TY - JOUR T1 - ZOYA PİRZAD’IN IŞIKLARI BEN SÖNDÜRÜRÜM ROMANINDA KADIN KİMLİĞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME TT - An Analysis of Female Identity in Zoya Pirzad’s Novel I Turn Off the Lights AU - Yıldırım, Serpil PY - 2025 DA - June Y2 - 2025 DO - 10.33171/dtcfjournal.2025.65.1.13 JF - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi JO - DTCF Journal PB - Ankara Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2459-0150 SP - 297 EP - 313 VL - 65 IS - 1 LA - tr AB - Günümüzde feminizm ve kadına yönelik tutum sosyoloji çalışmalarında ve farklı kültürel alanlarda önemli araştırma konularındandır. Bu konu son birkaç on yılda edebiyat sahasında da tartışılmaktadır. Özellikle kadın yazarların eserlerinde ana tema olarak kabul edilmektedir. Zoya Pirzad kurgusal edebiyat alanında romanının ana odağını kadına veren, kadın dünyasını, kadın düşüncesi ve kadın kalemiyle anlatmayı başarabilen, Çağdaş İran Edebiyatı’nın önemli yazarlarından biridir. Pirzad, kadınsı anlayış ve tutumla, kadınsal duyguları ve deneyimleri eserlerinde sıkça konu edinir. 1380 yılında basılan ve yazarın ilk uzun romanı olan Işıkları Ben Söndürürüm kadın toplumunu tasvir eden ve toplumda hâkim olan belirli düşünce kalıplarını ortaya koyan kadın romanlarındandır. Adı geçen bu romanda; etnik kökenine, ait olduğu sınıfa, yaşam tarzına bakılmaksızın; kadınların maruz kaldığı, çoğu zaman görmezden gelinen baskıları, ötelenmişlik, yalnızlık duyguları, kimlik arayışları, yepyeni, kadınca bir bakış açısıyla gözler önüne serilmiştir. Bugün toplumda kadın varlığının önemine binaen bu romanın kadın bakış açısıyla incelenmesi ve kadına dair belirli düşünce kalıplarının yıkılması elzemdir. Yazar, eserinde kadının zihin ve iç dünyasındaki labirentlerin canlı tasvirini sunarak, kadının dünyasını kadın kimliğinin farklı boyutlarını ortaya koymuştur. Dolayısıyla bu araştırmanın temel amacı; Zoya Pirzad’ın Işıkları Ben Söndürürüm adlı romanında kadının toplumsal ve bireysel varoluş mücadelesini ve onun “anne”, “eş”, “âşık” ve “toplumsal” kimliklerini belirleyen kişiliğinin farklı boyutlarını incelemektir. KW - Varoluş Boyutu KW - Kadın Kimliği KW - Zoya Pirzad KW - Işıkları Ben Söndürürüm N2 - Today, feminism and attitude towards women are important research topics in sociology studies and different cultural fields. This issue has also been discussed in the field of literature in the last few decades. It is considered a main theme especially in the works of women writers. Zoya Pirzad is one of the important writers of Contemporary Iranian Literature, who gives the main focus of her novel to women in the field of fictional literature and manages to describe the women's world with women's thought and women's pen. Pirzad frequently discusses feminine emotions and experiences with a feminine understanding and attitude in her works. Published in 1380 and the author's first long novel, I Turn Off the Lights, it is one of the women's novels that depicts the women's society and reveals certain thought patterns dominant in society. In this mentioned novel; regardless of ethnicity, class, lifestyle; It has been revealed the pressures that women are subjected to, which are often ignored, their feelings of alienation, loneliness, and their search for identity, from a brand new, feminine perspective. Considering the importance of women's existence in society today, it is essential to examine this novel from a woman's perspective and to destroy certain thought patterns about women. In her work, the author by showing a vivid depiction of the labyrinths in the mind and inner world of women, revealed the woman's world and the different dimensions of women's identity.Therefore, the main purpose of this research is; in Zoya Pirzad's novel I Turn Off the Lights, it is to examine women's struggle for social and individual existence and the different dimensions of her personality that determine her "mother", "wife", "lover" and "social" identities. CR - Aşkın, M. (2007). Kimlik ve Giydirilmiş Kimlikler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 213-220. CR - Bilgin, N. (1999). Kolektif Kimlik. İstanbul: Sistem Yayıncılık. CR - Budak, A. (2017). Roman, Kimlik, Kültür (Kuramsal Metin İncelemeleri). İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları. CR - Dalbay, R. S. (2018). “Kimlik” ve “Toplumsal Kimlik” Kavramı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(31), 161-176. CR - Dudu Karaduman, E. ve Doğan, N. (2018). Annelik Rolü Üzerine: Kadının “Annelik” Kimliği Üzerinden Tahakküm Altına Alınması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1475-1496. https://doi.org/10.19145/e-gifder.443214 CR - Genç, H. N. (2018). Atasözlerinde Toplumsal Cinsiyet Algısı Olarak Kadın. Folklor/Edebiyat, 24(94), 13-34. https://doi.org/10.22559/folklor.219 CR - Kale, Ö. (2022). Anne Kimliğine Kuramsal Bir Bakış (2000-2020). Asia Minor Studies, 10(1), 35-41. https://doi.org/10.17067/asm.988781 CR - Keshani, N. (2018). Işıkları Ben Söndürürüm ve Kuşum Romanlarındaki Unsurlar ve Kadın Karakterlerin İncelenmesi. Çağdaş İran Edebiyatında Kadın içinde (s. 377-395). Ankara: Hece Yayınları. CR - Kopuz, Çetinkaya, F. (2018). İranlı Çağdaş Şair Sîmîn-i Behbehânî’nin Şiirlerinde Dert ve Kadın. Çağdaş İran Edebiyatında Kadın içinde (s. 155-177). Ankara: Hece Yayınları. CR - Özdemir, C. (2001). Kimlik ve Söylem. Osman Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 107-122. Pala, İ. (2012). Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü. (22. bs.), İstanbul: Kapı Yayınları. CR - Pirzad, Z. (1381). Çeragha Ra Men Mamuş mi Konem. İran: Neşr-i Merkez CR - Rızâyî Kadirî, H. (1398). Bazhânî-i Mefhum-i Huviyyet der Ruykerdhâ-yi Nezerî. Rüşd-i Amûziş-i Ulûm-i İctimâ’i, 1(22), 12-15. CR - Sözen, E. (2011). Sosyal Kimlik Kavramının Sosyolojik ve Sosyal Psikolojik Bir İncelemesi. Sosyoloji Konferansları, 23, 93-108. CR - Ulusoy, E. (2020). Kimlik İnşası ve Politikaya Aktarımı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 57, 325-342. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.692965 CR - Yıldırım, S. ve Deveci Bozkuş, Y. (2023). Zoya Pirzad’ın Yek Ruz Mande Be ‘Îd-i Pak (Paskalya’ya Bir Gün Kaldı) Adlı Eserinde İran Ermenileri. Ermeni Araştırmaları, 73, 89-108. CR - Yıldırım, S. (2018). Feriba Vefi’nin Uçup Giden Bir Kuş Romanında Kadın Kimliği. Nüsha, 18(47), 45-64. https://doi.org/10.32330/nusha.470128 UR - https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2025.65.1.13 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4346339 ER -