TY  - JOUR
T1  - Denetimin İşletmeler Üzerindeki Etkilerine Yönelik Nitel Bir Araştırma
TT  - A Qualıtatıve Research On The Effects Of Audıtıng On Enterprıses
AU  - Ülker, Yakup
AU  - Koç, Ozan
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2024
JF  - Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi
JO  - ESAD
PB  - Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1306-2174
SP  - 224
EP  - 238
VL  - 21
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Muhasebenin tamamlayıcısı, işletme ortakları ve paydaşları için çok önemli olan denetim, zaman içerisinde ekonomi ve ticaretin gelişimine bağlı olarak diğer bilimlerde olduğu gibi, kendi içinde iç denetim ve bağımsız denetim olarak iki ana başlık altında konumlanmıştır. İç denetim işletme içerisinde işlevini sürdürürken, bağımsız denetim ise işletme ortakları ve bütün paydaşlar adına görev ve sorumluluk rolü üstlenmektedir. Bu makale çalışmasında, denetimin işletmeler üzerindeki etkisine yönelik uygulama sonuçlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada istenilen sonuca ulaşabilmek için, materyal ve yöntem olarak, Ankara ilinde bulunan bağımsız denetçiler (denetleyenler) ve bağımsız denetime tabi işletmelerin mali işlerinden sorumlu işletme yetkilileri (denetlenenler) ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışmada, denetimin işletmeler üzerine etkisi hakkında denetleyenlere ve denetlenenlere, mevzuat ve yapılan uygulamalar hakkında nitel sorular sorulmuş ve ilgililerin görüşleri öğrenilmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda, 25 denetleyen ve 16 denetlenen ile iç ve bağımsız denetimin işletmelere etkisini tespit etmek için mülakat gerçekleştirilmiştir. Sorulara verilen cevapların yoruma dayalı olmasına özen gösterilmiştir. Alınan cevaplara bakıldığında, denetimin işletmelere etkisi bağlamında istenilen sonuçlara ulaşılmasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. Büyük hacimli işletmeler hariç, denetleyenler; muhasebe, yönetsel uygulamalar ve Kamu Gözetim Kurumu (KGK) tarafından istenilen finansal tabloların hazırlanması sırasındaki yetersizliklerin olduğunu; denetlenenler ise; bağımsız denetimin gerekliliği hakkında önemli kuşkuları olduğunu ortaya koymuşlardır. İstenilen uygulamaların yerine getirilebilmesi için zamana ihtiyaç olduğu anlaşılmakla birlikte, yönetim ve denetimin alt yapısını oluşturan unsurların (İç Kontrol Sistemi – İKS, İç Denetim - İD, Kurumsal Yönetim İlkeleri – KYİ gibi) uygulanmasının önem arz ettiği ortaya çıkmıştır. Denetleyen ve denetlenenlerin ortak paydada buluşturulmasının sağlanabilmesi için mevcut mevzuatın tüm paydaşların görüş ve önerileri dikkate alınarak yeniden ele alınmasının bütün kesimler açısından fayda sağlayacağı değerlendirilmektedir.
KW  - Denetim
KW  - Bağımsız Denetim
KW  - İç Denetim
KW  - İşletme Denetimi
KW  - Denetimin Etkileri
N2  - Auditing, which is an indispensable procedure for business partners and stakeholders besides serving as complementary to accounting, has established itself under two major branches as internal auditing and independent auditing, like in other sciences, depending on the development of economical and commercial affairs over time. While internal auditing maintains its function within the company, independent auditing undertakes the role of duty and responsibility on behalf of the business partners and all stakeholders.This paper is aimed to examine the effects of auditing on the enterprises. In order to achieve the desired result in this research, face-to-face interviews were held with independent auditors (auditors) and business officials responsible for the financial affairs of businesses subject to independent audit (audited) in Ankara, as material and method.. In the study, qualitative questions regarding the relevant legislation and practices were asked to the auditors and the auditees about the effects of the auditing on the enterprises, and the opinions of the interested parties were sought. In this context, a number of interviews were conducted with 25 auditors and 16 auditees to determine the effect of internal and independent auditing on enterprises. Special attention was paid to ensure that the responses to the questions were based on interpretation.Considering the responses of the interviewees, there are important differences in yielding the desired results in the context of the effect of auditing on the enterprises. Auditors, with the exception of large-volume enterprises, have pointed out that there are inadequacies in accounting, managerial practices and preparation of the financial statements requested by the public oversight, accounting and auditing standards authority whereas the auditees have stated that they have significant doubts about the necessity of independent auditing.Although it is acknowledged that time is needed in order to implement the desired regulations, it has been concluded that it is important to put the elements into action that make up the infrastructure of management and auditing (such as Internal Control System, Internal Auditing, Corporate Governance Principles). It is beneficial to reconsider the current legislation by taking the opinions and suggestions of all stakeholders into account in order to compromise the auditors and the auditees on common issues.
