@article{article_1537128, title={19. YÜZYILIN İLK YARISINDA BUHARA EMİRLİĞİ TARAFINDAN OSMANLI DEVLETİNE GÖNDERİLEN ELÇİLERİN FAALİYETLERİ}, journal={Belgi Dergisi}, pages={515–542}, year={2025}, DOI={10.33431/belgi.1537128}, author={Karazeybek, Mustafa}, keywords={Buhara Hanlığı/Emirliği, Osmanlı Devleti, 19. yüzyıl, diplomatik ilişkiler, elçiler, Özbekistan}, abstract={Orta Asya hanlıkları/emirlikleri ile Osmanlı Devleti arasındaki ilişkiler Türk ve dünya tarihi açısından önem arz etmektedir. Orta Asya hanlıkları içerisinde Osmanlı Devleti ile en fazla ilişki kuran hanlık/emirlik ise Buhara Hanlığı/Emirliği olmuştur. Safevi Devleti’nin ortaya çıkması Osmanlı Devleti ile Buhara Hanlığı arasındaki ilişkilerin gelişmesine önemli ölçüde tesir etmiştir. Safevilere karşı iş birliği düşüncesi bu gelişmeyi olumlu etkilemiştir. 18. yüzyıldan itibaren ilişkilerin gelişmesine tesir eden en önemli etken ise Rusya’nın genişlemeye başlamasıdır. Rusya 19. yüzyılda hem Osmanlı Devleti hem Özbek hanlıkları/emirlikleri üzerindeki baskısını arttırmıştır. Buna paralel olarak iş birliği arayışları da artmıştır. 19. yüzyıldaki ilişkiler önemli ölçüde karşılıklı olarak elçilerin gelip gitmesi merkezli ortaya çıkmıştır. Daha fazla da Buhara elçilerinin İstanbul’a gelmeleri çerçevesinde ilişkiler gelişme göstermiştir. Osmanlı arşivlerinde bulunan vesikalar incelendiğinde, elçilerin gelme nedenleri arasında hükümdar değişikliklerinin bildirilmesi veya hükümdar olmalarını tebrik ön plana çıktığı görülmektedir. Her ne kadar görünüşte bu hususlar ön plana çıksa da elçilerin getirdikleri mektuplarda muhtelif konularda Osmanlı Devleti’nden yardım talepleri olduğu ortaya çıkmaktadır. Hatta bazı hususi konuların yol riskleri dikkate alınarak yazıya dökülmeden elçilere söylendiği ve elçilerin de sözlü olarak kendilerine verilen mesajları Osmanlı sarayına ilettikleri anlaşılmaktadır. Osmanlı Devleti gelen elçilere her zaman itibar göstermiş ve imkanlar ölçüsünde talepleri karşılanmaya çalışılmıştır. Bazen de Rusya ve bölgenin hassasiyetleri dikkate alınarak talepler tam karşılanamamıştır. Ziyaretler sırasında hediyeleşmeler ve çeşitli tehditlere karşı iş birliği arayışları söz konusu olmuştur. Bu makalede, Osmanlı arşivlerinden hareketle konu ile ilgili belgelerin değerlendirilmesinin yapılması hedeflenmiştir. Bu doğrultuda, Buhara’dan gönderilen elçilerin tespiti ile gönderiliş sebepleri, amaçları, faaliyetleri, elçilik heyetleri için uygulanan merasimler ve verilen hizmetler, elçilerin yol güzergahları ve çektikleri zorlukların ortaya konulması hedeflenmiştir.}, number={30}, publisher={Pamukkale Üniversitesi}, organization={Yok}