TY - JOUR T1 - Dünden Bugüne Pazarlama Literatüründe Ortak Değer Yaratma Kavramı: Bir Bibliyometrik Analiz AU - Bilgiseven, Büşra AU - Arslan, F. Müge PY - 2025 DA - August Y2 - 2025 DO - 10.14780/muiibd.1533587 JF - Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi PB - Marmara Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2587-2672 SP - 196 EP - 228 VL - 47 IS - 2 LA - tr AB - 2000’li yılların başı itibariyle mal ve dağıtım odaklı klasik anlayış yerini karşılıklı iletişim odaklı, tüketicilere tek taraflı değer üreten değil, tüketicilerin değer üretiminde aktif rolde olduğu bir anlayışa doğru hızla evrilmiştir. Ortak değer yaratma kavramı, literatürde bir paradigma kayması olarak adlandırılan Hizmet-Baskın (H-B) mantık anlayışla birlikte tüketiciyi merkeze alan, tüketicilerin işletmelerle karşılıklı bilgi alışverişi, geri bildirimde bulunduğu, yeni mal ve hizmetlerin fikirlerinin ortaya çıkmasına katkı sağladığı, uygun şartlarda üretime ortak bir şekilde katıldığı bir sistemi ifade eder. Ortak değer yaratma kavramı nispeten yeni bir kavram olmasına rağmen ilgili literatür hızlı bir şekilde büyümüştür. Ancak ortak değer yaratma kavramına ilişkin olarak Türkçe literatürde yapılmış olan çalışma sayısı halen sınırlı sayıdadır. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı, ortak değer yaratma kavramına ilişkin dünden bugüne ilgili literatürün göstermiş oldu gelişimi ortaya koymaktır. Bu amaçla bu çalışmada bibliyometrik analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda 2004-2024 yılları arasında Web of Science (WoS) veri tabanında taranan 1.236 makale analiz edilmiştir. 1.236 makale ilk olarak performans analizi ile alanın önemli çalışmaları, alanın en üretken yazarlar, alanın önde gelen ülke ve kurumları gibi parametrelerle analiz edilmiştir. Ardından, bilimsel haritalandırma yöntemiyle atıf analizi, ortak atıf analizi ve ortak kelime analizi yapılmıştır. KW - Değer KW - Ortak Değer Yaratma KW - Hizmet-Baskın Mantık KW - Bibliyometrik Analiz CR - Albinsson, P. A., Perera, B. Y., & Sautter, P. T. (2016). DART Scale Development: Diagnosing a Firm’s Readinessfor Strategic Value Co-Creation. Journal of Marketing Theory and Practice, 24, 42-58. DOİ:10.1080/106 96.679.2016.1089763 CR - Alves, H., Fernandes, C., & Raposo, M. (2015). Value Co-Creation: Concept and Contexts of Application and Study. Journal of Business Research, 69(6), 1626-1633. DOİ:10.1016/j.jbusres.2015.10.029 CR - Anderson, J. C., Jain, D. C., & Chintagunta, P. K. (1993). Customer Value Assessment ın Business Market: A Stateof-Practice Study. Journal of Business-to-Business Marketing, 1(1), 3-29. DOİ:10.1300/J033v01n01_02 CR - Aria, M., & Cuccurullo, C. (2017). Bibliometrix: An R-Tool For Comprehensive Science Mapping Analysis. Journal of Informetrics, 11(4), 959-975. DOİ:10.1016/j.joi.2017.08.007 CR - Arslan, E. (2022). Sosyal Bilim Araştırmalarında VOSviewer ile Bibliyometrik Haritalama ve Örnek Uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 22(2), 33-56. CR - Ballantyne, D., & Varey, R. J. (2006). Creating Value-in-use Through Marketing Interaction: The Exchange Logic of Relating Communicating and Knowing. Marketing Theory, 6(3), 335-348. DOİ:10.1177/147.059.3106066795 CR - Birkle, C., Pendlebury, D. A., Schnell, J., & Adams, J. (2020). Web of Science as a Data Source for Research on Scientific and