TY  - JOUR
T1  - AİLE HEKİMLİĞİ POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN HASTALARIN GÖZ SAĞLIĞI OKURYAZARLIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ
TT  - ASSESSMENT OF EYE HEALTH LITERACY OF PATIENTS APPLYING TO THE FAMILY MEDICINE OUTPATIENT CLINIC
AU  - Yılmaz, Tuğba
AU  - Kandemir, Volkan
AU  - Akay, Fahrettin
PY  - 2025
DA  - August
Y2  - 2025
DO  - 10.34108/eujhs.1574727
JF  - Sağlık Bilimleri Dergisi
JO  - JHS
PB  - Erciyes Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1018-3655
SP  - 180
EP  - 185
VL  - 34
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Aile hekimliği polikliniğine başvuran 18 yaş ve üzeri hastalarda göz sağlığı okuryazarlığının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Hastalarda göz hastalıklarının gelişmesinin önüne geçilmesine ve hastalarda eğer göz hastalığı varsa ilerlemesinin önlenmesine ve yaşam kalitesinin artırılmasına katkı sunulması beklenmektedir. Araştırmamız gözlemsel, kesitsel tipte bir araştırmadır. Çalışmaya katılmayı kabul eden 251 kişi çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmada kullanılan veri toplama formu, göz sağlığı okuryazarlığı ölçeği ile hastaların sosyodemografik özelliklerini, kronik hastalıklarını içermektedir. Verilerin analizi SPSS 23.0 programı ile yapıldı. Çalışmaya dahil edilen 251 hastanın 131 (%52.19)’i kadın, 120 (%47.81)’si erkekti. Hastaların yaş ortalaması 38.06±11.88 idi. Hastaların 150 (%59.76)’si yükseköğrenim, 67 (%26.70)’si lise ve 34 (%13.54)’si ortaokul mezunuydu. Genel ölçek değerlendirmesinde yanıt ortalamaları 1.5 ve altında olanlar yetersiz bilgi düzeyi, 2.5 ve üzerinde olanlar yeterli bilgi düzeyi olarak kabul edildi. Genel ölçek değerlendirmesine göre, katılımcılardan 151 kişi (%60) yeterli olarak değerlendirildi. Genel ölçek yeterlilik düzeyine göre kadınların 77 (%50.99)’si, erkeklerin 74 (%49.01)’ü, yükseköğrenim mezunlarının 96 (%63.57)’sı, lise mezunlarının 38 (%25.17)’si, ortaokul mezunlarının 17 (%11.26)’si, yeterli bilgi düzeyine sahipti. Katılımcıların kırmızı göz hastalıkları farkındalıkları daha yüksekken, glokom hastalığı konusunda farkındalık oldukça düşüktü. Genel ölçek değerlendirmesine göre katılımcıların yaklaşık üçte ikisi yeterli olarak değerlendirildi. Sosyodemografik özelliklerden sadece eğitim seviyesiyle göz sağlığı okuryazarlığı arasında anlamlı bir ilişki vardı. Eğitim arttıkça göz sağlığı okuryazarlığının da arttığı görüldü.
KW  - Aile hekimliği
KW  - göz sağlığı
KW  - göz sağlığı okuryazarlığı
N2  - It is aimed to evaluate eye health literacy in patients aged 18 and over who apply to the family medicine outpatient clinic. It is expected to contribute to preventing the development of eye diseases in patients, preventing the progression of eye diseases if they have them, and improving the quality of life.Our research is an observational, cross-sectional study. 251 people who agreed to participate in the study were included in the study. The data collection form used in the study includes the eye health literacy scale and the sociodemographic characteristics and chronic diseases of the patients. Data analysis was done with the SPSS 23.0 program. Of the 251 patients included in the study, 131 (52.19%) were women and 120 (47.81%) were men. The average age of the patients was 38.06±11.88. 150 (59.76%) of the patients were higher education, 67 (26.70%) were high school graduates, and 34 (13.54%) were secondary school graduates. In the general scale evaluation, response averages of 1.5 and below were considered as insufficient knowledge level, and those of 2.5 and above were considered as sufficient knowledge level. According to the general scale evaluation, 151 participants (60%) were evaluated as sufficient. According to the general scale proficiency level, 77 (50.99%) of women, 74 (49.01%) of men, 96 (63.57%) of higher education graduates, 38 (25.17%) of high school graduates, 17 (11.26%) of secondary school graduates, had sufficient knowledge. While the participants' awareness of red eye diseases was higher, their awareness of glaucoma was quite low. According to the overall scale assessment, approximately two-thirds of the participants were evaluated as adequate. Among the sociodemographic characteristics, there was only a significant relationship between education level and eye health literacy. It was observed that as education increased, eye health literacy also increased
CR  - Sørensen K, Van den Broucke S, Fullam J, et al. Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health.2012;12:80. doi:10.1186/1471-2458-12-80.
