@article{article_1576826, title={Karbon Nötr Şehirlerin Tasarımı: Kent ve Mimarlık Sosyolojisi Bağlamında Sıfır Enerji Binaların Uygulanabilirliği}, journal={İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi}, volume={24}, pages={568–605}, year={2025}, DOI={10.46928/iticusbe.1576826}, author={Akbaş, Arif}, keywords={Kent Sosyolojisi, Entegre Sosyo-Teknik Değerlendirme (ESTE), Karbon Nötr Şehirler, Sıfır Enerji Binalar, Sürdürülebilir Kentleşme}, abstract={Bu makale, karbon nötr şehirlerin tasarımını, kent ve mimarlık sosyolojisi bağlamında inceleyerek, sıfır enerji binaların uygulanabilirliğini ele almaktadır. Küresel iklim krizi ve artan enerji talepleri, sürdürülebilir şehirler ile yeşil bina teknolojilerinin önemini arttırmıştır. Araştırmanın temel amacı, karbon nötr şehirlerin tasarımı ile sıfır enerji binaların uygulanabilirliği üzerine sosyolojik ve mimari bir çerçevede kapsamlı bir değerlendirme sunmaktır. Çalışma, küresel iklim krizine çözüm olarak öne çıkan sürdürülebilir kentleşme ve yapılaşma modellerini analiz ederek, teknik yeniliklerin yanı sıra bu yaklaşımların toplumsal kabul edilebilirliği, erişilebilirliği konularına odaklanmaktadır. Çalışmada, binaların enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ve kent altyapısına entegrasyonu incelenerek, sürdürülebilir bir kentsel yaşamın nasıl sağlanabileceği tartışılmaktadır. Ayrıca, sosyal adalet ve erişilebilirlik gibi faktörler de göz önünde bulundurularak, bu tür projelerin toplumsal kabul görmesi/ yaygınlaşması için öneriler sunulmaktadır. Çalışma için önerilen yöntem, karbon nötr şehirlerin ve sıfır enerji binaların uygulanabilirliğini hem teknik hem de toplumsal açılardan değerlendiren “Entegre Sosyo-Teknik Değerlendirme” (ESTE) yaklaşımıdır. Araştırmanın bulguları, sıfır enerji binaların teknik açıdan uygulanabilir olduğunu ancak sosyoekonomik eşitsizlikler, kültürel direnç ve yüksek maliyetlerin geniş çaplı benimsemeyi zorlaştırdığını göstermektedir. Karbon nötr şehirlerde sıfır enerji binaların kullanımı, geleneksel kent kültürleriyle uyumlu olduğu sürece başarılı sonuçlar vermektedir. Teknolojik altyapı yeterli olsa da toplumsal kabul ve erişilebilirlik sınırlıdır. Kültürel uyum sağlanabilmesi için yerel katılımcı planlamalar kritik önemdedir. Ekonomik sürdürülebilirlik açısından, uzun vadede düşük işletme maliyetleri avantajlıdır ancak ilk yatırım maliyetleri yüksek kalmaktadır. Karbon nötr şehirler ve sıfır enerji binalarını teknik bir perspektifin yanı sıra sosyolojik, kültürel/ ekonomik açılardan entegre/ bütünleşik bir yaklaşımla ele alması çalışmanın özgün katkılarındandır.}, number={53}, publisher={İstanbul Ticaret Üniversitesi}