TY  - JOUR
T1  - AŞKIN İKİ YÜZÜ: AK VE KARA BÜYÜLERDE AMAÇLAR, ARAÇLAR VE RİTÜELLER ÜZERİNE BİR İNCELEME
TT  - TWO FACES OF LOVE: AN ANALYSIS OF PURPOSES, METHODS, AND RITUALS IN WHITE AND BLACK MAGIC
AU  - Kolot, Berna
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.12981/mahder.1563817
JF  - Motif Akademi Halkbilimi Dergisi
JO  - Motif Akademi
PB  - Motif Yayıncılık
WT  - DergiPark
SN  - 1308-4445
SP  - 818
EP  - 835
VL  - 18
IS  - 50
LA  - tr
AB  - Geleceği bilme, kötü talihin önüne geçme,  anda olmayanı olur hâle getirme ya da olanı değiştirme gibi istekler insanların farklı arayışlara girmesine sebep olmuştur.  Toplum hayatında etkin rol oynayan ve geçmişi insanlığın eski dönemlerine kadar uzanan büyüsel ritüeller, bu arayışlardan bir tanesidir. İnsanlar hastalıklara şifa bulma, evlenme, kısmet açma, çocuk sahibi olma, her türlü şerden korunma ya da başkalarına zarar verme gibi çeşitli amaçlarla büyücü, cinci, hoca adıyla bilinen insanların yardımına başvurur. Bu araştırma, sevilen kişiye kavuşma arzusu, kaderi olarak gördüğü kişiyi elinde tutma isteği ya da reddedilmenin, kavuşamamanın getirdiği nefret ve intikam gibi duygularla aşk için başvurulan büyülerin incelemesini içermektedir. Bu amaçla büyü üzerine hazırlanmış olan akademik yayınlar, yüksek lisans ve doktora tezleri incelenmiş, eserlerde yer alan örneklerde aşk niyetiyle pek çok kez büyüye başvurulduğu görülmüştür. Aşkın iyi ve kötü her iki yüzünün görüldüğü bu çalışmada iyi niyet taşıdığı düşünülen büyüler ak, kötü niyet barındıran büyüler ise kara büyüler adı altında ele alınmıştır. İncelenen metinlerden hareketle insanların aşk içerikli büyülere başvurmadaki amaçları ve bu amaçlar altında yatan toplumsal ve psikolojik etmenler değerlendirilmiştir. Ayrıca büyülerin uygulama ve uygulanma zamanları ile büyüyü oluşturan ve istenilen sonuca varmada etkisi olacağına inanılan materyaller sınıflandırmaya tabi tutulup detaylı bir şekilde ele alınmıştır.
KW  - Aşk
KW  - Nefret
KW  - Büyü
KW  - Ak Büyü
KW  - Kara Büyü
N2  - The desire to foresee the future, prevent undesirable outcomes, alter what is not present, or change what already exists has led individuals to pursue various paths. Magic and magical rituals, which have played significant roles in society and can be traced back to early human history, represent one of these pursuits. People have sought the help of sorcerers, spiritualist or spiritual healers for various purposes, such as curing illnesses, finding a spouse, opening paths to good fortune, having children, protecting themselves from harm, or causing harm to others. This study focuses on the examination of love-related spells, driven by desires to unite with a loved one, to retain someone they believe to be their destined partner, or by feelings of hatred and revenge stemming from rejection or unrequited love. For this purpose, academic publications, master's and doctoral dissertations on magic were reviewed, and it was found that spells with romantic intentions were frequently employed in the examples provided in these works. In this study, which examines both the benevolent and malevolent aspects of love, spells thought to carry benevolent intentions are categorized as “white magic”, whereas those with malevolent intentions are classified as “black magic”. Drawing from the texts examined, the motivations behind people's recourse to love-related spells and the underlying social and psychological factors are analyzed. Additionally, the timing of these spells, the rituals involved, and the materials believed to be influential in achieving the desired outcome are classified and examined in detail.
CR  - Adam, B. (2017). Dua, rukye, havas ilmi, tılsım ve büyü. Halk İnanışları El Kitabı, (ed.: D. Arık - A. H. Eroğlu), 286-306, Ankara: Grafiker Yayınları.
CR  - Açıkel, F. (2022). Yunus Emre divanı’nda aşk, âşık ve maşuk tasavvuru. Uluslararası Yunus Emre Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 79-101.
