TY - JOUR T1 - أثر التحفيز القرآني على العمل الصالح في المجتمع TT - The Impact of Quranic Motivation on Good Deeds in Society AU - Sakan, Muhammed PY - 2024 DA - December Y2 - 2024 JF - İtkan Akademik Araştırmalar Dergisi PB - Kahramanmaraş İstiklal Üniversitesi WT - DergiPark SN - 3062-0988 SP - 106 EP - 123 IS - 1 LA - ar AB - إن الذي خلق الناس كان عالماً بما يصلحهم ويرشدهم مُطَّلِعًا على ما جُبِلَت عليه نفوسهم من صفات وطبائع، فخاطبهم بالأسلوب الأنفع لهم والأجدى معهم، لكونه تعالى أعلم بهم من أنفسهم، فلم يبقَ إلا أن يقرؤوا كلام الله بتدبر وتفكّر ثم يطبقوا ما جاء فيه حتى تصلح أحوالهم، وتستقيم حياتهم، ويسعدوا. ولقد كان من بين أساليب الخطاب التي استخدمها القرآن أسلوب التحفيز؛ وهو أسلوب ومنهج تربوي ربانِيٌّ لتقويم السلوك الإنساني وضبطه. يتناول هذا البحث أسلوب القرآن في التحفيز الذي هو أسلوب خطاب قرآني ترغيبي له غايات سامية يهدف من خلالها إلى الارتقاء بالفرد والمجتمع على السواء؛ لأن التحفيز يجعل من الإنسان رجلًا خيّرًا صالحًا محبًا لأفعال البر، والتحفيز على الصعيد النفسي كما نستشف من آيات القرآن يجعل المرء متفائلًا مؤمِّلًا الخير مستبشرًا بما قدر الله له، لا يعرف قلبه الاعتراض. والبحث يذكر أشكال التحفيز القرآني وصوره المتنوعة، من مثل: التحفيز بالبشارة، والتحفيز بذكر نعيم الآخرة، والتحفيز من خلال إيقاظ الهمة...إلخ، ويستشهد الباحث في كل نوع من أنواع التحفيز بآيات مناسبة تدعم فكرته، مع تحليل أدبي ونفسي لتلك الآيات الكريمة، ويغوص الباحث في النصوص القرآنية ليربط بين التحفيز وما يواكبه من أعمال الخير بما دلت عليه الآيات القرآنية مستندًا إلى التوجيهات القرآنية الربانية من جهة، وعلم النفس القرآني من جهة ثانية. KW - العمل الصالح KW - التحفيز KW - المجتمع KW - الأسلوب KW - التفسير N2 - The creator knows what would benefit people and guide them, and He is aware of the qualities and natures with which their souls were created. So He addressed them in the manner that was most beneficial and effective for them; because this Creator knows their souls better than they do. All that remains for the creatures is to read the words of God with contemplation and reflection, then apply what is in them so that their conditions may be improved, their lives could be set straight. The research deals with the Holy Quran’s style of motivation, which is a discourse and an educational motivational approach that with lofty and noble purposes through which it aims to advance the individual and society simultaneously. This is because motivation through the texts of the Qur’an makes the individual a good, righteous one who loves righteous deeds. The research mentions the various forms and images of Quranic motivation, such as: motivation through good tidings, motivation through awakening the spirit, etc. For each type of motivation, the researcher cites appropriate verses from the Holy Quran to support his idea, along with literary and psychological analysis of those sacred verses. CR - Begavî, el-Hüseyn b. Mes‘ûd. Meʿâlimü’t-tenzîl. thk. M. Abdullah en-Nimır-Osman Dmiriyye, Suleymân el-Harş. 8 Cilt. Riyad: Dâru Ṭaybe, 4. Baskı, 1997. CR - Beʿlbekî, Münir. el-Mevridu’l Basit. Beyrut: Dârü'l-İlmi'lil-Melâyîn, 1985. CR - Beyyumî, Salah. Havâfizu’l-İntâci fi’s-Sinaʿa. Cezayir: Divanu’l-Matbuʿâti’l-Camiʿiyye, 1982. CR - Beyzâvî, Abdullāh b. Ömer. Envârü’t-Tenzîl ve Esrârü’t-Te’vîl. thk. Muhammed el-Marʿaşlî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru-İhyai't-Turâsi'l-ʿArabi, 1997. CR - Cevherî, İsmâil b. Hammâd. Tâcü’l-Luġa ve Ṣıḥâḥu’l-ʿArabiyye. thk. Ahmed Abdülgafûr Attar. 