@article{article_1549364, title={Metotreksat Kaynaklı Ovaryum Hasarında Crataegus Monogyna Etkisinin Araştırılması}, journal={Ahi Evran Medical Journal}, volume={9}, pages={135–141}, year={2025}, DOI={10.46332/aemj.1549364}, author={Sarman, Emine}, keywords={crataegus monogyna, metotreksat, ovaryum, rat}, abstract={Amaç: Folik asit antagonisti olan Metotreksat (MTX), çeşitli hastalıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Terapötik faydalarına rağmen, MTX’in özellikle genital sistemle ilişkili organlar başta olmak üzere birçok organda toksisiteye yol açtığı bilinmektedir. Crataegus monogyna (CM) birçok bölgede yaygın olarak bulunan ve flavonoid içeriği yüksek olan bir bitkidir; antioksidan ve koruyucu özellikleriyle tanınır. MTX’in ovaryum üzerinde oluşturduğu hasar daha önce çalışılmış olsa da CM’nin bu hasara karşı olası koruyucu etkisiyle ilgili herhangi bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmanın amacı, CM’nin MTX kaynaklı ovaryum hasarı üzerindeki etkisini değerlendirmektir. Araçlar ve Yöntem: 30 adet dişi rat her grupta 6 hayvan olacak şekilde rastgele 5 gruba ayrılmıştır: Kontrol: 14 gün boyunca ad libitum su ve yemle beslenen ratlardan oluşan grup. Sham: 1.gün tek doz serum fizyolojik (SF) ve 14 gün gavajla distile su verilen ratlardan oluşan grup. MTX: 1.gün tek doz 20 mg/kg MTX uygulanan grup. MTX+CM Grubu: Tek doz MTX uygulamadan 1 saat önce ve 14 gün boyunca gavajla 200 mg/kg CM verilen ratlardan oluşan grup. CM: 14 gün boyunca gavajla 200 mg/kg CM verilen ratlardan oluşan grup. Deney sonunda tüm hayvanlar anestezi altında sakrifiye edilmiştir. Ovaryum dokuları alınarak %10’luk formalin içinde tespit edilmiş, histolojik inceleme için rutin doku takip işlemlerinden geçirilmiştir. Bulgular: MTX grubunda vasküler konjesyon ve hemoraji, atrofik ovaryan foliküller, kolajenöz madde birikimi, mononükleer hücre infiltrasyonu görülmüştür. Tedavi grubu olan MTX+CM grubunda ise bu bulgular önemli derecede azalmıştır. Sonuç: MTX kaynaklı ovaryum hasarına karşı CM’nin koruyucu bir etki gösterdiği görülmüştür.}, number={2}, publisher={Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi}