TY - JOUR T1 - Ebeveynlerin Çocuklarına Sınır Koyma Davranışlarına İlişkin Görüşleri TT - Parents’ Views on Setting Boundaries for Their Children AU - Geçit, Hatice Kübra PY - 2025 DA - June Y2 - 2025 JF - Current Research and Reviews in Psychology and Psychiatry JO - CRRPP PB - Anadolu Psikoterapi Derneği WT - DergiPark SN - 2792-0283 SP - 23 EP - 33 VL - 5 IS - 1 LA - tr AB - Çocukların sergilediği bazı problemli davranışlar, ebeveynleri zor durumda bırakır. Özellikle kural tanımama, sınır ihlali ve saldırgan tutumlar, hem aile içi ilişkileri olumsuz etkiler hem de çocuğun sosyal çevreye uyum sağlamasını güçleştirir. Bu tür davranışlarla karşılaşan ebeveynler, zamanla kendilerini çaresiz hisseder ve çözüm yolu bulmakta zorlanır. Bu nedenle, bu çalışma ebeveynlerin çocuklarına sınır koyarken hangi faktörleri dikkate aldıklarını, bu sınırları nasıl yapılandırdıklarını ve kuralların ihlali durumunda nasıl davrandıklarını ortaya koyarak, sınır koyma pratiğine dair bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır. KW - Ebeveyn Tutumları KW - Sınır Koyma KW - Disiplin N2 - Some problematic behaviors exhibited by children can put parents in a difficult position. In particular, behaviors such as defiance, boundary violations, and aggression not only negatively affect family relationships but also hinder the child's ability to adapt to their social environment. Parents who encounter such behaviors may gradually begin to feel helpless and struggle to find effective solutions. Therefore, this study aims to provide a perspective on the practice of setting boundaries by exploring the factors parents consider when establishing limits, how they structure these boundaries, and how they respond when rules are violated. CR - Akyıl, Y. (2000). Perceived parental child-rearing practices and social anxiety in Turkish adolescents [Yüksek lisans tezi]. Boğaziçi Üniversitesi. CR - Alisinanoğlu, F. (2003). Çocukların denetim odağı ile algıladıkları anne tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 97-107. CR - Anlıak, Ş. ve Dinçer, Ç. (2005). Okul öncesi dönemde kişiler arası bilişsel problem çözme becerilerinin geliştirilmesi. Eğitim Araştırmaları, 20, 122-134. CR - Arı, R. (2005). Gelişim ve öğrenme (2. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım. CR - Aslan, E. (1992). Benlik kavramı ve bireyin yaşamındaki etkileri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 7-14. CR - Atak, H. (2017). Piaget ve Vygotsky’nin kuramlarında çocukların toplumsallaşma süreci. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(2), 163-176. https://doi.org/10.18863/pgy.281372 CR - Aydın, B. (2002). Gelişim psikolojisi. SFN Baskı. CR - Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. BEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274. CR - Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Prentice-Hall. Baumrind, D. (1996). The discipline controversy revisited. Family Relations, 45(4), 405-414. https://doi.org/10.2307/585170 CR - Carlsson Paige, N. ve Levin, D. E. (1992). Makingpeace in violent times: A constructivist approach to conflict resolution. Young Children, 48(1), 4-13. CR - Chang, L., Schwartz, D., Dodge, K. A. ve McBride Chang, C. (2003). Harsh parenting in relation to child emotion regulation and aggression. Journal of Family Psychology, 17(4), 598. https://doi.org/10.1037/0893-3200.17.4.598 CR - Chen, X., Chen, Y., Wang, H. ve Yang, X. (2024). How do parental attitudes influence children’s learning interests through parental practices? Evidence from literacy and numeracy perspectives. European Journal of Psychology of Education, 39(2), 731-750. https://doi.org/10.1007/s10212-023-00720-6 CR - Creswell, J. W. (2020). