TY - JOUR T1 - HİDROFİT ARTIŞI İLE SU KALİTESİNİN ETKİLEŞİMİ: GÖLBAŞI GÖLÜ'NDE BİR İNCELEME TT - The Interaction Between Hydrophyte Proliferation and Water Quality: A Study of Gölbaşı Lake AU - Şereflişan, Hülya PY - 2025 DA - July Y2 - 2024 JF - Doğanın Sesi PB - Doğa ve Sürdürülebilirlik Derneği WT - DergiPark SN - 2667-4696 SP - 4 EP - 17 VL - 8 IS - 15 LA - tr AB - Bu çalışma, Gölbaşı Gölü’nün su kalitesi parametrelerinin hidrofitlerin artışı üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Göl, Hatay il sınırları içinde yer alan ve yeraltı su kaynaklarıyla beslenen, ekolojik olarak oldukça zengin bir ekosistem barındıran önemli bir su kaynağıdır. Ancak, son yıllarda iklim değişikliği ve insan aktiviteleri gibi çevresel faktörlerin etkisiyle göldeki su bitkileri türlerinin gelişiminde belirgin değişiklikler gözlemlenmiş, özellikle hidrofitlerin (su bitkilerinin) artışı hızlanmıştır. Bu artış, göl ekosisteminin biyolojik çeşitliliğini ve su kalitesini doğrudan etkilemektedir. Gölün kıyısal (littoral) bölgelerinde, özellikle Nymphaea alba (nilüfer) ve Eichhornia crassipes (su sümbülü) gibi türlerin belirgin bir şekilde çoğaldığı ve bu bitkilerin su yüzeyini kaplayarak önemli ekosistem hizmetleri sunduğu tespit edilmiştir. 2023 yılına ait su kalite verileri, göldeki hidrofit artışını destekleyen çevresel koşulların ötrofikasyon risklerinin artması yönüne eğilimli olduğunu ortaya koymaktadır. Su sıcaklığı, çözünmüş oksijen (DO), oksijen doygunluğu gibi parametrelerdeki artış, gölün su kalitesinin genel olarak “çok iyi” seviyelere çıktığını göstermektedir. Ancak, pH, fosfat ve nitrat gibi besin maddelerindeki artış, sucul bitkilerin ve alglerin aşırı büyümesine yol açmakta, bu durum ötrofikasyon sürecini hızlandırmaktadır. Ötrofikasyon, göl ekosisteminde aşırı su bitkisi ve alg büyümesine neden olarak oksijen tüketimini artırmakta, bu da ekosistem dengesini bozarak biyolojik çeşitliliğin azalmasına, su kalitesinin düşmesine ve habitat kayıplarına yol açabilir. Gölbaşı Gölü’ndeki hidrofitlerin artışı, bu olumsuz süreçlerin öncüsü olma potansiyeli taşımaktadır. Çalışma, Gölbaşı Gölü’nün ekosistem sağlığını ve su kalitesinin sürdürülebilirliğini tehdit eden bu eğilimlere ışık tutmaktadır. Ötrofikasyon risklerinin artması, gölün biyolojik çeşitliliği ve su ekosistemi üzerinde ciddi uzun vadeli etkiler yaratabilir. Bu bağlamda, su kalitesindeki bu değişikliklerin dikkatle izlenmesi, fosfat ve nitrat seviyelerinin kontrol altına alınması, hidrofitlerin ve alglerin aşırı büyümesinin engellenmesi, gölün ekosistem sağlığının korunması açısından kritik öneme sahiptir. Bu çalışma, Gölbaşı Gölü’nde hidrofit artışının ve ötrofikasyon risklerinin detaylı bir şekilde incelenmesiyle, bölgedeki su kaynaklarının yönetimi ve korunması için stratejik yaklaşımların geliştirilmesine katkı sağlayacaktır. KW - Gölbaşı Gölü KW - hidrofit KW - nilüfer KW - sümbül N2 - This study investigates the effects of water quality parameters on the proliferation of hydrophytes in Gölbaşı Lake, a significant aquatic ecosystem located in Hatay Province. The lake, which is fed by groundwater, harbors a highly biodiverse ecological system. However, over recent years, noticeable changes in the growth patterns of aquatic plant species, have been observed, driven by environmental factors such as climate change and human activities, particularly the increase of hydrophytes (aquatic plants) has accelerated. . The expansion of hydrophytes is directly influencing both the biological diversity and water quality of the lake ecosystem. Notably, species such as Nymphaea alba (water lily) and Eichhornia crassipes (water hyacinth) have experienced marked growth in the lake's littoral zones, where they contribute to ecosystem functions by covering the water surface. Water quality data from 2023 reveal that environmental conditions supporting hydrophyte proliferation in the lake also are tending towards an increasing risk of eutrophication. Although parameters like water temperature, dissolved oxygen (DO), and oxygen saturation haveincreased, categorizing the water quality as "very good," rising nutrient levels—especially pH, phosphate, and nitrate—are fostering excessive growth of aquatic plants and algae, thus accelerating the eutrophication process. Eutrophication, characterized by excessive algal and aquatic plant growth, leads to heightened oxygen consumption, disrupting the ecological balance, reducing biodiversity, degrading water quality, and resulting in habitat loss. The expansion of hydrophytes in Gölbaşı Lake presents to be a potential precursor to these deleteriouseffects. This study sheds light on these trends that threaten the ecosystem health and water quality sustainability of Gölbaşı Lake.. In this context, it emphasizes the need for controlling nutrient levels, particularly phosphate and nitrate, and managing hydrophyte and algae growth to prevent ecosystem degradation. Through a detailed examination of the hydrophyte expansion and eutrophication risks in Gölbaşı Lake, this research contributes to the development of strategic approaches for conservation and management for safeguarding regional water resources and ensuring long-term ecological sustainability. CR - Akbulut, S. (2015). Aquatic plant species in Turkish lakes and their ecological roles. Turkish Journal of Botany, 39(1), 32-43. CR - APHA (American Public Health Association). (1980). Standard methods for the examination of water and wastewater (16th ed.). American Public Health Association, Washington, D.C. CR - APHA (American Public Health Association). (1985). Standard methods for the examination of water and wastewater (17th ed.). American Public Health Association, Washington, D.C. CR - APHA, AWWA, WEF (American Public Health Association, American Water Works Association, Water Environment Federation). (2012). Standard methods for the examination of water and wastewater (22nd ed.). American Public Health Association, Washington, D.C. CR - Barko, J. W., & Smart, R. M. (1986). Sediment-related mechanisms of growth limitation in submersed macrophytes. Ecology, 67(5), 1328-1340. https://doi.org/10.2307/1938694 CR - Carpenter, S. R., vd. (1998). Eutrophication of lakes and reservoirs. Science, 319(5861), 1366-1372. https://doi.org/10.1126/science.319.5861.1366 CR - Carlson, R. E. (1977). A trophic state index for lakes. Limnology and Oceanography, 22(2), 361-369. https://doi.org/10.4319/lo.1977.22.2.0361 CR - Cech, T. L., vd. (2020). Hydrophytes in freshwater ecosystems: Growth and ecology. Ecological Studies, 234(2), 102-120. https://doi.org/10.1016/j.ecosys.2020.04.012 UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/dosder/issue//1583362 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4357744 ER -