@article{article_1587695, title={Hemodiyalize Bağlı Gelişen Kardiyovasküler Disfonksiyona Yönelik Egzersiz Yaklaşımları}, journal={Izmir Democracy University Health Sciences Journal}, volume={8}, pages={25–37}, year={2025}, DOI={10.52538/iduhes.1587695}, author={Özdemir, Cansu and Barğı, Gülşah}, keywords={Böbrek diyalizi, böbrek yetmezliği, egzersiz, rehabilitasyon}, abstract={Hemodiyaliz, böbrek fonksiyonlarının yetersiz olduğu durumlarda, kanın yapay bir böbrek cihazı aracılığıyla temizlenmesini sağlayan bir tedavi yöntemidir. Bu süreçte, hastanın kanı vücut dışına alınarak diyaliz membranından geçirilir; bu sayede toksinler, fazla sıvı ve elektrolitler uzaklaştırılır. Hemodiyaliz kronik böbrek yetmezliği yaşayan hastalar için hayat kurtarıcı bir tedavi yöntemi olmasına rağmen, beraberinde kardiyovasküler disfonksiyon gibi sağlık sorunlarını da getirebilmektedir. Bu sebeple bu derlemede hemodiyalize bağlı olarak ortaya çıkan kardiyak disfonksiyon ve bu duruma yönelik uygulanan egzersiz yaklaşımlarını incelemeyi amaçladık. Eylül 2024 ve Kasım 2024 tarihleri arasında ‘‘böbrek diyalizi, böbrek yetmezliği, egzersiz, rehabilitasyon’’ anahtar kelimeleri kullanılarak PubMed, Google Akademik ve Scopus üzerinden elektronik veri tabanları tarandı. 2014-2024 yılları arasında toplamda 28 çalışmaya ulaşıldı. Konuyla ilgili 13 makale çalışmaya dahil edildi. Hemodiyaliz sırasında gelişen kardiyovasküler disfonksiyon, genellikle sıvı dengesizliği, elektrolit değişiklikleri ve oksidatif stres gibi faktörlerden kaynaklanmaktadır. Bu komplikasyonlar hastalarda kalp yetmezliği, aritmi ve koroner arter hastalığı gibi ciddi durumlara yol açarak yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Bu problemlerin yönetimi kapsamında çeşitli egzersiz yaklaşımları uygulanmaktadır. Bu egzersiz programları içerisinde aerobik egzersizler (bisiklet ergometresinde sürekli tipte), ev programları şeklinde uygulanan egzersizler ve hastanın durumuna göre de elastik bant veya ağırlık kaldırma şeklinde uygulanan dirençli egzersiz eğitimleri yer almaktadır. Literatürdeki çalışmalar, hemodiyalize giren bireylerde özellikle aerobik egzersizlerin kardiyovasküler komplikasyonları azaltmada etkili olduğunu göstermektedir. Egzersiz eğitimi sonrasında kalp atım hızı regüle olur, kan akışı iyileşir ve kardiyovasküler endurans artar. Böylece bu bireylerde kardiyovasküler disfonksiyon gelişme riski azalabilmektedir. Ayrıca, bireylerde elektrolit dengesizlikleri kontrol altına alınabilir, hipertansiyon yönetimi ve insülin duyarlılığı artar. Dolayısıyla bireylerin glisemik kontrolünün sağlanmasına da katkı sağlanabilir. Sonuç olarak, hemodiyaliz alınan günler dışında ve hemodiyaliz sırasında uygulanan egzersiz eğitimleri güvenlidir ve kardiyovasküler disfonksiyonun önlenmesinde faydalıdır. Bu nedenle hemodiyalize bağlanan bireylerin tedavisine düzenli uygulanan egzersiz programlarının entegrasyonuyla sağlıklarını desteklemek ve yaşam kalitelerini artırmak mümkündür.}, number={1}, publisher={İzmir Demokrasi Üniversitesi}