TY  - JOUR
T1  - Firma Düzeyinde Yerli Girdi Kullanımı ve Firmaların Karşılaştıkları Engeller
TT  - Firm-Level Domestic Input Usage and the Obstacles Faced by Firms
AU  - Düzgün Öncel, Burcu
AU  - Eriş Dereli, Bilge
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.46928/iticusbe.1561263
JF  - İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
PB  - İstanbul Ticaret Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1303-5495
SP  - 232
EP  - 259
VL  - 24
IS  - 52
LA  - tr
AB  - Bu çalışmanın amacı Türkiye imalat sektöründe (gıda, tekstil, hazır giyim, metal ürünler, makine teçhizat ve diğer imalat) faaliyet gösteren firmaların karşılaştıkları engellerin yerli girdi kullanımlarına göre nasıl farklılaştığını analiz etmektir. Çalışmada 2019 yılına ait Dünya Bankası Girişimcilik Anketi (WBES) verileri ve lojit tahmin yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları, tamamen yerli olan ve olmayan firmaların faaliyetlerinde karşılaştıkları engellerin farklılaştığını göstermektedir. Elektrik, suç ve düzensizlik ile politik belirsizlik gibi konularda karşılaşılan engellerle firmanın yerli olup olmaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Bununla birlikte, yüzde yüz yerli firmaların ulaşım, gümrük ve ticaret, kayıt dışı sektör, araziye erişim, finansa erişim, vergi idaresi, işletme lisansı, yolsuzluk, mahkemeler, işgücü düzenlemeleri ve eğitimli işgücüne erişim gibi alanlarda daha fazla engelle karşılaştıkları tespit edilmiştir. Son olarak, yüzde yüz yerli firmaların elektrik konusunda daha az engelle karşılaştığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bu çalışma, literatüre iki önemli katkı sağlamaktadır. İlk olarak, bildiğimiz kadarıyla Türkiye’de faaliyet gösteren firmaların yerlilik oranlarını hesaplayan bir çalışma bulunmamaktadır. İkinci olarak, çalışma, Türkiye'deki firmaların karşılaştıkları engelleri ele alan sınırlı sayıda araştırmayı genişleterek bu alana yeni bir perspektif kazandırmaktadır.
KW  - Firma yerlilik düzeyi
KW  - engeller
KW  - lojit modeli
N2  - This study aims to analyze how the obstacles faced by firms operating in the Turkish manufacturing sector (food, textiles, apparel, metal products, machinery and equipment, and other manufacturing) vary according to their use of domestic inputs. This study uses data from the 2019 World Bank Enterprise Survey (WBES) and logit estimation method. The findings of the study indicate that the obstacles faced by fully domestic and non-domestic firms differ in their operations. No statistically significant relationship was found between the obstacles related to electricity, crime and disorder, or political uncertainty, and whether the firm is domestic or not. However, fully domestic firms were found to encounter more obstacles in areas such as transportation, customs and trade, the informal sector, access to land, access to finance, tax administration, business licensing, corruption, courts, labor regulations, and access to skilled labor. Finally, it was observed that fully domestic firms face fewer obstacles concerning electricity. The contribution of this study is twofold. First, to our knowledge, there is no existing research that calculates the domestic ownership ratios of firms operating in Türkiye. Second, the study expands the limited body of research addressing the obstacles faced by firms in Türkiye, providing a new perspective on this topic.
CR  - Akbayır, F., & Yereli, A. B. (2019). Bir iktisadi denge meselesi: Tüketimde yerli mal tercihi. Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(18), 409-417.
CR  - Almeida, R., & Carneiro, P. (2009). Enforcement of labor regulation and firm size. Journal of Comparative Economics, 37(1), 28-46.
CR  - Ayyagari, M., Demirgüç-Kunt, A., & Maksimovic, V. (2011). Small vs. young firms across the world: Contribution to employment, job creation, and growth. World Bank Policy Research Working Paper, (5631).
CR  - Bardasi, E., Sabarwal, S., & Terrell, K. (2011). How do female entrepreneurs perform? Evidence from three developing regions. Small Business Economics, 37, 417-441.
