TY  - JOUR
T1  - Türk Kültür ve Edebiyat Dizgesinde Giacomo Leopardi: Osmanlı Türkçesinde All’Italia ve A Se Stesso Başlıklı Şiirleri
TT  - Giacomo Leopardi in the Turkish Cultural and Literary System: His Poems Titled All'Italia and A Se Stesso in Ottoman Turkish
AU  - Karail Nazlıcan, Deniz Dilşad
AU  - Bozkurt, Eshabil
PY  - 2024
DA  - December
Y2  - 2024
DO  - 10.26650/TUDED2024-1542830
JF  - Journal of Turkish Language and Literature
PB  - İstanbul Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1015-2091
SP  - 781
EP  - 802
VL  - 64
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Bu çalışmada, İtalyan edebiyatı tarihinin önemli isimlerinden Giacomo Leopardi’nin iki şiirinden bazı parçaların Osmanlı Türkçesine çevirisi irdelenecektir. İncelemenin sorunsalı, bu çevirilerin Ayfer Altay’ın “şiirin çevrilemeyen özellikleri” olarak nitelediği hususlar bağlamında değerlendirilmemiş olmasıdır. Çalışmada, Leopardi’nin All’Italia ve A se stesso başlıklı şiirleri incelenecektir. Bu şiirler Türk kültür ve edebiyat dizgesinde ilk kez Mehmet Rauf’un İtalyan Tarih-i Edebiyatı başlıklı eserinde karşımıza çıkmaktadır. Mehmet Rauf, bu iki şiirden bazı parçaları 1329 [1913] yılında Osmanlı Türkçesine aktarmıştır. Bu eser, İtalyan edebiyat tarihine dair Türk kültüründeki ilk eser olması yönüyle de ayrı bir önem arz etmektedir. Çalışmanın kuramsal çerçevesini Ayfer Altay’ın şiirin çevrilemeyen özellikleri olarak tespit ettiği altı madde oluşturmaktadır: Sapmalar, yinelemeler, cinas, özel ad kullanımı, kısa ve eksiltili anlatım, ritim ve ölçü. Öncelikle şiirde çevrilebilirlik/çevrilemezlik sorununa değinilecek ve bu konuda iki farklı kutbun görüşlerini dayandırdıkları temellere yer verilecektir. Şiir çevirisinde karşılaşılan bu sorun sadece çeviribilim sahasının değil, aynı zamanda dilbilim ve edebiyat araştırmalarının da konusu olmuştur. Şiirin çevrilemezliğini savunanlar, şairin üslubu, söz sanatları, imgeler ve kaynak kültüre özgü özelliklerin, farklı bir dile ve kültüre aynı estetik ve duygusal etkilerle aktarılmasının mümkün olmadığını ileri sürmektedir. Bu nedenlerden dolayı şiir çevirisini imkânsız görenlerin yanı sıra “Skopos Kuramı” sayesinde bu ikilikten kaçınılabileceği görüşünü savunanlar da bulunmaktadır
KW  - Giacomo Leopardi
KW  - Mehmet Rauf
KW  - İtalyan Tarih-i Edebiyatı
KW  - şiir çevirisi
N2  - This study examines the translation of selected passages from two poems by Giacomo Leopardi, one of the prominent figures in Italian literary history, into Ottoman Turkish. To our knowledge, the central issue of the analysis is that these translations have not been evaluated within the framework of Ayfer Altay’s “untranslatable aspects of poetry” in the literature. This study examines Leopardi’s poems All’Italia and A se stesso. These poems first appeared in the Turkish cultural and literary system in Mehmet Rauf’s work titled İtalyan Tarih-i Edebiyatı. In 1913 [1329 AH], Mehmet Rauf translated selected passages from these two poems into Ottoman Turkish. This work is also particularly significant as it represents the first work on the history of Italian literature within Turkish culture. The theoretical framework of this study is based on the six untranslatable aspects of poetry outlined by Ayfer Altay: deviations, repetitions, puns, the use of proper nouns, concise and elliptical expressions, rhythm, and meter. First, the issue of translatability versus untranslatability in poetry will be addressed, focusing on the foundational arguments supporting both perspectives. This problem in poetry translation is a concern in Translation Studies and Linguistics and Literary Studies. Those who argue for the untranslatability of poetry assert that the poet’s style, rhetorical devices, imagery, and culture-specific elements cannot be conveyed with the same aesthetic and emotional impact in another language and culture. However, in addition to those who consider poetry translation impossible for these reasons, some proponents believe that duality can be overcome through the “Skopos Theory.”
