TY  - JOUR
T1  - Karar Tabanlı Öğrenme Modelinin Öğretmen Adaylarının Karar Verme Becerilerine Etkisi: Karakter ve Değer Eğitimi
TT  - The Effect of Decision-Based Learning Model on Decision Making Skills of Prospective Teachers: Character and Value Education
AU  - Kuru, Gülşah
AU  - Akgül Çobanoğlu, Fadime
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.34234/ded.1555030
JF  - Değerler Eğitimi Dergisi
JO  - ded
PB  - Ensar Neşriyat
WT  - DergiPark
SN  - 1303-880X
SP  - 1
EP  - 30
VL  - 23
IS  - 49
LA  - tr
AB  - Bu araştırmada, öğretmen adaylarının karar verme becerilerinin geliştirilmesi ve değerler eğitimini, ilkokulda yer alan farklı disiplinlerin içerikleriyle ilişkilendirerek nasıl uygulayabileceklerine dair bilgi ve beceri sahibi olmaları amaçlanmaktadır. Araştırmada, karma desen melez yaklaşımlarından, karma yöntemler deneysel çalışması yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde tek gruplu ön test-son test deneysel desenden yararlanılmıştır. Araştırmanın örneklemi, olasılıklı olmayan örnekleme türlerinden uygun örnekleme ile belirlenmiştir. Araştırmanın nicel bölümünü, çalışmaya her hafta katılımda devamlılık gösteren, gönüllü 27 öğretmen adayı; nitel bölümünü ise gruplara ayrılmış (7 grup) bu öğretmen adaylarından her gruptan rastgele olacak şekilde seçilen birer kişi, toplamda 7 kişi oluşturmuştur. Araştırma kapsamında; öğretmen adayları tarafından hazırlanan ders planları (Türkçe, matamatik, hayat bilgisi, fen bilimleri ve sosyal bilgiler dersleri) ve öğretmen adaylarıyla yapılan görüşmelerden elde edilen nitel veriler, araştırmanın deneysel desenini desteklemek amacıyla kullanılmıştır. Araştırmada, “Melbourne Karar Verme Ölçeği’nden” veri toplama aracı olarak yararlanılmıştır. Araştırmanın bir başka veri toplama aracı, öğretmen adaylarının kendilerinin hazırladıkları ders planlarıdır. Araştırma kapsamında, yarı yapılandırılmış görüşmelerden de yararlanılmıştır. Karma yöntemle tasarlanan araştırmanın nicel kısmına ilişkin verilerinin analizinde bağımlı gruplar t-testi; nitel kısmına ilişkin verilerinin analizinde ise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgularından elde edilen sonuca göre; Karar Tabanlı Öğrenme Modeli’yle tasarlanmış ders planı hazırlama sürecinin, öğretmen adaylarının karar verme aşamalarındaki öz saygılarını anlamlı düzeyde geliştirdiği; ancak karar verme stillerini değiştirmediği ayrıca öğretmen adaylarının görüşleri doğrultusunda, öğretmen adaylarının değerler eğitimine ilişkin ders planı hazırlama becerilerinin ve öğretme motivasyonlarının arttığı sonucuna ulaşılmıştır.