CR  - Anadol, C. (1988). Tarihten günümüze kadar dünyada ve İslâmiyette halk inanışları büyü (sihir-tılsım). İstanbul: Devlet Yayın ve Dağıtım.
CR  - Bayrakdar, M. (1985). İbn Sînâ’da varlık, varoluşun sebebi ve varlığın delili olarak aşk. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,  27(1-49, 299-306.
CR  - Bohak, G. (2003). Eskiçağ tılsım taşları ve muskalarında sanat ve güç. (çev.: C. Üster), P Dergisi, 29, 8-15.
CR  - Boratav, P. N. (2013). 100 soruda Türk folkloru (inanışlar, töre ve törenler, oyunlar). Ankara: BilgeSu Yayınları.
Cengiz, H. (2023). Muş ilinde sihir ve büyü uygulamaları. Muş: Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
CR  - Çelebi, İ. (2012). Tılsım. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 41, 91-94, Ankara: TDV Yayınları.
CR  - Çiftçi, E. (2007). Kahramanmaraş'ta büyü ile ilgili karşılaştırmalı bir araştırma. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
CR  - Demirci, K. (2020). Muska. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 31, 265-267, Ankara: TDV Yayınları.
CR  - Eliade, M. (2014). Dinler tarihine giriş. (çev.: L. Arslan Özcan), İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
CR  - Eliade, M. (2017). Kutsal ve kutsal-dışı dinin doğası. (çev.: A. Berktay), İstanbul: Alfa Mitoloji.
CR  - Erdal, C. (2019). Türk kültüründe büyüler (Konya örneği). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
CR  - Ermiş, H. (2008). Arapça’dan Türkçeleşmiş kelimeler sözlüğü. İstanbul: Ensar Neşriyat.
CR  - Eyuboğlu, İ. Z. (2004). Anadolu büyüleri. İstanbul: Derin Yayınları.
CR  - Frazer, J. G. (2004). Altın dal dinin ve folklorun kökleri I. (çev.: M. H. Doğan), İstanbul: Payel Yayınları.
CR  - Geçtan, E. (1990). Psikanaliz ve sonrası. İstanbul: Remzi Kitabevi.
CR  - Gümüş, Ş. (2021). Türk kültüründe sihir/büyü ve fal: Türk destanlarından örneklerle. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 50, 1-20.
CR  - İmam-ı Cafer-i Sadık (1997). Yıldıznâme. (sadeleştiren: M. Varlı), İstanbul: Esma Yayınları.
CR  - Kartopu, S. - Ünalan, A. (2019), Büyü ve tabiatüstü güçlere başvurma nedenleri üzerine bir saha araştırması. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19 (2), 379-399.
CR  - Malinowski, B. (1990). Büyü, bilim ve din. (çev.: S. Özkal), İstanbul: Kabalcı Yayınları.
CR  - Ordu, B. (2020), Kütahya’da büyü ve büyü ile ilgili uygulamalar. Kütahya: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
CR  - Örnek, S. V. (1966). Sivas ve çevresinde hayatın çeşitli safhalarıyla ilgili bâtıl inançların ve büyüsel işlemlerin etnolojik tetkiki. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi Yayınları.
CR  - Örnek, S. V. (2014). 100 soruda ilkellerde din, büyü, sanat, efsane. Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
CR  - Öztekin, B. (2021). Anakronik bir olgu olarak büyü ve Van’da büyü uygulamaları üzerine bir araştırma. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
CR  - Samur, Ş. (2024), Türk kültüründe büyü yapımında kullanılan otlar: Sivas örneği. Kültür Araştırmaları Dergisi, 22, 16-30.
CR  - Schopenhauer, A. (2003). Aşkın metafiziği. (çev.: Veysel Atayman), İstanbul: Bordo Siyah Felsefe.
Soysaldı, İ. (1998). Tasavvufta aşk ve marifet. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3, 187-216.
CR  - Tanyu, H. (1992). Büyü. TDV İslâm ansiklopedisi, C. 6, 501-506, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
CR  - Yasa, M (2018). İnsanlık ürünü olumsuzluklar karşısında insan ve aşk. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 44, 5-17.
CR  - Yeşilyurt, A. (2002). A'dan z'ye cinsel rüya yorumları (cinsel büyüler-muskalar). İstanbul: Gün Yayıncılık.
CR  - Yıldırım, R. (2022). Çanakkale merkez ilçe ve yakın köylerinde falcılık ve büyücülük. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
UR  - https://doi.org/10.12981/mahder.1563817
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4273985
ER  -