TY  - JOUR
T1  - Bilimsel Eserlerde Yer Alan Bazı (Kök)Türk Tipografi Modellerinin Tasarım Özellikleri ve Kemçik-Çırgak (E-41) Yazıtı Üzerine Font Denemesi
TT  - The Design Features of Some (Kök)Türk Typography Models Which Situated on Scientific Works and Font Experiment on Kemçik-Çırgak (E-41) Inscription
AU  - Alyap, Levent
PY  - 2013
DA  - September
DO  - 10.7884/teke.215
JF  - Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi
JO  - TEKE
PB  - Cengiz ALYILMAZ
WT  - DergiPark
SN  - 2147-0146
SP  - 1
EP  - 28
VL  - 2
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Bu çalışmada bilimsel eserlerde kullanılan belli başlı (Kök) Türk tipografi modellerinin genel özellikleri, yazıtlardaki görünümlerinin yansımaları ve idealize edilmiş tasarımları karşılaştırılarak incelemeye sunulmuştur. Bu karşılaştırmalardan hareketle Kemçik-Çıgrak yazıtını daha önce yayımlayanlardan O. DONNER, H. N. ORKUN, S. Ye. MALOV, İ. A. BATMANOV, E. RECEBOV - Y. MEMMEDOV, İ. V. KORMUŞİN ve E. AYDIN’ın eserlerindeki tipografi modelleri ile D. D. VASILYEV, O. N. TUNA ve elektronik veritabanı TÜRİK BİTİG’de yer alan fotoğraf, estampaj ve çizim/resimlerin incelenmesi sonucu oluşturulan deneme amaçlı bir font (.ttf) modeli ortaya konulmuştur.
KW  - (Kök)türk tipografisi
KW  - Kemçik-Çıgrak yazıtı (E 41)
KW  - font denemesi.
N2  - In this study general characteristic of main (Kök)Türk typography models that used on scientific works, reflections of appearance on inscriptions and idealized designs were examined by comparing. Based on these comparisons a font (.ttf) model for trial was introduced Kemçik-Çıgrak inscription before published O. DONNER, H. N. ORKUN, S. Ye. MALOV, İ. A. BATMANOV, E. RECEBOV - Y. MEMMEDOV, İ. V. KORMUŞİN and E. AYDIN’s typography models on works and photos, estampaj and drawings / pictures which situated on D. D. VASILYEV, O. N. TUNA and electronic database TÜRİK BİTİG.
CR  - ALYAP, L. (2012). (Kök) Türk Tipografisinin Yazılı Eserlerde Font Olarak Kullanımında Görsel Sanatlar Destekli Bilişim Teknolojisinden Yararlanma ve Karabalgasun I Yazıtı Üzerine Font (Alyılmaz.TTF) Denemesi. Uluslararası TEKE (Türkçe, Edebiyat, Kültür ve Eğitim) Dergisi, http://www.tekedergisi.com, 3, 1ALYILMAZ, C. (2005). Orhun Yazıtlarının Bugünkü Durumu. Ankara.
CR  - ALYILMAZ, C. (2007). (Kök)türk Harfli Yazıtların İzinde. Ankara.
CR  - ALYILMAZ, C. (2013). Karı Çor Tigin Yazıtı, Uluslararası TEKE (Türkçe, Edebiyat, Kültür ve Eğitim) Dergisi, http://www.tekedergisi.com, 2/2, 1-61.
CR  - AMANJOLOV, A. S. (2006). Türk Filolojisi ve Yazı Tarihi. İstanbul. Aktaran: K. KOÇ. АMANJOLOV, А. S. (2003). İstoriya i teoriya Drevnetyurkskogo Pisma. Almaata.
CR  - AYDIN, E. (2010). Yenisey Yazıtlarıyla İlgili Genel Sorunlar Üzerine Notlar, III. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 1. Cilt, Ankara. 89-95.
CR  - AYDIN, E. (2012). Orhon Yazıtları. Konya.
CR  - AYDIN, E. (2012). Yenisey Yazıtları Nasıl Tarihlendirilebilir?, Turkish Studies, 7(2), Ankara.
