@article{article_1560077, title={I. Dönem Koalisyon Hükümetlerinin Dış Politikaları}, journal={Ondokuz Mayıs Üniversitesi İnsan Bilimleri Dergisi}, volume={6}, pages={1–20}, year={2025}, DOI={10.51533/insanbilimleri.1560077}, author={Çelik, Necmi}, keywords={Koalisyon Hükümetleri, Dış Politika, Kıbrıs Sorunu, Krizler}, abstract={1961-1965 yılları arasındaki koalisyon hükümetleri dönemi, Türkiye’nin siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Bu dönem, Türkiye’nin iç ve dış politikası arasında karmaşık bir etkileşim sürecini yansıtmaktadır. Koalisyon hükümetleri, özellikle Kıbrıs Sorunu gibi kritik meselelerde belirleyici bir rol oynamış, adadaki etnik gerilimler ve saldırılar, Türkiye’nin Kıbrıs’a yönelik politikalarını zorlaştırmıştır. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin 1960’ta kurulması, Türkiye, Yunanistan ve İngiltere arasında özel bağlar oluşturmuş, ancak bu durum iç karışıklıklara yol açmıştır. İlk koalisyon hükümeti, Kıbrıs konusunu programında ele alarak çözüm arayışlarına girmiştir. Hükümetin protokolünde, Kıbrıs’ın iç huzurunun sağlanması ve Türkiye ile Yunanistan arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Bu bağlamda, Kıbrıs’taki Türk ve Rum toplulukları arasındaki gerilimlerin azaltılması için diplomatik çabalar sarf edilmiştir. Ancak, bu çabalar iç ve dış baskılarla sınırlı kalmıştır. 1963’te Kıbrıs’ta yaşanan olaylar, Türkiye’nin müdahale etme gerekliliğini gündeme getirmiştir. Özellikle, ABD Başkanı Lyndon B. Johnson’ın Türkiye’ye gönderdiği mektup, Türk dış politikasında bir dönüm noktası olmuştur. Mektupta, Türkiye’nin Kıbrıs’a askeri müdahalede bulunması durumunda ABD’nin desteğini çekebileceği uyarısı, Türkiye’nin uluslararası konumunu sorgulamasına neden olmuştur. Bu durum, Türkiye’de ABD ve NATO karşıtlığını artırmış, kamuoyunda büyük tepkilere yol açmıştır. Koalisyon hükümetleri, bu dönemde hem iç politikadaki istikrarsızlıkla hem de uluslararası baskılarla başa çıkmak zorunda kalmıştır. 1964’te Türk-Sovyet ilişkilerinde bir normalleşme süreci başlamış, Sovyetler Birliği’nin Kıbrıs konusundaki tutumu Türkiye’de olumlu karşılanmıştır. Ancak, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ta bu durum tepkiyle karşılanmıştır. Sonuç olarak, 1961-1965 yılları arasındaki koalisyon hükümetleri dönemi, Türkiye’nin dış politikasında önemli değişimlere ve iç siyasi dinamiklere zemin hazırlamıştır. Bu süreç, Türkiye’nin uluslararası alandaki konumunu ve iç siyasi yapısını derinden etkilemiş, koalisyon hükümetlerinin varlığı, Türkiye’nin siyasi tarihinde yeni bir deneyim sunmuştur.}, number={1}, publisher={Ondokuz Mayıs Üniversitesi}