@article{article_1584080, title={Şam’ın Zengin Tasavvufî Kültüründe Yetişen Bir Âlim ve Âbid: Ubeydullah b. Muhammed Semerkandî ve Risaleleri Bağlamında Tasavvufî Görüşleri}, journal={Diyanet İlmi Dergi}, volume={61}, pages={725–758}, year={2025}, DOI={10.61304/did.1584080}, author={Aktulga Gürbüz, Sevda}, keywords={Tasavvuf, Tarikat, Şam, Ubeydullah es-Semerkandî, Tasavvufî Risâleler}, abstract={Bu çalışmanın konusu, Şam’ın zengin tasavvufî ve kültürel mozaiğinin bir parçası olarak eserler üreten Ubeydullah es-Semerkandî’nin çeşitli kütüphanelerde bulunan yazma eserlerinden yola çıkarak tasavvufî düşüncelerini ortaya koymaktır. Semerkant’ta doğan, Memlükler döneminin zengin ilim ve kültür ortamında Şam’da müderrislik yapan Ubeydullah es-Semerkandî; tefsir, hadis, kelam, fıkıh ve tasavvufa dair önemli eserler yazmıştır. Müellifin tasavvufa ait olan el yazmaları yazarı belli olmayan mecmua eserler içerisinde istinsah edilmiştir. Kendi el yazmalarının bazı yerleri yıpranmış, bazısı da silinmiş olmasına rağmen yazdıkları anlaşılabilir durumdadır. Bu yüzden çalışmamız genellikle müellifin el yazması nüshalarına bakılarak hazırlanmıştır. Semerkandî’nin hayatı ve tasavvufî kişiliği hakkında kaynaklarda sınırlı bilgi bulunsa da tasavvufî risâlelerinde "şeyhim" olarak andığı Seyfeddin Bâharzî’den hareketle, Kübreviyye tarikatının Bâharziyye koluna mensup olduğu düşünülmektedir. Tasavvufun çeşitli konularına değinmesi ise geniş bir tasavvuf kültürüne sahip olduğuna işaret etmektedir. Müellif; Ehl-i sünnet mutasavvıflarının görüşleri çerçevesinde tarîkat-şeriat-hakikat, mürid-mürşid, tevbe, zikir, kalp, ruh, rü’yetullah ve rü’yetü’n-nebî gibi kavramlar hakkında görüşlerini ortaya koymuştur. Amacımız zengin bir tasavvufî birikime sahip olan Semerkandî’nin tasavvufî görüşlerine değinerek yapılacak akademik araştırmalara katkı sağlamaktır.}, number={2}, publisher={Diyanet İşleri Başkanlığı}