CR  - BATMANOV, İ. А. (1959). Yazık Yeniseyskih Pamyatnikov Drevnetyurkskoy Pismennosti. Bişkek.
CR  - BATTULGA, Ts. (2005). Mongolın Runi Biçgiyn Baga Dursgaluud. Ulaanbaatar.
CR  - BERNŞTAM, A. N. (1946). Sotsial’no-Ekonomiçeskiy Stroy Orhono-Yeniseyskih Tyurok VI-VIII vv., Moskova-Leningrad.
CR  - CLAUSON, Sir G. (2012). Türk “Runik” Alfabesinin Kökeni, Dil Araştırmaları, S. 11, Ankara. 163-183. çev. Dinçer Apaydın.
CR  - DONNER, O (1892). Wörterverzeichniss zu den inscription de l’Iénissei (=MSFOu IV), Helsingfors. 1-69.
CR  - ESİN, E. (1972). Ötüken İllerinde M. S. Sekizinci ve Dokuzuncu Yüzyıllarda Türk Âbidelerinde San’atkâr Adları, Türk Kültürü El Kitabı, Cilt II, Kısım I a, İstanbul. GUZEV, V. G. (2010). Göktürk Yazısında Resim Göstergelerinin Tespiti Yöntemleri ve Önemi Üzerine, III. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 1. Cilt, Ankara. 397-402.
CR  - GÜLENSOY, T. (1989). Orhun'dan Anadolu'ya Türk Damgaları. İstanbul.
CR  - INSCRIPTIONS DE L’ORKHON (1896). Recueillies Par l’éxpedition Finnoise 1890, Helsingfors.
CR  - KARJAUBAY, S. (2002). Ob’edinennıy Kaganat Tyurkov. Astana.
CR  - КIZLASOV, İ. L. (2003). Novosti Tyurkskoy Runologii Eniseyskie Nadpisi na gore Yablak-Taş (Gornıy Altay). Moskova.
CR  - KLYAŞTORNIY, S. G. (2011). Eski Türk Runik Anıtları ve Onların Yazarları, III. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 1. Cilt, Ankara. 473-477. Rusçadan Çeviren: Eyüp BACANLI.
CR  - KONONOV A. N. (1980). Grammatika Yazıka Tyurkskih Runiçeskih Pamyatnikov  <VII-IX vv.>. Leningrad.
CR  - KORMUŞİN, İ. V. (1997). Tyurkskie Yeniseyskie Epitafii Tekstı i İssledovaniya. Moskova.
CR  - KORMUŞİN, İ. V. (2008). Tyurkskie Yeniseyskie Epitafii Grammatika Tekstologiya. Moskova.
CR  - LİVŞİTS, V. A. (2000). Eski Türk Runik Yazısının Ortaya Çıkışı Üzerine, DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, Ankara. 37-50. çev. S. Gömeç-T. Ölçekli.
CR  - МАLOV, S. Е. (1951). Pamyatniki Drevnetyurkskoy Pis’mennosti Tekstı i İssledovaniya. Moskova-Leningrad.
CR  - МALOV, S. Е. (1952). Eniseyskaya Pis’mennost’ Tyurkov, Tekstı i Perevodı. MoskovaLeningrad.
CR  - МELİORANSKİY P. M. (1899). Pamyatnik’ v’ çest’ Kyul’ Tegina s’ dvumya tablitsami nadpisey. S. Peterbug.
CR  - ORKUN, H. N. (1994). Eski Türk Yazıtları. Ankara.
CR  - ŌSAWA, T. (2011). Revisiting the Ongi inscription of Mongolia from the Second Turkic Qaγanate on the basis of rubbings by G. J. Ramstedt, SUSA/JSFOu 93. Ōsaka.
CR  - ÖLMEZ, M. (2012). Orhon-Uygur Hanlığı Dönemi Moğolistan’daki Eski Türk Yazıtları. Metin-Çeviri-Sözlük. İstanbul.
CR  - RADLOFF, W. (1892-1899). Atlas Drevnostey Mongolii I-IV, St.-Pétersbourg.
CR  - RADLOFF, W. (1911). Alttürkische Studien, Bulletin de l’Académie Impériale des Sciences de St.-Pétersbourg. St.-Pétersbourg.