CR  - Beck, T., Demirgüç‐Kunt, A. S. L. I., & Maksimovic, V. (2005). Financial and legal constraints to growth: does firm size matter?. The Journal of Finance, 60(1), 137-177.
CR  - Bitzenis, A., & Nito, E. (2005). Obstacles to entrepreneurship in a transition business environment: the case of Albania. Journal of Small Business and Enterprise Development, 12(4), 564-578. 
https://doi.org/10.1108/14626000510628234
CR  - Cebeci, T., & Uras, Ö. (2015). Türkiye’de sektörlerin milli ekonomiye katkısı. TEDAM Araştırma Projesi No:2.
CR  - Djankov, S., Glaeser, E., La Porta, R., Lopez-de-Silanes, F., & Shleifer, A. (2003). The new comparative economics. Journal of Comparative Economics, 31(4), 595-619.
CR  - Escribano, A., Guasch, J. L., & Pena, J. (2010). Assessing the impact of infrastructure quality on firm productivity in Africa: Cross-country comparisons based on investment climate surveys from 1999 to 2005. World Bank Policy Research Working Paper, (5191).
CR  - Farole, T., & Winkler, D. (Eds.). (2014). Making foreign direct investment work for Sub-Saharan Africa: Local spillovers and competitiveness in global value chains. World Bank Publications.
CR  - Ghobadian, A., & O'Regan, N. (2006). The impact of ownership on small firm behaviour and performance. International Small Business Journal, 24(6), 555-586.
CR  - Gür, N., Hanedar, E. Y., & Hanedar, Ö. A. (2017). Kadın ortaklı şirketlerde dış finansmana erişim: Türkiye için firma düzeyinde bir bulgu. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(3), 591-602. 
https://doi.org/10.17130/ijmeb.2017331321
CR  - Hallward-Driemeier, M., Khun-Jush, G., & Pritchett, L. (2014). Deals versus rules: policy implementation uncertainty and why firms hate it. African Successes, Volume I: Government and Institutions (s. 215-260) içinde. University of Chicago Press.
CR  - Heij, C., de Boer, P., Franses, P. H., Kloek, T., & van Dijk, H. K. (2004). Qualitative and limited dependent variables. Econometric methods with applications in business and economics (s. 437–530) içinde. Oxford University Press.
CR  - Jabbouri, I., & Farooq, O. (2021). Inadequately educated workforce and financing obstacles: International evidence from SMEs in developing countries. International Journal of Managerial Finance, 17(1), 118-137. https://doi.org/10.1108/IJMF-01-2020-0002
CR  - Kalkınma Bakanlığı. (2016). Orta vadeli program (2016-2018). http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/OrtaVadeliProgramlar.aspx
CR  - Malaeb, O. (2018). Small and medium enterprises in Lebanon: Obstacles and future perspectives. Development Studies Series, 55, 12-93.
CR  - Stock, J. H., & Watson, M. W. (2020). Regression with a Binary Dependent Variable. Introduction to econometrics (4. Baskı, s. 392-426) içinde. Pearson.
CR  - Şeker, M., & Correa, P. G. (2010). Obstacles to growth for small and medium enterprises in Turkey. World Bank Policy Research Working Paper No:5323. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1617127
CR  - Tiryakioğlu, M., (2016). Türkiye ekonomisinde geç kalkınmanın ve yerli üretimin ekonomi politiği, Ege Akademik Bakış, 16(2), 177-196.
CR  - Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023).  Orta vadeli program (2024-2026). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/09/Orta-Vadeli-Program_2024-2026.pdf
CR  - Wang, Y. (2016). What are the biggest obstacles to growth of SMEs in developing countries? A picture emerging from an enterprise survey. IES Working Paper No 09/2016. https://www.econstor.eu/handle/10419/174176
CR  - World Bank. (2019). Enterprise survey 2019: Türkiye [Data set]. World Bank Group. https://www.enterprisesurveys.org/en/data
Erişim tarihi: 17.09.2023
UR  - https://doi.org/10.46928/iticusbe.1561263
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4263303
ER  -