hizmetlerinin oldukça başarılı bir şekilde sonuçlandığı ifade edilebilir. Bu makalede dezavantajlı bireylerin madde kullanımı ile ilgili literatür taraması yapılarak var olan iyi uygulama örneklerinin incelenmesi hedeflenmektedir. Çeşitli dezavantajlı gruplarda madde kullanımının yaygınlığı, söz konusu gruplarda madde kullanımı için risk faktörlerinin neler olduğu, madde kullanımından korunabilmek adına etkili olabilecek faktörlerin hangilerinin olduğu üzerinde durulmuştur. Mevcut literatürde yer alan, madde kullanımı sonucunda dezavantajlı bireylerde ortaya çıkabilecek toplumsal, psikolojik ve ekonomik etkilerin neler olduğuna dair çalışmalar incelenmiş; psiko-sosyal ve eğitim programlarının yanı sıra sağlık hizmetleri gibi iyi uygulama örnekleri tahlil edilmiş ve bu yöntemlerin madde kullanan dezavantajlı bireyler üzerindeki olumlu etkisi tartışılmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda, daha önce uygulanmış ve/veya hali hazırda uygulanmakta olan projelerin bağımlı gruplar arasında olumlu etkiler yarattığı ve söz konusu programların geliştirilerek sürdürülebilirliğinin sağlanmasının madde kullanımı ile mücadelede oldukça önemli bir adım olduğunu ifade etmek mümkündür.}, number={1}, publisher={Körler Federasyonu}