@article{article_1545065, title={Ekonomik Boykotun Meşruiyet Delillerine Dair Bir Deneme}, journal={İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi}, pages={183–218}, year={2025}, DOI={10.59777/ihad.1545065}, author={Göksün, Ahmet Faruk}, keywords={İslam Hukuku, Boykot, Delil, Gazze, İsrail}, abstract={Günümüzde ekonomik boykot, halkların elinde etkili bir pasif direniş aracı olarak öne çıkmakta ve özellikle Müslüman toplumlar tarafından sıklıkla başvurulan bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Başta Filistin meselesi olmak üzere birçok siyasi ve insani kriz karşısında İslam dünyasında boykot, ciddi bir toplumsal tepki biçimi olarak uygulanmaktadır. Konuya duyarlılık gösteren birçok İslami otorite, boykotun dinî meşruiyetine dair fetvalar yayımlamış ve Müslümanları bu yöntemi kullanmaya teşvik etmiştir. Bu makalede, bireysel, kurumsal ve kolektif düzeyde verilen boykot fetvaları ele alınarak, bu fetvaların İslam hukuku açısından meşru temellere dayandığı ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Bu çerçevede öncelikle ekonomik boykotun tanımı yapılmakta, ardından Osmanlı ve Türkiye tarihinden boykot uygulamalarına dair örnekler sunulmaktadır. Boykot hakkında verilen çeşitli fetvalar özetlendikten sonra, çalışmanın esas konusunu teşkil eden İslam hukuku perspektifinden bu fetvaların dayandığı deliller incelenmektedir. Bu bağlamda, öncelikle konuya ilişkin olabilecek ayetler ile hadisler zikredilmiş, ardından Hz. Peygamber’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) hayatında ekonomik boykotu çağrıştıran uygulamalara yer verilmiş ve bu örneklerin değerlendirmesi yapılmıştır. Ayrıca boykot fetvalarının dayandığı usûlî prensipler ve küllî kaideler açıklanarak, bu fetvaların teorik arka planı güçlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın devamında klasik dönem fıkıh eserlerine müracaat edilerek dört mezhebin fakihlerinin, özellikle savaş hâlinde gayrimüslimlerle –özellikle dârü’l-harb statüsündeki taraflarla– kurulacak ekonomik ilişkiler konusundaki görüşleri incelenmiş ve bu görüşlerin ekonomik boykotla olan irtibatı ortaya konulmuştur. Makalede son olarak, “somut etkiler” başlığı altında, günümüzde uygulanan ekonomik boykotların etkisine dair bazı örneklere yer verilmiş ve bu uygulamaların pratik sonuçları değerlendirilmiştir. Sonuç bölümünde ise zikredilen deliller ve fıkhî görüşler ışığında, ekonomik boykotun İslam hukuku çerçevesinde meşru kabul edilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.}, number={45}, publisher={Gençleri Evlendirme ve Mehir Vakfı}