CR  - Adiloğlu, B. (2011), İç Denetim Süreci ve Kontrol Prosedürleri, İstanbul. Türkmen Kitabevi
CR  - Arslan, Ö. (2018), Muhasebe Hilelerinin Tespitinde İç Denetim Sisteminin Önemi ve Denetim Standartları Açısından Bağımsız Denetçinin Hileye Karşı Sorumluluğu: Bağımsız Denetim Şirketlerinde Bir Araştırma,  SCÜ, SBE, İşletme ABD, Doktora Tezi, Sivas
CR  - Bayrak, T. (2018), İç Denetim Felsefesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 20 (Özel Sayı)  977-990.
CR  - Bozkurt, N. (2018), Muhasebe Denetimi. İstanbul. Alfa Basım Yayım Dağıtım.
CR  - Çaşut, H. (2019). Muhasebe Derslerinde Öğretme ve Öğrenme Sorunu: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Muhasebe Öğretim Elemanları Üzerinde Nitel Bir Araştırma, SCÜ, SBE, İşletme ABD, YL Tezi. Sivas
CR  - Demir, M., Ülker, Y. ve Arslan, Ö. (2018). İç Kontrol, İç Denetim ve Bağımsız Denetim İlişkisi. YYÜ İİBB Dergisi, 3(5), 82-104.
CR  - Demirkıran, H. (2010), Finansal Raporlamanın Güvenirliğinin Sağlanmasında Bağımsız Denetimin Rolü: Bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi, SBE. İşletme ABD, Muhasebe Programı, YL Tezi. İzmir
CR  - Erdoğan, N. ve Azgın, N. (2019), Denetçinin Mesleki Şüpheciliğinin Denetim Kalitesine Etkisi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi,  21(1), 27-54
CR  - Görk, A.H. (2014), Bağımsız Denetimin Kurumsal İşlemeler Açısından Önemi. İstanbul Gelişim Üniversitesi, SBE. YL Tezi. İstanbul
CR  - Gürbüz, H. (1995), Muhasebe Denetimi., İstanbul. Bilim Teknik Yayınevi
CR  - Güredin, E. (2014), Denetim ve Güvence Hizmetleri, SMMM ve YMM'lere Yönelik İlkeler ve Teknikler. İstanbul. Türkmen Kitabevi.
CR  - Kartal, F. (2013), Türkiye’de Kamu ve Özel Sektörde İç Denetim Uygulamaları, Maliye ve Finans Yazıları, 99(27), 8-36.
CR  - Öztel, Z. Ö. (2016), Bağımsız Denetimin İç Denetimden Yararlanması.  T.C. İstanbul Ticaret Üniversitesi, SBE, Muhasebe ve Denetim Anabilim Dalı. YL Tezi, İstanbul.
CR  - Sağlam, N., Uyar, S., ve Yolcu, M. (2020), Bağımsız Denetim Uygulama Rehberi. Bursa. Muhasebe Kitapları Internet Yayıncılık Eğitim ve Tic. A.Ş.
CR  - Selimoğlu, S.K., ve Özbek, C.Y. (2018), İç Denetim. Uluslararası İç Denetim Standartlarına Uyumlu. Ankara. Nobel Yayıncılık.
CR  - Selimoğlu, S.K., Özbirecikli M., ve Uzay Ş. (2019), Bağımsız Denetim. Ankara.  Nobel Yayıncılık.
CR  - Uzay, Ş. ve Bayat, S.B. (2016). 6012 sayılı Türk Ticaret Kanununun Bağımsız Denetim Alanında Getirdiği Yenilikler ve Tartışmalı Konular. Süleyman Demirel Üniversitesi, İİBF Dergisi, 21 (5), 1503-1513.
CR  - Ülker, Y., Şeker, K. ve Çemberlitaş, İ. (2020), İktisat ve İşletme Üzerine-1, Ankara. İKSAD Yayınevi.
CR  - Yalçın, M. (2015). Denetim (SMMM Yeterlilik) Ders Notları. Ankara. ASMMO.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/esad/issue//1559813
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4257110
ER  -