Scholarly Activity. Quantitative Science Studies, 363-376. DOİ:10.1162/qss_a_00018 CR - Bukar, U.A., Sayeed, M.S., Razak, S.F.A., Yogarayan, S., Amodu, O.A., ve Mahmood, R.R.R. (2023). A Method for Analyzing Text Using VOSviewer. MethodsX 11. DOİ: 10.1016/j.mex.2023.102339 CR - Dirik, D., Eryılmaz, İ., & Erhan, T. (2023). Post-Truth Kavramı Üzerine Yapılan Çalışmaların VOSviewer ile Bibliyometrik Analizi. Sosyal Mucit Academic Review, 4(2), 164-188. DOİ:10.54733/smar.1271369 CR - Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to Conduct a Bibliometric Analysis: An Overview and Guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296. DOİ:10.1016/j.jbusres.2021.04.070 CR - Durukal, E. (2019). Pazarlama 1.0’dan Pazarlama 4.0’a Doğru Değişim. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(3), 1613-1633. CR - Dzikowski, P. (2018). A Bibliometric Analysis of Born Global Firms. Journal of Business Research, 85, 281-294. DOİ:10.1016/j.jbusres.2017.12.054 CR - Edvardsson, B., Tronvoll, B., & Gruber, T. (2011). Expanding Understanding of Service Exchange and Value Co-Creation: A Social Construction Approach. Journal of the Academy of Marketing Science , 39, 327-339. DOİ: 10.1007/s11747.010.0200-y CR - Eichholz, J., Heimburg, V., Grobe, N., Hefft, D., Henke, M., & Wiesche, M. (2023). Approaching Value Co-Creation in Different Contexts Through A Bibliometric Analysis. Procedia CIRP 120, 1161-1166. DOİ:10.1016/j.procir.2023.09.142 CR - Eivazzadeh, S. (2020). Sosyal Medyada Pazarlama Faaliyetleri ve Güvenin Ortak Değer Yaratımı Üzerindeki Etkisi: Türkiye ve İran’da Karşılaştırmalı Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi. Erzurum. CR - Ellegaard, O., & Wallin, J. A. (2015). The Bibliometric Analysis of Scholarly Production: How Great is the Impact? Scientometrics, 105, 1809-1831. DOİ:10.1007/s11192.015.1645-z CR - Erdoğan, B. Z. (2009). Pazarlama: Küresel Krizin Suçlusu mu, Kurtarıcısı mı? Tüketici ve Tüketici Araştırmaları Dergisi, 1(1), 41-51. CR - Erdoğan, B. Z., & Çiftçi, S. D. (2015). Uygulamalı Sentez Bir Sosyal Bilim Olarak Pazarlama. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 1(1-21). CR - Erdoğan, B., & İşlek, M. S. (2013). Pazarlamaya Farklı Yaklaşımlar ve Kültürün Bu Yaklaşımlar Üzerindeki Rolü: Anglo-Sakson, Alp-Germen ve Anadolu Yaklaşımları Karşılaştırması. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi(11), 117-138. CR - Evirgen, D. (2022). Marka Toplulukları İle Ortak Marka Değeri Yaratmak: Fotoğraflardaki Dior Marka Kişiliği. Akademik Sanat(16), 94-109. CR - Fuciu, M., & Dumitrescu, L. (2018). From marketing 1.0 to Marketing 4.0–The Evolution of The Marketing Concept In The Context of The 21 Century. In International conference knowledge-based organization (Vol.24, No. 2, pp. 43-48). DOİ: 10.1515/kbo-2018-0064 CR - Galvagno, M., & Dalli, D. (2014). Theory of Value Co-Creation: A Systematic Literature Review. Managing Service Quality, 24(6), 643-683. DOİ:10.1108/MSQ-09-2013-0187 CR - Grönroos, C. (2008). Service Logic Revisited: Who Creates Value? And Who Co-Creates? European Business Review, 20(4), 298-314. DOİ:10.1108/095.553.40810886585 CR - Grönroos, C., & Voima, P. (2013). Critical Service Logic: Making Sense of Value and Co-Creation. Journal of the Academy of Marketing Science, 41, 133-150. DOİ:10.1007/s11747.012.0308-3. CR - Gümüş, C., & Aksoy, R. (2022). Hizmet Baskın Mantık Çerçevesinde Değerin Birlikte Yaratımı KavramınaGenel Bir Bakış. