@article{article_1574166, title={Bizans İmparatorluğu’nda Ordu / Kilise Denkleminde Yönetimin Törensel Gücü ve Dini Sembolizm}, journal={Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi}, volume={25}, pages={331–344}, year={2025}, DOI={10.18037/ausbd.1574166}, author={Kaya, Erkan}, keywords={Bizans, Kilise, Ayin, Tören, Sembolizm, Litürji.}, abstract={Bu makale, Milano Fermanı (313) sonrasında Hristiyanlığın törensel boyutunun nasıl değiştiğini ve bu değişimlerin Bizans İmparatorluğu’nun politik ve dini yapısına olan etkilerini incelemektedir. Milano Fermanı, Hristiyanlığın serbest din olarak kabul edilmesini sağlayarak, ayin düzeninde hızlı bir biçimlenmeye yol açmıştır. Constantin Dönemi’nde, Hristiyanlık kilise litürji ve ayinlerdeki yerini güçlendirirken, imparatorluk törenleri de kiliseye kaymıştır. Roma imparatorluk geleneğine uygun olarak, Geç Roma – Erken Bizans Dönemi’nde ordu, imparatorların tahta çıkmasında belirleyici bir güç olmuş ve bu yüzden taç törenleri askeri nitelik taşımıştır. 5. yüzyıldan itibaren kilisenin etkisinin artmasıyla birlikte, taç törenlerinde imparatorun ilahi gücün desteğiyle yönetime geçmesi ön plana çıkmıştır. Bu değişimle, Bizans’ın politik yapısındaki değişikliklerle taç törenleri Hipodrom’da yapılmaya başlanmıştır. Iustinianus Dönemi’nde Ayasofya’nın ihtişamlı bir kilise olarak inşa edilmesi, imparatorluk tören ve ayinlerinin kilise üzerinden yürütülmesini sağlamış ve imparatorluk iradesinin dini güçle pekişmesini desteklemiştir. İmparatorun taç töreninin dini liderlerin önderliğinde gerçekleştirilmesi, halk nezdinde hem dini hem de siyasi otoritenin güçlü görünmesine hizmet etmiştir. Araştırma, Bizans İmparatorluğu’nda imparatorluk sarayı ve kilise arasındaki bağlantının, ayinlerin imparatorluk iradesiyle uyum içinde yürütülmesine nasıl olanak tanıdığını ve bu güç dengesinin nasıl sağlandığını ele almaktadır. Ayrıca, taç törenlerinin ordu ve kilise arasındaki güç dinamiklerini nasıl yansıttığı değerlendirmektedir. Sonuç olarak, Bizans İmparatorluğu’nda kilisenin siyasi anlamda güçlenmesiyle birlikte, imparatorluk törenlerinin kiliselerde düzenlenmesi, kathedraların ilahi gücü simgeleyen ve imparatorlar tarafından da kullanılan bir güç unsuru haline gelmesine neden olmuştur. Bu çalışmada Bizans İmparatorluğu’nda ordu ve kilisenin imparatorluk üzerindeki sembolik gücü ve etkileri tören ve dini mimari ilişkisi üzerinden genel bir değerlendirmeyle açıklanmaya çalışılacaktır.}, number={2}, publisher={Anadolu Üniversitesi}