TY  - JOUR
T1  - Finansal Hizmetler Güven Endeksi ile Borsa Getirileri arasındaki ilişki: Toda-Yamamoto ve Asimetrik Nedensellik Analizi
TT  - Relationship between Financial Services Confidence Index and Stock Market Returns: Toda-Yamamoto and Asymmetric Causality Analysis
AU  - Turan, Yunus Emre
AU  - Zubaidullina, Dinara
PY  - 2024
DA  - December
Y2  - 2024
DO  - 10.26650/ekoist.2024.41.1537848
JF  - EKOIST Journal of Econometrics and Statistics
PB  - İstanbul Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2651-396X
SP  - 97
EP  - 108
IS  - 41
LA  - tr
AB  - Finansal piyasaların dinamiklerini şekillendirmede beklentilerin yönetilmesi önemli bir husustur. Bu nedenle, iktisadi ajanların beklentilerini yansıtan güven endekslerindeki değişimler ekonomistler tarafından dikkatle takip edilmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de Haziran 2012-Mayıs 2024 dönemi için finansal hizmetler güven endeksi ve borsa endeks getirileri arasındaki sektörel bazlı ilişkiler açıklanmaktadır. Çalışmada nedensellik sonuçların üzerinde karşılaştırma yapılabilmesi amacıyla değişkenler arasındaki ilişki Toda-Yamamoto (1995) ve Hatemi-J (2012) nedensellik testleri kullanılarak incelenmiştir. Toda-Yamamoto(1995) nedensellik testi sonuçlarına göre finansal güven endeksi ile Borsa İstanbul (BİST) sektör endeksleri getirileri arasında bir nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilememiştir. Bununla birlikte, değişkenler arasında asimetrik bir nedensellik ilişkisi saptanmıştır. Böylelikle, Toda-Yamamoto (1995) nedensellik testinin tespit edemediği saklı ilişkilerin asimetrik nedensellik testi yardımıyla ortaya çıkarıldığı görülmektedir. Asimetrik nedensellik testi sonuçlarına göre, negatif şoklar için finansal hizmetler güven endeksinden BİST Mali endeks getirilerine doğru nedensellik bulunmaktadır. BİST Elektrik endeksi ve BİST Finansal Kiralama Faktöring endeksi getirilerindeki hem pozitif hem de negatif şoklardan finansal hizmetler güven endeksine doğru bir nedensellik ilişkisi bulgusuna ulaşılmıştır. BİST Bilişim endeksi ve BİST Teknoloji endeksi getirilerinden finansal hizmetler güven endeksine doğru bir nedensellik pozitif bileşenlerde tespit edilmiştir. BİST Hizmetler endeksi ve BİST Sınai Endeksi getirilerinden finansal hizmetler güven endeksine doğru bir nedensellik ilişkisi de negatif şoklar arasında tespit edilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar ışığında, finansal hizmetler güven endeksinin finansal piyasalardaki değişimler açısından dikkate alınması gereken bir değişken olduğunu ifade etmek mümkündür.
KW  - Finansal Hizmetler Güven Endeksi
KW  - Sektör Endeksleri
KW  - Toda- Yamamoto Nedensellik Testi
KW  - Hatemi-J Asimetrik Nedensellik Testi
N2  - The management of expectations is a critical factor in shaping the dynamics of financial markets. Therefore, changes in confidence indices, which reflect the expectations of economic agents, are closely monitored by economists. This study examines the sectoral relationships between the Financial Services Confidence Index and stock market returns in Turkey for the period from June 2012 to May 2024. To compare the causality results, the relationships between the variables were analysed using the Toda-Yamamoto (1995) and Hatemi-J (2012) causality tests. According to the results of the Toda-Yamamoto (1995) causality test, no causality relationship was found between the Financial Services Confidence Index and the Borsa Istanbul (BIST) sector index returns. However, an asymmetric causality relationship was identified between the variables. Thus, it is observed that hidden relationships, which could not be detected by the Toda-Yamamoto (1995) causality test, were revealed through the asymmetric causality test. According to the results of the asymmetric causality test, a causality relationship from the Financial Services Confidence Index to the BIST Financial index returns was found for negative shocks. There is a causality relationship from the BIST Electricity index and the BIST Financial Leasing and Factoring index returns to the Financial Services Confidence Index in both positive and negative shocks. A causality relationship from the BIST Information Technology index and the BIST Technology index returns to the Financial Services Confidence Index was found in positive components. A causality relationship from the BIST Services index and BIST Industrial index returns to the Financial Services Confidence Index was also found among the negative shocks. Considering the results obtained from the study, it can be stated that the Financial Services Confidence Index is a variable that should be considered in terms of changes in financial markets.