6 Cilt. Beyrut: Dârü'l-İlmi'lil-Melâyîn, 4. Baskı, 1987. CR - Durubî, Suleymân. Keyfe Tuḥaffizu’l-Aḫrin. Cezayir: Dâru Cusur, 2009. CR - Ezherî, Muhammed b. Ahmed. Tehzîbü’l-Luga. thk. M.Avvaḍ Murʿip. 8 Cilt. Beyrut: Dâru-İhyai't-Turâsi'l-ʿArabi, 2001. CR - Ferâhîdî, el-Halîl b. Ahmed. Kitâbü’l-ʿAyn. thk. Mehdi el-MahzumÎ & İbrâhim es-Samuraiî. 8 Cilt. Dâr el-Hilâl, ts. CR - Ġaniiye, Havâs - Melike, Saġir. et-Tahfiz. Cezayir: el-Merkezü'l-Cami'î, 2011. CR - Ġubârî, Sâir. ed-Dâfiʿiyyetu’n-Nazariyye ve’t Tatbik. Amman: Dâru’l Mesira, 2008. CR - Hararî, Muhammed el-Emin b. Abdullah. Hadâiku'r-Rûhi ve’r-Reyhân. 33 Cilt. Beyrut: Dârü't-Tavki’n–Necât, 2001. CR - İbn Atıyye, Abdülhak b. Gālib. el-Muḥarrerü’l-Vecîz. thk. Abdüsselâm Abdüşşâfî Muhammed. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 1422. CR - İbn Düreyd, Muhammed b. el-Hasen. el-Cemhere. thk. Remzi Ba‘lebekkî. 3 Cilt. Beyrut: Dârü'l-İlmi'lil-Melâyîn, 1987. CR - İbn Fâris, Ahmed b. Fâris. Muʿcemü Meḳāyîsi’l-luġa. thk. Abdüsselâm Harun. 6 Cilt. Dâru’l Fikir, Beyrut 1979. CR - İbn Kesîr, İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer. Tefsîrü’l-Ḳurʾâni’l-ʿAẓîm. thk. Sami Selâma. 8 Cilt. Riyad: Dâru Ṭaybe, 2. Baskı, 1999. CR - İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd. es-Sünen. thk. Fuâd Abdülbâkī’. 2 Cilt. Kâhire: Dâru İhyai’l-Kutubi’l-ʿArabiyye, Îsâ el-Babî el-Halebî Matbaası, tz. CR - İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. Lisânü’l-ʿArab. 15 Cilt. Beyrut: Dâr Sadır, 1414. CR - İbn Salam, Yahya b. Salam. Tefsîrü Yahya B. Salam. thk. Hind Çelebî. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2004. CR - İbnu Ebi Hâtim, Abdurrahmân b. Muhammed. Tefsîrü’l-Ḳurʾâni’l-ʿAẓîm. thk. Esʿad et-Tayyıp. 13 Cilt. Riyad: Mektebetu Nizâr el-Bâz, 3. Baskı, 1419. CR - Kāsımî, Muhammed Cemâlüddîn b. Muhammed. Meḥâsinü’t-Teʾvîl. thk. M. Basil ʿUyunu’s-Sud. 9 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1418. CR - Kurtubî, Muhammed b. Ahmed. el-Câmiʿ li-Aḥkâmi’l-Ḳurʾân. thk. Ahmed el-Berdunî ve İbrâhim Itfeyyış. 10 Cilt. Kâhire: Dâru’l-Kutubi’l-Mısrıyya, 2. Baskı, 1964. CR - Nesefî, Abdullah b. Ahmed. Medârikü’t-Tenzîl ve Ḥaḳāʾiḳu’t-Teʾvîl. thk. Yusuf Bıdeyvî. 3 Cilt. Beyrut: 1998. CR - Ömer, Ahmed Muhtar. Muʿcem’ul Lügati’l Arabiyyeti’l Muʿasıra. 4 Cilt. Kâhire: Alem’ul Kütüp, 2008. CR - S̱a‘lebî, Ahmed b. Muhammed. el-Keşf ve’l-Beyân ʿAn Tefsîri’l-Ḳurʾân. thk. İbn Âşûr. 10 Cilt. Beyrut: Dâru İhyai't-Turâsi'l-ʿArabi, 2002. CR - Salih, M. Falih. İdâratu’l-Mevâridi’l-Beşeriyye. Amman: Dâr Hâmid, 2004. CR - Taberî, Muhammed b. Cerîr. Câmiʿu’l-Beyân. thk. Ahmed Şâkir. 24 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2000. CR - Tirmizî, Muhammed b. Îsâ. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Beşşâr Maʿruf. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ġarbi’l-İslâmî, 1998. CR - Zemahşerî, Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-ʿArabî, 3. Baskı, 1407. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/itkan/issue//1577075 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4330208 ER -