@article{article_1539291, title={Olay ve Durum Hikâyelerinde Karşıtlığın Görünümü}, journal={Dil Araştırmaları}, volume={19}, pages={151–170}, year={2025}, DOI={10.54316/dilarastirmalari.1539291}, author={Ayan, Ahsen}, keywords={Olay hikâyesi, durum hikâyesi, karşıt anlamlılık, karşıtlık bağlaçları, karşıtlık türleri}, abstract={Çehov’un modern hikâyeye getirdiği önemli yeniliklerden olan son(uç)suzluk, bireyin iç dünyasına yönelen kalemi dile heyecan ve hareket kazandıran karşıtlık kullanımı açısından etkilemiş gözükmektedir. Anlatı türü ve dil ilişkisini karşıtlıklar üzerinden ortaya koymayı hedefleyen bu çalışmada derlem olarak Sabahattin Ali’nin Değirmen ve Sait Faik Abasıyanık’ın Semaver adlı zamandaş hikâye kitapları kullanılmıştır. Karşıtlık ilişkileri, üç ana kategori -sözcüksel, söz dizimsel ve pragmatik karşıtlık- üzerinden analiz edilmiştir. Çalışmada söz dizimsel düzeyde tümceleri birbirine karşı çıkma işleviyle bağlayan karşıtlık bağlaçları ve sözcüksel düzeyde karşıtlığı sağlayan ad, eylem, zarf, sıfat türü sözcüklerin kurduğu karşıtlık ilişkileri incelenmiştir. Ayrıca sezdirim düzeyinde gerçekleşen pragmatik karşıtlıklar da taranmıştır. Karşıtlık bildiren dil birimlerinin Maupassant tarzı olay hikâyelerindeki ve Çehov tarzı durum hikâyelerindeki kullanım sıklıkları tespit edilmiş; böylelikle karşıtlığın olay ve durum anlatılarındaki görünümü çizilmeye çalışılmıştır. Tarama, derin ve yüzey yapıda gerçekleştirilmiştir. Karşıtlık ilişkileri; sözcük, sözcük öbeği, cümle ve cümle üstü birimlerde aranmıştır. Araştırma sonuçları, olay hikâyelerinde durum hikâyelerine kıyasla daha fazla karşıtlık bildiren dil birimi kullanıldığını göstermektedir. Durum hikâyelerinde 299 olay hikâyelerinde ise 527 karşıtlık çiftine, yüzde 76,254 daha fazla, rastlanmıştır. Elde edilen sayısal değerlerin rastlantısal olup olmadığının anlaşılması için bulgulara ki-kare testi uygulanmış ve karşıtlık bildiren dil birimlerinin dağılımında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmiştir.}, number={37}, publisher={Bengü Yayıncılık}