CR  - RECEBOV, E. – MEMMEDOV, Y. (1993). Orhon-Yenisey Abideleri. Bakü.
CR  - SARIKAVAK, N. K. (1997). Tipografinin Temelleri. Ankara.
CR  - SERTKAYA, O. F. (2008). Göktürk (Runik) Harfli Yazıtların Envanter, Alfabe ve Bibliyografya Problemleri Üzerine, Dil Araştırmaları Dergisi. S. 2, Ankara. 7-34. SERTKAYA, O. F. (2009). Yenisey Yazıtları'ndan 10, 25, 41, 51, 70, 70, 109 ve 110 üzerine etimolojik açıklamalar ile düzeltmeler, I. Uluslararası Uzak Asya’dan Ön Asya’ya Eski Türkçe Bilgi Şöleni, 18-20 Kasım 2009, Afyonkarahisar. 227-238.
CR  - ŞERBAK, А. М. (1970). Eniseyskie runiçeskie nadpisi. K istorii otkrıtiya i izuçeniya, Tyurkologiçeskiy Sbornik, Moskova, 111-134
CR  - ŞİRİN USER, H. (2007). Runik Harfli Türk Yazıtlarında Av, Dil Araştırmaları Dergisi. S. 1, Ankara. 49-59.
CR  - TABALDİYEV, K.-ALİMOV, R.-BELEK, K. (2009). Tien-Şan Bölgesinde Bulunan Eski Türklere Ait Yazılı Yeni Anıt, I. Uluslararası Uzak Asya’dan Ön Asya’ya Eski Türkçe Bilgi Şöleni, 18-20 Kasım 2009, Afyonkarahisar. 267-271.
CR  - TEKİN, T. (1967). A Grammar of Orkhon Turkic. Published by Indiana University, Bloomington.
CR  - THOMSEN, V. (1896). Inscriptions de l’Orkhon déchiffrées, (=MSFOu V), Helsingfors.
CR  - THOMSEN, V. (1916). Turcica. (=MSFO XXXVII) Helsingfors.
CR  - TRYJARSKI, E. (1995). Asya ve Avrupa’daki Runik Yazıların Anonimliği, Farklılığı ve Yayılımı, TDAY Belleten, 1993, Ankara. çev. Emine Gürsoy-Naskali.
CR  - TUNA, O. N. (2008). Köktürk Yazılı Bazı Metinlerde Kullanılan E, @, š Sembollerinin Fonetik Değerleri Üzerine. Dil Araştırmaları Dergisi. S. 2, Ankara. 111-128.
CR  - TURAN, O. (2004). Oniki Hayvanlı Türk Takvimi, Ankara.
CR  - VASİLYEV, D. D. (1983). Korpus Tyurkskih Runiçeskih Pamyatnikov Basseyna Yeniseya, Leningrad, 1983.
CR  - VASİLYEV, D. D. (1983). Grafiçeskiy Fond Pamyatnikov Tyurkskoy Runiçeskoy Pis’mennosti Aziatskogo Areala (Opıt Sistematizatsii), Moskova.
CR  - YILDIRIM, F. – AYDIN, E. – ALİMOV, R. (2013). Yenisey – Kırgızistan Yazıtları ve Irk Bitig. Ankara. http://irq.kaznpu.kz/?mod=1&tid=2&oid=43&lang=e (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=copies/566.gif (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=sizes/2648.jpg (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=sizes/2649.jpg (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=sizes/2650.jpg (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=sizes/2651.jpg (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=sizes/2652.jpg (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=sizes/2653.jpg (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=sizes/2654.jpg (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=sizes/2655.jpg (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=sizes/2656.jpg (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=sizes/2657.jpg (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=sizes/2822.jpg (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://irq.kaznpu.kz/show_big.php?fn=sizes/2823.jpg (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://elbilge.ucoz.ru/publ/13-1-0-85 (Erişim Tarihi: 07.07.2013) http://geoturizm.ru/Gallery/Image.ashx?type=1200&code=pient3o3 (Erişim Tarihi: 002013).
UR  - https://doi.org/10.7884/teke.215
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/136843
ER  -