KW  - Değerler Eğitimi
KW  - Beceri Eğitimi
KW  - Karakter ve Değer Eğitimi
KW  - Karar Tabanlı Öğrenme Modeli
KW  - Karar Verme Becerisi
N2  - In this research, it is aimed to develop the decision-making skills of prospective teachers and to provide them with the knowledge and skills on how to apply val¬ues education most effectively in their classrooms. In the research, mixed methods experimental study approach, one of the mixed design hybrid approaches, was used. In the quantitative part of the research, a single-group pretest-posttest exper¬imental design was used. The sample of the study was determined by convenience sampling, which is a non-probability sampling type. The quantitative part of the study consisted of 27 volunteer teacher candidates who continued to participate in the study every week; the qualitative part consisted of 7 people in total, one person randomly selected from each group, divided into groups (7 groups). In the scope of the research; lesson plans prepared by students and qualitative data obtained from interviews with students were used to support the experimental design. In the study; “Melbourne Decision Making Scale” was used. In the scope of the research; regarding the quantitative method was used. Within the scope of the research, les¬son plan evaluation criteria developed by the researchers were used to evaluate the lesson plans prepared by the teacher candidates. Additionally, semi-structured in¬terviews were used in the qualitative dimension of the research. In the analysis of the quantitative data of the research, dependent groups t-test; content analysis was used to analyze the qualitative data. According to the results obtained from the research findings; it was determined that the decision-based learning model sig-nificantly improved the self-esteem of teacher candidates in their decision-making processes, did not change their decision-making styles, increased their lesson plan preparation skills and increased their teaching motivation.
CR  - Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ded/issue/29184/312499
CR  - Avşaroğlu, S., & Üre, Ö. (2007). Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme ve stresle başa çıkma stillerinin benlik saygısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 85-100. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61794/924162
CR  - Bozan, S., & Kaya-Capocci, S. (2022). Güçlü ve zayıf yönlerimi nasıl fark ederim?: Öğretmen adaylarının yansıtıcı günlüklerden faydalanarak girişimci Fetemm ders planları geliştir-mesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 760-779. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/73718/1109425
CR  - Brookhart, S. M. (2013). How to create and use rubrics for formative assessment and grading. Alexandria, VA: ASCD.
CR  - Bumett, P. C., Mann, L, & Beswick, G. (1989). Validation of the flinders decision making questionnaire on course decision making by students. Australian Psychologist, 24, 285-292. https://doi.org/10.1080/00050068908259567
CR  - Cardenas, C., West, R. E., Swan, R. H., & Plummer, K. J. (2020). Modeling expertise through decision-based learning: Theory, practice, and technology applications. Revista de Edu-cación a Distancia (RED), 20(64). 
https://www.researchgate.net/publication/344331900_Modeling_Expertise_Through_Decision-based_Learning_Theory_Practice_and_Technology_Applications
CR  - Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6. baskı). Ro-utledge. https://doi.org/10.4324/9780203029053
CR  - Deniz, M. E. (2004). Üniversite öğrencilerinin karar vermede öz saygı, karar verme stilleri ve problem çözme yöntemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(15), 25-35.
CR  - Duman, B., Göral, G. N., & Yakar, A. (2021). Üniversite öğrencilerinin benimsedikleri eğitim felsefesi ile karar verme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 674-689. https://doi.org/10.21666/muefd.862271
CR  - Fetters, M., & Freshwater, D. (2015). The 1+1=3 integration challenge. Journal of Mixed Met-hods Research, 9(2), 115–117. https://doi.org/10.1177/155868981558122
CR  - George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and referen-ce. Boston: Pearson.
CR  - Gravetter, J. F., & Forzano, L. B. (2012). Research methods for the behavioral sciences (4. Baskı). Linda Schreiber-Ganster. https://www.amazon.com.tr/Research-Behavioral-Sciences-Frederick-Gravetter/dp/1337613312
CR  - Gravetter, F., & Wallnau, L. (2014). Essentials of statistics for the behavioral sciences (8th ed.). Belmont, CA: Wadsworth. 