CR  - World report on vision. Geneva: World Health Organization.https://www.who.int/publications/i/item/9789241516570. Published 2019. Accessed August 06, 2024.
CR  - O'Conor R, Smith SG, Curtis LM, Benavente JY, Vicencio DP, Wolf MS. Mild visual impairment and its impact on self-care among older adults. J Aging Health. 2018;30(3):327-341. doi:10.1177/0898264316676406.
CR  - Yılmaz U, Gökler ME, Güneş CE, Parça O. Göz sağlığı okuryazarlığı ölçeği.Pam Tıp Derg.2019;12(1):83-91. doi:10.31362/patd.457969.
CR  - Gökçe Bulut P. Sağlık Çalışanlarında Göz Sağlığı Okuryazarlığı ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Biruni Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı; 2021:1-87.
CR  - Öndeş, S. 18 Yaş Üstü Bireylerin Göz Sağlığı Okuryazarlığı Düzeyi ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. [Uzmanlık tezi]. İzmir: T.C. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı; 2020:1-66.
CR  - Shrestha MK, GuoCW, Maharjan N, Gurung R, Ruit S. Health literacy of common ocular diseases in Nepal. BMC Ophthalmol. 2014;14:2. doi:10.1186/1471-2415-14-2.
CR  - Kamińska A, Pinkas J, Wrześniewska-Wal I, Ostrowski J, Jankowski M. Awareness of common eye diseases and their risk factors -A nationwide cross-sectional survey among adults in Poland. Int J Environ Res Public Health. 2023;20(4):3594. doi:10.3390/ijerph20043594.
CR  - Stingl JV, Greslechner R, Brandl C, et al. Bewusstsein für eine glaukomerkrankung in der bevölkerung [Awareness for glaucoma in the general population]. Ophthalmologie. 2023;120(11):1088-1097. doi:10.1007/s00347-023-01943-0.
CR  - Morya RE, Alamoudi A, Ghaddaf AA, et al. Public awareness about glaucoma, cataract, and diabetic retinopathy in Saudi Arabia: A systematic review and meta-analysis.Int Ophthalmol. 2023;43(10):3853-3890. doi:10.1007/s10792-023-02757-4.
CR  - Heisel CJ, Fashe CM, Garza PS, et al. Glaucoma awareness and knowledge among Ethiopians in a tertiary eye care center. Ophthalmol Ther. 2021;10(1):39-50. doi:10.1007/s40123-020-00314-1.
CR  - Alwazae M, Almutairi A, Alhumud A, Alhumidan A, Alqahtani AA, Nisar S. Awareness about glaucoma management among physicians in Riyadh: A multicenter cross-sectional study. Cureus.2020;12(6):e8450. doi:10.7759/cureus.8450.
CR  - Becerril-Ledezma V, Alvarez-Ascencio D, Del Hierro-Gutiérrez CE, Hernandez-Oteyza A, Jiménez-Román J. Knowledge and awareness of glaucoma in Mexican patients with and without glaucoma diagnosis in an Ophthalmology Referral Center.  Int J Ophthalmol. 2022;15(6):990-996. doi:10.18240/ijo.2022.06.18.
CR  - Shrestha RM, Shrestha N, Shrestha P, Shrestha JK. Demographics and awareness of diabetic retinopathy among diabetic patients attending department of ophthalmology at Dhulikhel Hospital. Kathmandu Univ Med J (KUMJ). 2022;20(78):183-187. PMID: 37017163.
CR  - Soqia J, Ataya J, Alhalabi R, et al. Awareness and knowledge of glaucoma among visitors of main public hospitals in Damascus, Syria: a cross-sectional study. BMC Ophthalmol. 2023;23(1):17. doi:10.1186/s12886-022-02766-4.
CR  - Carlisle RT, Digiovanni J. Differential diagnosis of the swollen red eyelid. Am Fam Physician. 2015;92(2):106-112. PMID: 26176369.
CR  - Tarff A, Behrens A. Ocular emergencies: Red eye. Med Clin North Am. 2017;101(3):615-639. doi:10.1016/j.mcna.2016.12.013.
CR  - Gilani CJ, Yang A, Yonkers M, Boysen-Osborn M. Differentiating urgent and emergent causes of acute red eye for the emergency physician. West J Emerg Med. 2017;18(3):509-517. doi:10.5811/westjem.2016.12.31798.
UR  - https://doi.org/10.34108/eujhs.1574727
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4319864
ER  -