@article{article_1562751, title={Sütleğen (Euphorbia macroclada Boiss.) ve Yonca (Medicago sativa L.) Bitki Ekstraktlarının Sirken (Chenopodium album L.) Tohumlarının Çimlenmesi Üzerine Allelopatik Etkisi}, journal={Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi}, volume={22}, pages={748–756}, year={2025}, DOI={10.33462/jotaf.1562751}, author={Taştan, Ayhan and Fidan, Enes}, keywords={Allelopati, Bitki ekstraktı, Çimlenme, Sirken, Yabancı ot}, abstract={Tarımsal alanlarda verim ve kaliteyi olumsuz etkileyen birçok yabancı ot türü bulunmaktadır. Yabancı otların mücadelesinde kullanılan yöntemlerin başında ise kimyasal mücadele gelmektedir. Ancak kimyasal ilaçların insan sağlığına ve çevreye olumsuz etkileri, çevre dostu mücadele yöntemlerinin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, bazı bitki ekstraktlarının yabancı otların gelişimi üzerindeki olumsuz etkileri, kimyasal ilaçlara alternatif olabilecek umut verici sonuçlar sunmaktadır. Bu amaçla yapılan çalışmada, sütleğen (Euphorbia macroclada Boiss.) ve yonca (Medicago sativa L.) bitkilerinden elde edilen farklı çözücülerdeki (su ve etanol) bitki ekstratlarının farklı konsantrasyonlarda tarımsal alanlarda önemli verim kayıplarına neden olan sirken (Chenopodium album L.) bitkisinin tohum çimlenmesi üzerine allelopatik etkisi araştırılmıştır. Çalışma 2024 yılında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Herboloji laboratuvarında yürütülmüştür. Hazırlanan su ve etanol ekstraktlarının %1, 2, 4, 8, 16 ve 32 konsantrasyonları, 9 cm çapındaki Petri kaplarına konulan sirken tohumlarına uygulanmıştır. Kontrol grubu için sadece saf su kullanılmıştır. Denemeler beş tekerrürlü ve her tekerrürde 50 adet sirken tohumu olacak şekilde yürütülmüştür. Bitkilerden elde edilen ekstraktların sirkenin çimlenmesi üzerinde uygulamalar arasında farklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Çalışma sonucunda, sütleğen ve yoncadan elde edilen hem su hem de etanol ekstaktlarının konsantrasyon artışıyla birlikte sirkenin çimlenme oranında azalma meydana geldiği tespit edilmiştir. Sütleğenden elde edilen etanol ekstraktının %8, 16 ve 32; yoncanın ise %16 ve 32 konsantrasyonlarında çimlenmenin tamamen engellendiği tespit edilmiştir. Ayrıca sütleğen ve yoncanın %32’lik su ekstraktlarında da çimlenmenin olmadığı gözlenmiştir. Yapılan bu çalışma, sütleğen ve yonca bitki ekstraktlarının sirkenin çimlenmesini engelleyerek tarımsal alanlarda verim ve kaliteyi etkileyen bu yabancı otla mücadelede alternatif bir yöntem olarak kullanılması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.}, number={3}, publisher={Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi}, organization={TÜBİTAK}