https://www.kau.edu.sa/Files/0006214/Subjects/Frederick%20J%20Gravetter,%20Larry%20B.%20Wallnau-Essentials%20of%20Statistics%20for%20the%20Behavioral%20Sciences-Cengage%20Learning%20(2013).pdf
CR  - Güçray, S. (2001). Ergenlerde karar verme davranışlarının öz saygı ve problem çözme becerile-ri algısı ile ilişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(8), 106-121. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/50094
CR  - Hasançebi, F., & Baydaş, Ö. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilişim teknolojileri eği-timlerinin 5E ders planı uygulamalarına yansıması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygu-lama, 10(2), 427-451. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/908642
CR  - Kilag, O. K., Catacutan, A., Miñoza, M. L., Arcillo, M., Espinosa, S., & Figer-Canes, R. M. (2023). Optimizing the teaching of values education strategies for ıntegration and con-textualization. Excellencia: International Multi-disciplinary Journal of Education, 1(1), 65- 76. https://multijournals.org/index.php/excellencia-imje/article/view/6
CR  - Kim, N. J., Belland, B. R., & Axelrod, D. (2019). Scaffolding for optimal challenge in K–12 problem-based learning. The İnterdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 13(1). https://doi.org/10.7771/1541-5015.1712
CR  - Kulaksızoğlu, A., & Dilmaç, B. (2000). İnsani değerler eğitimi programı. Marmara Üniversite-si Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1998
CR  - Kurt, M., & Benzer, S. (2022). Examining the STEM course plan preparation skills and opi-nions of preservice science teachers on STEM applications. SBedergi, 6(10), 84-107. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED620771.pdf
CR  - Kuru, G. (2023). İlkokul sosyal bilgiler dersinde düşünme programı kullanılmasının öğrencile-rinin eleştirel düşünme düzeylerine etkisi: Karma yöntem çalışması (Tez no. 814655). [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kuru-lu Başkanlığı Tez Merkezi.
CR  - Mann, L., M. Radford, P. Burnett, S. Ford, M. Bond, K. Leung, H. Nakamura, G. Vaughan & K.S.Yang. (1998). Cross-cultural differences in self-reported decision-making style and confidence. International Journal of Psychology, 33(5), 325-335.
CR  - Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. SAGE Publications. https://vivauniversity.wordpress.com/wp-content/uploads/2013/11/milesandhuberman1994.pdf
CR  - Millî Eğitim Bakanlığı, [MEB]. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve orta-okul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOS-YAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf
CR  - Millî Eğitim Bakanlığı, [MEB]. (2024a). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (1, 2 ve 3.sınıflar) Türkiye yüzyılı maarif modeli. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://tymm.meb.gov.tr/ogretim-programlari/hayat-bilgisi-dersi
CR  - Millî Eğitim Bakanlığı, [MEB]. (2024b). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (4 ,5, 6 ve 7.sınıflar) Türkiye yüzyılı maarif modeli. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://tymm.meb.gov.tr/ogretim-programlari/sosyal-bilgiler-dersi
CR  - Millî Eğitim Bakanlığı, [MEB]. (2024c). İlkokul Türkçe dersi öğretim programı (1, 2, 3 ve 4.sınıflar) Türkiye yüzyılı maarif modeli. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://tymm.meb.gov.tr/ogretim-programlari/ilkokul-turkce-dersi
CR  - Millî Eğitim Bakanlığı, [MEB]. (2024d). İlkokul matematik dersi öğretim programı (3 ve 4.sınıflar) Türkiye yüzyılı maarif modeli. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://tymm.meb.gov.tr/ogretim-programlari/ilkokul-matematik-dersi
CR  - Millî Eğitim Bakanlığı, [MEB]. (2024e). Fen bilimleri dersi öğretim programı (3, 4, 5, 6, 7 ve 8.sınıflar) Türkiye yüzyılı maarif modeli. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://tymm.meb.gov.tr/ogretim-programlari/fen-bilimleri-dersi
CR  - Nelson, T. G. (2021). Exploring decision-based learning in an engineering context. In N. Wentworth, K. J. Plummer, & R. H. Swan (Eds.), Decision-based learning: An ınnova-tive pedagogy that unpacks expert knowledge for the novice learner (pp. 55–65): Eme-rald Publishing Limited.
CR  - Okumuş, S. (2021). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğrenci merkezli etkinlik tasarlama bece-rilerinin geliştirilmesi: Bir eylem araştırması. Milli Eğitim Dergisi, 50(229), 93-127. 