CR  - Altuntaş, S. T., Sarikovanlik, V., & Mera, N. (2017). Beklentiler ve güven endekslerinin finansal piyasalar üzerine etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz 2017 (Özel Sayı), 142-151. google scholar
CR  - Alptürk, Y., Tunçel, M. B., Çetenak, E. H., & Bekci, İ. (2021). Finansal hizmetler güven endeksi ile BİST Şehir endeksleri arasındaki ilişkinin tespitine yönelik bir araştırma. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 271-293. google scholar
CR  - Aydin, M. (2017). Gelişmekte olan ülkelerde borsa ile döviz kurları arasındaki ilişki: Simetrik ve asimetrik nedensellik analizi. Ekonometri ve Istatistik Dergisi, 27, 1-15. google scholar
CR  - Bai, C., Duan, Y., Fan, X., & Tang, S. (2023). Financial market sentiment and stock return during the COVID-19 pandemic. Finance Research Letters, 54, 103709. google scholar
CR  - Baker, M., & Wurgler, J. (2006). Investor Sentiment and the Cross-Section of Stock Returns. The Journal of Finance, 61(4), 1645-1680. https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.2006.00885.x google scholar
CR  - Ben-Rephael, A., Kandel, S., & Wohl, A. (2012). Measuring investor sentiment with mutual fund flows. Journal of financial Economics, 104(2), 363-382. google scholar
CR  - Bertella, M. A., Pires, F. R., Feng, L., & Stanley, H. E. (2014). Confidence and the stock market: An agent-based approach. PloS one, 9(1), e83488. google scholar
CR  - Brown, G. W., & Cliff, M. T. (2004). Investor sentiment and the near-term stock market. Journal of empirical finance, 11(1), 1-27. google scholar
CR  - Canöz, İ. (2018). Borsa İstanbul 100 endeksi ile tüketici güven endeksleri arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Fiscaoeconomia, 2(1), 136-153. google scholar
CR  - Canöz, İ., & Erdoğdu, A. (2019). Sektörel güven endeksleri ve BİST sektör endeksleri arasındaki ilişkilerin simetrik ve asimetrik nedensellik analizi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 26(3), 833-849. google scholar
CR  - Chowdhury, E. K., Chowdhury, R., & Dhar, B. K. (2024). Understanding ınvestor sentiment: Analyzing its ınfluence on stock and cryptocurrency markets during the Russia-Ukraine War. Thunderbird International Business Review, 66(5), 473-489. https://doi.org/10.1002/tie.22395 google scholar
CR  - Christ, K. P., & Bremmer, D. S. (2003). The relationship between consumer sentiment and stock prices. New York Times. https://citeseerx.ist. psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=7b844255324f4f039caf9b3b009e1a44a5162844 google scholar
CR  - De Bondt, W. F. M., & Thaler, R. (1985). Does the Stock Market Overreact? The Journal of Finance, 40(3), 793-805. https://doi.org/10.1111/j. 1540-6261.1985.tb05004.x google scholar
CR  - De Long, J. B., Shleifer, A., Summers, L. H., & Waldmann, R. J. (1990). Noise trader risk in financial markets. Journal of Political Economy, 98(4), 703-738. https://doi.org/10.1086/261703 google scholar
CR  - Ding, C. G., Wang, H.-J., Lee, M.-C., Hung, W.-C., & Lin, C.-P. (2014). How does the change in ınvestor sentiment over time affect stock returns? Emerging markets finance and trade, 50(sup2), 144-158. https://doi.org/10.2753/REE1540- 496X5002S210 google scholar
CR  - Edelen, R. M., Marcus, A. J., & Tehranian, H. (2010). Relative sentiment and stock returns. Financial Analysts Journal, 66(4), 20-32. https://doi.org/10.2469/faj.v66.n4.2 google scholar
CR  - Eyüboğlu, K., & Eyüboğlu, S. (2017). Ekonomik güven endeksi ile hisse senedi fiyatları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Türkiye örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 603-614. google scholar
CR  - Fama, E. F. (1970). Efficient capital markets. Journal of finance, 25(2), 383-417. google scholar
CR  - Hatemi-j, A. (2012). Asymmetric causality tests with an application. Empirical economics, 43, 447-456. google scholar
CR  - Hatemi-J, A., Al Shayeb, A., & Roca, E. (2017). The effect of oil prices on stock prices: Fresh evidence from asymmetric causality tests. Applied Economics, 49(16), 1584-1592. https://doi.org/10.1080/00036846.2016.1221045 google scholar
CR  - Hsu, C. C., Lin, H.-Y., & Wu, J.-Y. (2011). Consumer confidence and stock markets: The panel causality evidence. International Journal of Economics and Finance, 3(6), 91-98. google scholar
CR  - İskenderoğlu, Ö., & Akdağ, S. (2017). Finansal hizmetler güven endeksinin geçerliliğinin incelenmesi: Türkiye örneği. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(4), 625-633. google scholar
CR  - Jain, J., Walia, N., Kaur, M., & Singh, S. (2022). Behavioural biases affecting investors’ decision-making process: A scale development approach. Management Research Review, 45(8), 1079-1098. google scholar