CR  - Adabağ, N. ve Kundakçı, D. (1974). Antologia della letteratura italiana/Bİranı scelti - Commenti -Note - Biografiche. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi. google scholar
CR  - Adabağ, N. (2002). Şair Üstüne. Leopardi, G. (2002). Şarkılar (N. Adabağ, Çev.). Ankara: T. C. Kültür Bakanlığı Yayınları içinde (11-15). google scholar
CR  - Adabağ, N. (2002). Şarkıları Üstüne. Leopardi, G. (2002). Şarkılar (N. Adabağ, Çev.). Ankara: T. C. Kültür Bakanlığı Yayınları içinde (15-19). google scholar
CR  - Altay, A. (2001). Şiir çevirisinde çevrilemeyenler. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 18(1), 29-43. google scholar
CR  - Ayyıldız, B. (2024). Bir Filozof Şair: Giacomo Leopardi. Doğu Batı Üç Aylık Düşünce Dergisi, 108, 217-230. google scholar
CR  - Berk, İ. (1978). Çeviride şiir dili. Türk Dili - Çeviri Sorunları Özel Sayısı (322), 71-76. google scholar
CR  - Cannella, M. (2004). Il primo Zanichelli. Terza ediz. Bologna: Zanichelli Editore S.p.A. google scholar
CR  - Çapan, P. (2008). Eski Türk edebiyatı meseleleri. Eski Türk Edebiyatı Çalıştayı Bildiriler Kitabı. 1. Bs. (Haz. Ali Fuat Bilkan vd.), 61-64. Ankara: Grafiker Yayınları. google scholar
CR  - Dona, M. (2013). Misterio grande filosofia di Giacomo Leopardi. Milano: Bompiani. google scholar
CR  - Karakartal O. ve Arslan, İ. (2012). Türkçe’de ilk İtalyan edebiyatı tarihi M. (Mehmet) Rauf - İtalyan edebiyatı (1913). İstanbul: Eren Yayıncılık. google scholar
CR  - Kuçuradi, İ. (1978). Şiir çevirisini değerlendirme ve Türkçede Homeros. Türk Dili - Çeviri Sorunları Özel Sayısı (322), 111-116. google scholar
CR  - Kuray, G. (2000). İtalyan edebiyatı üzerine. Ankara: T. C. Kültür Bakanlığı Yayınları. google scholar
CR  - Lefevere, A. (1975). Translating poetry: seven strategies and a blueprint. Amsterdam: Van Gorcum. google scholar
CR  - Leopardi, G. (1997). Tutte le poesie e tutte le prose.(Lucio Felici & Emanuele Trevi, a cura di). Roma: Grandi Tascabili Economici Newton. google scholar
CR  - Leopardi, G. (2002). Şarkılar (N. Adabağ, Çev.). Ankara: T. C. Kültür Bakanlığı Yayınları. google scholar
CR  - Leopardi, G. (2023, 25 Ekim). Studenti.it içinde. Erişim adresi: https://www.studenti.it/giacomo-leopardi-vita-opere.html google scholar
CR  - Leopardi, G. (2023, 25 Ekim). Treccani içinde. Erişim adresi: https://www.treccani.it/enciclopedia/ giacomo-leopardi google scholar
CR  - Öncel, S. ve Angeleri, P. (1970). Linee di storia della letteratura italiana. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi. google scholar
CR  - Rauf, M. (1329 [1913]). İtalyan tarih-i edebiyatı. Dersaadet: Kanaat Matbaası. google scholar
CR  - Ricreur, P. (2008). Çeviri üzerine (S. Öztürk Kasar, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları google scholar
CR  - Tellioğlu, B. (2018). Şiir çevirisi eleştirisinde çevrilebilirlik/çevrilemezlik ikiliğini aşmak. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (11), 192-213. google scholar
CR  - Yener Gökşenli, E. (2013). Şiir çevirisinde çeviri kayıpları ve eşdeğerlik sorunları. İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi, (7), 87-102. google scholar
UR  - https://doi.org/10.26650/TUDED2024-1542830
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4187422
ER  -