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(3), 324-334. DOİ:10.26677/TR1010.2022.936 CR - Kotler, P., Kartajaya, H., & Setiawan, I. (2019). Marketing 3.0: From products to customers to the human spirit (pp.139-156). Springer Singapore. CR - Lawani, S. M. (1981). Bibliometrics: Its Theoretical Foundations, Methods and Applications. Libri, 294-315. DOİ:10.1515/libr.1981.31.1.294 CR - M.J.Cobo, Lopes-Herrera, A., Herrera-Viedma, E., & Herrera, F. (2011). Science Mapping Software Tools:Review, Analysis, and Comparetive Study Among Tools. Journal of the American Society for InformationScience and Technology, 62(7), 1382-1402. DOİ:10.1002/asi.21525 CR - Mucuk, İ. (2014). Pazarlama İlkeleri, 20. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul. CR - Munoz, J. A., Herrea-Viedma, E., Santisteban-Espejo, A., & Cobo, M. J. (2020). Software Tools for Conducting Bibliometric Analysis in Science: An up-to-date Review. Profesional de la Informacion, 29(1). DOİ:10.3145/epi.2020.ene.03 CR - Neghina, C., Caniels, M. C., Bloemer, J. M., & van Birgelen, M. J. (2014). Value Cocreation in Service Interactions: Dimensions and Antecedents. Marketing Theory, 15(2), 221-242. DOİ:10.1177/147.059.3114552580 CR - Prahalad, C. K. & Ramaswamy, V. (2000). Co-Opting Customer Competence, Harvard Business Review, 78(1), 79-90. CR - Prahalad, & Ramaswamy, V. (2004a). Co-Creation Experiences: The Next Practice in Value Creation. Journal of Interactive Marketing, 18(3), 5-14. CR - Prahalad, C. K. & Ramaswamy, V. (2004b). The Future of Competition: Co-Creating Unique Value with Customers, Harvard Business Scholl Press, Boston, Massachusetts, USA. CR - Prahalad, C. K. & Ramaswamy, V. (2004c). Co-Creating Unique Value with Customers, Strategy & Leadership, 32 (3), 4-9. DOİ:10.1108/108.785.70410699249 CR - Prahalad, & Ramaswamy, V. (2004). Co-Creation Experiences: The Next Practice in Value Creation. Journal of Interactive Marketing, 18(3), 5-14. DOİ:10.1002/dir.20015 CR - Pritchard, A. (1969), “Statistical bibliography or bibliometrics?”, Journal of Documentation, 25, 348-349. CR - Ramaswamy, V. (2009). Co-Creation of Value-Toward an Expanded Paradigm of Value Creation. Marketing Review St.Gallen, 26(6), 11-17. DOİ:10.1007/s11621.009.0085-7 CR - Ranjan, K. R., & Read, S. (2016). Value Co-Creation: Concept and Measurement. Journal of the Academy of Marketing Science, 44, 290-315. DOİ:10.1007/s11747.014.0397-2 CR - Rojas-Lamorena, A. J., Barrio-García, S. D. & Alcantara-Pilar, J.M. (2022). A Review of Three Decades of Academic Research on Brand Equity: A Bibliometric Approach Using Co-Word Analysis and Bibliographic Coupling, Journal of Business Research, 139, 1067-1083. DOİ: 10.1016/j.jbusres.2021.10.025 CR - Saarijarvi, H., Kannan, P. K., & Kuusela, H. (2013). Value Co-Creation: Theoratical Approaches and Practical İmplications. European Business Review, 25(1), 6-19. DOİ:10.1108/095.553.41311287718 CR - Saha, V., Mani, V., & Goyal, P. (2020). Emerging Trends in the Literature of Value Co-Creation: A Bibliometric Analysis. Benchmarking: An International Journal, 27(3), 981-1002. DOİ:10.1108/BIJ-07-2019-0342 CR - Shah, S. H., Noor, S., Ahmad, A. B., Butt, A. S., & Lei, S. (2022). Retrospective View and Thematic Analysis of Value Co-Creation