TY  - JOUR
T1  - Dil ve Söz Bağlamında Özbek Atasözleri
AU  - Arslan, Mustafa Said
PY  - 2025
DA  - July
Y2  - 2024
JF  - Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi
JO  - TKİD
PB  - Kültür Ocağı Vakfı
WT  - DergiPark
SN  - 2822-2466
SP  - 493
EP  - 510
IS  - 53
LA  - tr
AB  - Toplumlara ait birçok özelliği yansıtan en önemli edebî ürünlerden olan atasözleri üzerine farklı bilimsel metotlar kullanılarak çalışmalar yapılmaktadır. Bir toplumu anlayabilmek, tanıyabilmek ve değerlendirebilmek için atasözlerini incelemek önemli sonuçlar vermektedir. Oldukça geniş bir edebî mirasa sahip olan Özbek Türklerinin atasözleri de çok zengindir. Bu çalışmada Özbek Türkçesindeki dil ve söz kavramları ile ilgili atasözleri incelenmiş ve toplum içerisindeki rolü doğrultusunda değerlendirmeler yapılmıştır.Dil ve söz bağlamında Özbek atasözlerinin incelendiği bu çalışmada, tespit edilen atasözleri sekiz başlık altında değerlendirilmiştir: Dilin gücü ve toplumdaki rolü, Dil ve kişilik ilişkisi, Dil ve düşünce ilişkisi, Söz vermek / Sözünde durmak, Anlamlı söz - Boş söz, Doğru söz – Yalan söz, Tatlı söz – Acı söz, Ana sözü – Baba sözü – Atalar sözü. Çalışmanın sonunda, tespit edilen atasözlerinin ve Türkiye Türkçesine aktarılmış şekilleri bir liste hâlinde verilmiştir.Dil ve söz bağlamında tespit edilen atasözlerinin sayısı bakımından oldukça fazla olması Özbek Türklerinin dile verdikleri değeri göstermesi açısından önem arz etmektedir.
KW  - Özbek Türkçesi
KW  - Atasözü
KW  - Dil
KW  - Söz
KW  - Kavram
CR  - AKSAN, Doğan, Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim-1, TDK Yayını, Ankara 1982.
CR  - AKSOY, Ömer Asım, Atasözleri ve Deyimler I Atasözleri Sözlüğü, İnkılâp Yayınları İstanbul 1993.
CR  - ALKAYA, Ercan, “Tatar Türkçesindeki Dil ve Söz İle İlgili Atasözleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2001, C.11, S. 2, s. 55 - 76.
CR  - ALKAYA, Ercan, “Dil ve Söz Bağlamında Kırım Karay Türklerinin Atasözleri”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2006, S. 20, s. 89 - 99.
CR  - ARSLAN, Döne, Mustafa Said Arslan, “Kazak Türkçesindeki "Jürek" ile Kurulan Deyimlerin Türkiye Türkçesindeki Karşılıkları”, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 2019, V. 43, s. 67-77.
CR  - BABATÜRK, Semih, “Kırgız Türkçesinde Göç ile İlgili Atasözleri”, Uluslararası Orta Asya Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 2018, ss. 1000-1012.
CR  - BABATÜRK, Semih, “Kırgız atasözlerindeki dil ve söz kavramları üzerine bir inceleme”, Journal of Turkic Civilization Studies, 2022, 3(2), 83-94.
CR  - ERDEM, Ahmet, “Akrabalık Kavramları Bağlamında Özbek Atasözleri Üzerine Bir İnceleme”. Turkish Studies-Language, 2022, 17(1): 37-53.
CR  - GÖKBAYIR, Tuğba, “Dil ve Söz Bağlamında Kırgız Türklerinin Atasözleri”, Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi / International Journal of Turkic Dialects (TÜRKLAD), 2022, 6. Cilt, 1. Sayı, 255-278.
CR  - MARUFOV, Z. M., vd., Özbek Tilining İzahlı Lugati I/II, Rus Dili Nashriyot, Moskova 1981.
CR  - MİRZAYEV, To’ra ve Bahodir Sarimsoqov, O’zbek Halq Maqollari 1. A-O. Toshkent 1987.
CR  - MİRZAYEV, To’ra ve Bahodir Sarimsoqov, O’zbek Halq Maqollari 2. P-H. Toshkent 1988.
CR  - MİRZAYEV, To’ra, Asqar Mosoqulov, Bahodir Sarimsoqov, O’zbek Halq Maqollari. Sharq, Toshkent 2013.
CR  - MİRZAYEV, To’ra, Asqar Mosoqulov, Bahodir Sarimsoqov, O’zbek Halq Maqollari. Sharq, Toshkent 2019.
CR  - KORAŞ, Hikmet, Fatma Açık, Zamira Öztürk, Özbek Türkçesi Türkiye Türkçesi Sözlük, Nobel, Ankara 2023.
Komisyon, Özbek Tilining İzohli Lugati, 5 Cilt, Editör: A. Madvaliyev, Davlat İlmiy Naşriyoti, Toshkent 2006-2007.
CR  - SAUSSURE, Ferdinand de, Genel Dilbilim Dersleri (Çev. Berke Vardar), Ankara 1985.
CR  - SHUKUR, Eshqobil, Bobo So’z Izidan, Sharq, Toshkent 2018.
CR  - TDK, Türkçe Sözlük (11. Baskı), Türk Dil Kurumu, Ankara 2011.
CR  - YILMAZ, Yakup ve Hatice Sarı, “Türk Atasözlerinde Akrabalık Adlarının Kullanımı”, RumeliDE, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 2015, 2, 1-20.
CR  - VARDAR, Berke, Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, TDK Yayınları, Ankara 1982.
CR  - YOLDAŞEV, İbrahim ve Muhittin Gümüş, Türkçe Açıklamalı Özbek Atasözleri. Engin, Ankara 1995.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/tkidergi/issue//1555443
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4238040
ER  -