@article{article_1556747, title={Lazistan Sancağı’nda Kadın Hapishane Projesi}, journal={Kent Akademisi}, volume={18}, pages={612–634}, year={2025}, DOI={10.35674/kent.1556747}, author={Gökler, Burak Muhammet}, keywords={Sanat Tarihi, Osmanlı, Lazistan, Rize, Kadın, Hapishane}, abstract={Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Osmanlı İmparatorluğu’nun önemli merkezlerinden birisi olan ve 1851’den itibaren sancak sıfatıyla anılan Lazistan’ın merkezi Batum iken 1878’de Rize olmuştur. Osmanlı’nın bölgeyi fethetmesinden itibaren imar faaliyetlerini ve kültürel etkisini yansıttığı Rize, sancak merkezi olması ile birlikte önemi artmıştır. Bölgede birçok mimari yapı inşa edilirken bunlar arasında hapishaneler dikkat çekmektedir. Hapishane ve ceza hukuk sistemi Osmanlı İmparatorluğu’nda Tanzimat öncesi ve sonrası olarak iki döneme ayrılmaktadır. Tanzimat ile birlikte hukuk sisteminde ve hapishanelerde iyileştirmeye gidilmiştir. Özellikle kadın hapishanelerinin inşası ve ıslahı önem teşkil etmektedir. Araştırmanın konusunu da Lazistan Sancağı’nda inşa edilmesi düşünülen bir nisa(kadın) hapishanesi oluşturmaktadır. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivlerinde yapıların araştırmalar sonucunda tespit edilen ve Anadolu’da projesiyle birlikte sınırlı sayıda olan kadın hapishanesi ile ilgili belgeler 1911-1912 yıllarına aittir. Daha öncesinde kadınlar için Rize’deki Hükümet binasının alt katında bir oda tahsil edilmişken sonrasında söz konusu bina yakınlarında bir kadın hapishanesinin inşası düşünülmüştür. İki katlı olarak düzenlenen yapı, avlusuz koğuş tipinde ele alınmış olup koğuş, çamaşırhane-mutfak, hela ve muhafaza odasından oluşmaktadır. 1912-15 yılları arasındaki kadın mahkûm ve tutuklarının sayısal verileri göz önüne alındığında yapının projede kaldığı ve inşa edilemediği tespit edilmiştir.}, number={2}, publisher={Ahmet FİDAN}