CR  - Jansen, W. J., & Nahuis, N. J. (2003). The stock market and consumer confidence: European evidence. Economics letters, 79(1), 89-98. google scholar
CR  - Kale, S., & Akkaya, M. (2016). The relation between confidence climate and stock returns: The case of Turkey. Procedia economics and finance, 38, 150-162. google scholar
CR  - Kandır, S. Y. (2006). Tüketici güveni ve hisse senedi getirileri ilişkisi: İMKB mali sektör şirketleri üzerinde bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 217-230. google scholar
CR  - Keleş, E., & Arat, M. E. (2016). Yatırımcı duyarlılığı temsilcileri ve sermaye getirilerinin tahmini. Öneri Dergisi, 12(45), 307-326. google scholar
CR  - Kilci, E. N. (2020). Do confidence indicators have an impact on macro-financial indicators? An analysis of the financial service and real sector confidence indexes: Evidence from Turkey. European Journal of Government and Economics. https://milas.arel.edu.tr/xmlui/handle/20.500. 12294/3254 google scholar
CR  - Kling, G., & Gao, L. (2008). Chinese institutional investors’ sentiment. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 18(4), 374-387. google scholar
CR  - Korkmaz, T., & Çevik, E. (2009). Reel Kesim Güven Endeksi ile İMKB 100 Endeksi arasındaki dinamik nedensellik ilişkisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 38(1), 24-37. google scholar
CR  - Kostopoulos, D., & Meyer, S. (2018). Disentangling investor sentiment: Mood and household attitudes towards the economy. Journal of Economic Behavior & Organization, 155, 28-78. google scholar
CR  - Köse, A. K., & Akkaya, M. (2016). Beklenti ve güven anketlerinin finansal piyasalara etkisi: BIST 100 üzerine bir uygulama. Bankacılar Dergisi, 99, 3-15. google scholar
CR  - Mermer, İ. (2014). Tüketici güven endeksi ve hisse senedi getirileri ilişkisi: BİST üzerine bir uygulama, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. TC Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. google scholar
Qadan, M., Kliger, D., & Chen, N. (2019). Idiosyncratic volatility, the VIX and stock returns. The North American Journal of Economics and Finance, 47, 431-441. google scholar
CR  - Özekenci, S. Y. Finansal hizmetler güven endeksi ile seçilmiş BİST sektör endeksleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 1-12. google scholar
CR  - Schmeling, M. (2009). Investor sentiment and stock returns: Some international evidence. Journal of empirical finance, 16(3), 394-408. google scholar
CR  - Statman, M., & Fisher, K. L. (2002). Consumer confidence and stock returns. Santa ClaraUniversity Dept. of Finance Working Paper, 0202.https: //papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=317304 google scholar
CR  - TCMB(2024).https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/istatistikler/egilim+anketleri/finansal+hizmetler+ istatistikleri+ve+finansal+hizmetler+guven+endeksi Erişim tarihi: 20.08.2024 google scholar
CR  - Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of econometrics, 66(1-2), 225-250. google scholar
CR  - Topuz, Y. V. (2011). Tüketici güveni ve hisse senedi fiyatlari arasindaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 53-65. google scholar
CR  - Tuzun, O., Ceylan, I. E., & Ceylan, F. (2021). Güven endeksleri ile hisse senedi piyasasi arasindaki nedensellik analizi: Türkiye örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(2), 166-181. google scholar
CR  - Tversky, A., & Kahneman, D. (1989). Rational Choice and the Framing of Decisions. Içinde B. Karpak & S. Zionts (Ed.), Multiple Criteria Decision Making and Risk Analysis Using Microcomputers (ss. 81-126). Springer Berlin Heidelberg. https://doi.org/10.1007/ 978-3-642-74919-3_4 google scholar
CR  - Usul, H., Küçüksille, E., & Karaoğlan, S. (2017). Güven endekslerindeki değişimlerin hisse senedi piyasalarina etkileri: Borsa İstanbul örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 685-695. google scholar
CR  - Wang, W., Su, C., & Duxbury, D. (2021). Investor sentiment and stock returns: Global evidence. Journal of Empirical Finance, 63, 365-391. google scholar
CR  - Yoshinaga, C. E., & Castro Junior, F. H. F. de. (2012). The relationship between market sentiment index and stock rates of return: A panel data analysis. BAR-Brazilian Administration Review, 9, 189-210. google scholar
CR  - Yurtoğlu, Y., & Süsay, A. (2023). Yatırımcı duyarlılığının pay piyasası yatırımlarına etkisi: Borsa İstanbul’dan kanıtlar. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 881-891. google scholar
UR  - https://doi.org/10.26650/ekoist.2024.41.1537848
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4165596
ER  -