Through Bibliometric Analysis. Total Quality Management & Business Excellence, 33(7-8), 752-776. DOİ:10.1080/14783.363.2021.1890017 CR - Sheth, J. N., & Uslay, C. (2007). Implications of The Revised Definition of Marketing: From exchange To Value Creation. Journal of Public Policy & Marketing, 26(2), 302-307. DOİ: 10.1509/jppm.26.2.302 CR - Sinkovics, N. (2016). Enhancing the Foundations for Theorising Through Bibliometric Mapping. Internatinal Marketing Review, 33(3), 327-350. DOİ:10.1108/IMR-10-2014-0341 CR - Şişik, L. (2022). Gastronomi Alanındaki Uluslararası Araştırma Eğilimleri: Web of Science (WOS) Veri Tabanında Yer alan 1995-2018 Yıllarına Ait Makalelerin Bibliyometrik Analizi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı Doktora Tezi. İstanbul. CR - Şimşir, İ. (2022). Bibliyometri ve Bibliyometrik Analize İlişkin Kavramsal Çerçeve. O. Öztürk, & G. Gürler içinde, Bir Literatür İncelemesi Aracı Olarak Bibliyometrik Analiz (Cilt 3). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. CR - Van Eck, N., Waltman, L., (2010). Software Survey: VOSviewer, A Computer Program for Bibliometric Mapping. Scientometrics. 84(2), 523-538. DOİ: 10.1007/s11192.009.0146-3 CR - Vargo, S. L., & Lusch, R. F. (2004). Evolving to a New Dominant Logic for Marketing. Journal of Marketing, 68(1), 1-17. DOİ:10.1509/jmkg.68.1.1.24036 CR - Vargo, S. L., & Lusch, R. F. (2017). Service-Dominant Logic 2025. International Journal of Research in Marketing, 34(1), 46-47. DOİ:10.1016/j.ijresmar.2016.11.001 CR - Vargo, S. L., & Lusch, R. L. (2008). Service-Dominant Logic: Continuing The Evolution. Journal of the Academy of Marketing Science, 36, 1-10. DOİ:10.1007/s11747.007.0069-6 CR - Vargo, S. L., Maglio, P. P., & Akaka, M. A. (2008). On Value and Value Co-Creation: A Service Systems and Service Logic Perspective. European School of Management, 26, 145-152. DOİ:10.1016/j.emj.2008.04.003 CR - Vega-Vazquez, M., Revilla-Camacho, M. A., & Cossio-Silva, F. J. (2013). The Value Co-Creation Process as a Determinant of Customer Satisfaction. Management Decision, 51(10), 1945-1953. DOİ:10.1108/MD-04-2013-0227 CR - Wong, D. (2018). VOSviewer. Technical Services Quaterly. 35(2), 219-220. DOİ: 10.1080/07317.131.2018.1425352 CR - Woodruff, R. B. (1997). Customer Value: The Next Source For Competitive Advantage. Journal of The Academy of Marketing Science, 25, 139-153. DOİ:10.1007/BF02894350 CR - Yi, Y., & Gong, T. (2013). Customer Value Co-Creation Behaviour: Scale Development and Validation. Journal of Business Research, 66, 1279-1284. DOİ:10.1016/j.jbusres.2012.02.026 CR - Yükselen, C. (2010). Pazarlama İlkeler-Yönetim-Örnek Olaylar, 8. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık. CR - Zan, B. U. (2019). Doğrudan Atıf, Ortak Atıf ve Bibliyografik Eşleşme Yaklaşımlarına Dayalı Olarak Araştırma Alanlarının Değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 14(2), 501-516. CR - Zeithaml, V. A. (1988). Consumer Perceptions of Price, Quality and Value: A Means-End Model and Synthesis of Evidence. Journal of Marketing, 52(3), 2-22. DOİ:10.1177/002.224.298805200302 CR - Zeren, D., & Kaya, N. (2020). Dijital Pazarlama: Ulusal Yazının Bibliyometrik Analizi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 35-52. UR - https://doi.org/10.14780/muiibd.1533587 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4146683 ER -