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/905318
CR  - Onwuegbuzie, A. J., & Johnson, R. B. (2006). The validity issue in mixed research. Research İn The Schools, 13(1), 48‐63. https://www.researchgate.net/publication/228340166_The_Validity_Issues_in_Mixed_Research
CR  - Owens, M. A., & Mills, E. R. (2021). Using decision-based learning to teach qualitative rese-arch evaluation. In N. Wentworth, K. J. Plummer, & R. H. Swan (Eds.), Decision-based learning: An ınnovative pedagogy that unpacks expert knowledge for the novice learner (pp. 93–102): Emerald Publishing Limited. 10.1108/978-1-80043-202-420211009
CR  - Plano-Clark, V. L., & Ivankova, N. V. (2018). Karma yöntemler araştırması: Alana yönelik bir kılavuz. Ö. Çokluk Bökeoğlu (çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
CR  - Plummer, K. J., Kebritchi, M., Leary, H. M., & Halverson, D. M. (2022). Enhancing critical thinking skills through decision-based learning. Innovative Higher Education, 47, 711–734. 10.1007/s10755-022-09595-9
CR  - Plummer, K., Swan, R. H., & Lush, N. (2017). Introduction to decision-based learning paper presented at the 11th International Technology, Education and Development Confe-rence, Valencia, Spain. 10.21125/inted.2017.0729
CR  - Sansom, R. L., Suh, E., & Plummer, K. J. (2019). Decision-based learning: “If I just knew which equation to use, ı know ı could solve this problem!”. Journal of Chemical Edu-cation, 96(3), 445–454.  10.1021/acs.jchemed.8b00754
CR  - Seçer, E., Korucu, T. Ş., Uzunlar, H., Dinç, G., & Özer, D. (2022). Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin akademik öz-yeterlik düzeyleri ve problem çözme bece-rileri ile karar vermede öz-saygı ve karar verme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 9(1), 223-235. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1977562
CR  - Şahin, F. Y., & Ertural, H. (2020). Üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygısının ve karar verme stillerinin üst bilişe ve öğrenilmiş güçlülüğe göre incelenmesi. Sosyal Bilim-ler Dergisi, 48, 490-504.
CR  - Tesseyman, S., Poulsen, T., Rainsdon-Meek, S., Leary, H., Sorensen, U., & Plummer, K. (2023). Decision-based learning for teaching arterial blood gas analysis. International Journal of Nursing Education Scholarship, 20(1). 10.1515/ijnes-2023-0028
CR  - Tezgel, R. (2006). Yeni ilköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programında insan hakları ve değer eğitimi. II. Uygulamalı Etik Kongresi Bildiri Kitabı, 637-645, ODTÜ Yayınları. http://www.receptezgel.com/?p=2208
CR  - Toraman, S. (2021) Karma yöntemler araştırması: Kısa tarihi, tanımı, bakış açıları ve temel kav-ramlar. Nitel Sosyal Bilimler, 3(1), 1-29. https://doi.org/10.47105/nsb.847688
CR  - Vogeler, H. A., Plummer, K. J., Fischer, L., & Plummer, A. L. (2022). Decision-based lear-ning: A journey from conception to implementation to iteration. Educ Res: Theor Pract, 33, 94–106. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1352348.pdf
CR  - Yağan Güder, S. (2015). Okul öncesi ve ilkokul döneminde değerler eğitimi. Eğiten Kitap.
CR  - Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seç-kin Yayıncılık.
CR  - World Economic Forum (2023). These are the Top 10 job skills of tomorrow-and how long it takes to learn them. https://www.weforum.org/agenda/2020/10/top-10- work-skills-of-tomorrow-how-long-it-takes-to-learn-them/
UR  - https://doi.org/10.34234/ded.1555030
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4236139
ER  -