@article{article_1566699, title={Eş-Şekâiku’n-Nu‘mâniyye Külliyatında Otobiyografik Anlatılar}, journal={Ceride: Ben-Anlatıları Araştırmaları Dergisi}, volume={2}, pages={32–65}, year={2024}, author={Beyazıt, Yasemin}, keywords={eş-Şekâiku’n-Nu‘mâniyye fî-Ulemâ’id-Devleti’l-Osmâniyye, Taşköprülüzâde Ahmed İsâmeddin Efendi, Otobiyografi, Ben Anlatıları}, abstract={Osmanlı ilim geleneğinde ulema ve meşâyihin ilk toplu biyografı olan ve eserinin sonunda otobiyografisini kaleme alan Taşköprülüzâde Ahmed Efendi İstanbul’un fethini izleyen asırda imparatorluğun sadece fetihlerle değil devleti sağlamlaştıran kurumsal yapılanmasının büyüyüp geliştiği, kanunların tedvini, bürokratik uzmanlaşma, devşirmelerin artan istihdamı, devlet kontrolünde bir ulema hiyerarşisinin kurulması gibi uygulamaların merkeziyetçi idareyi tesis ettiği bunlara ilaveten mimaride, şiirde ve tarih yazıcılığında bir Osmanlı imparatorluk üslubunun oluştuğu devirde yaşamıştır. Bahsedilen üslubun oluşmasında Taşköprülüzâde’nin yazdıkları ve yaptıkları da önemli olmuştur.
Taşköprülüzâde İsâmeddin Ahmed Efendi’nin (ö.968/1561) biyografi sahasındaki eş-Şekâiku’n-Nuʻmâniyye fî-Ulemâ’id-Devleti’l-Osmâniyye adını verdiği kitabı tercüme, telhis ve zeyilleriyle Osmanlı tarihinin en geniş kapsamlı biyografik eserler silsilesinin ilk önemli halkasıdır. Taşköprülüzâde Ahmed Efendi, eserinde kendi biyografisini kaleme alarak bu yönüyle de bir farklılık oluşturmuş, ardından gelen mütercim ve zeyil yazarları arasında da otobiyografilerini kaleme alanlar olmuştur.
Bu makalede Taşköprülüzâde’nin eserinin sonunda kendi biyografisine yer vermesinin sıra dışı olup olmadığı, otobiyografisini eserine koyma tercihinin muhtemel nedenleri, eş-Şekâik tercümelerinde ve zeyillerinde bu tercihin devam edip etmediği, kendinden bahsetmenin biçimleri ve Taşköprülüzâde’nin yaklaşımının dönemin tezkire ve vekâyinâme yazarlığı ile benzerliği ya da farklılığı tartışılacaktır.}, number={2}, publisher={İstanbul Medeniyet Üniversitesi}