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Siyasal Kitabevi. CR - Çağdaş, A. (2003). Anne-baba-çocuk iletişimi. Eğitim Kitabevi Yayınları. Darling, N. ve Steinberg, L. (2017). Parenting style as context: An integrative model. Interpersonal development (s. 161-170) içinde. Routledge. CR - Dirik, G., Yorulmaz, O. ve Karancı, A. N. (2015). Çocukluk dönemi ebeveyn tutumlarının değerlendirilmesi: Kısaltılmış algılanan ebeveyn tutumları-çocuk formu. Türk Psikiyatri Dergisi, 26(2), 123-130. CR - Dornbusch, S. M., Ritter, P. L., Leiderman, P. H., Roberts, D. F. ve Fraleigh, M. J. (2016). The relation of parenting style to adolescent school performance. Cognitive and moral development, academic achievement in adolescence (s. 276-289) içinde. Routledge. CR - Eaton, M. (1997). Positive discipline: Fostering the self-esteem of young children. Young Children, 52(6), 43-46. CR - Eratay, E. (2011). Okul öncesi çocuklarında davranış problemleri. Education Sciences, 6(3), 2347-2362. CR - Eroğlu, E. (2001). Ailenin çocuklarda problem çözme yeteneğinin gelişmesi üzerindeki etkisi (Adapazarı örneği) [Yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi. CR - Eysenck, S. B. ve Eysenck, H. J. (1977). The place of impulsiveness in a dimensional system of personality description. British Journal of Social and Clinical Psychology, 16(1), 57-68. https://doi.org/10.1111/j.2044-8260.1977.tb01003.x CR - Feinberg, M. E., Kan, M. L. ve Hetherington, E. M. (2007). The longitudinal influence of coparenting conflict on parental negativity and adolescent maladjustment. Journal of Marriage and Family, 69(3), 687-702. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2007.00400.x CR - Galboda-Liyanage, K. C., Prince, M. J. ve Scott, S. (2003). Mother-Child Join activity and behaviour problems of preschool children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 44(7), 1037–1048. https://doi.org/10.1111/1469-7610.00188 CR - Gordon, T. (2000). Etkin anne baba eğitimi (E. Avcı, Çev.). Sistem Yayıncılık. CR - Grolnick, W. S. ve Pomerantz, E. M. (2009). Issues and challenges in studying parental control: Toward a new conceptualization. Child Development Perspectives, 3(3), 165-170. https://doi.org/10.1111/j.1750-8606.2009.00099.x CR - Harms, T. (1989). The 12-building block of discipline. Parents, 64, 8 CR - Kartal, M. ve Şahin, M. K. (2024). Okul öncesi dönem çocuğuna sahip anneler medyanın etkilerinin ne kadar farkındalar?. International Primary Education Research Journal, 8(2), 144-164. CR - Kaya, A., Bozaslan, H. ve Genç, G. (2012). Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumlarının problem çözme becerilerine, sosyal kaygı düzeylerine ve akademik başarılarına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 208-225. CR - Kim, J. ve Kochanska, G. (2025). Multi finality in pathways from early ecological adversity to children’s future self-regulation: Elucidating mechanisms, moderators, and their developmental timing. Development and psychopathology, 1-14. https://doi.org/10.1017/S0954579425000148 CR - Kong, C. ve Yasmin, F. (2022). Impact of parenting style on early childhood learning: Mediating role of parental self-efficacy. Frontiers in Psychology, 13, 928629. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.928629 CR - Köçer, G. ve Çınar, F. (2021). Ödül ve ceza olmadan çocuk disiplini mümkün mü?. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 410-429. https://doi.org/10.46790/erzisosbil.885803 CR - Köksal, F. ve Özcan, N. (2022). Çocukların doğası üzerine görüşler eğitim ortamında çocuklara yaklaşımı nasıl etkiler?. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 15, 257-271. https://doi.org/10.51293/socrates.215 CR - L’Abate, L. (1993). A family theory of impulsivity. W. G. McCown, J. L. Johnson ve M. B. Shure (Ed.), The impulsive client: Theory, research, and treatment (s. 93-117) içinde. American Psychological Association. CR - Laupa, M. ve Turiel, E. (1986). Children’s conceptions of adult and peer authority. Child Development, 405-412. https://doi.org/10.2307/1130596 CR - Laupa, M. ve Turiel, E. (1993). Children’s concepts of authority and social contexts. Journal of Educational Psychology, 85(1), 191. CR - Lin, Z., Zhou, Z., Zhu, L. ve Wu, W. (2023). Parenting styles, empathy and aggressive behavior in preschool children: An examination of mediating mechanisms. Frontiers in Psychology, 14, 1243623. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1243623 CR - Marshall, C. ve Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. SagePress. CR - Michael, C., Gard, A. M., Tillem, S., Hardi, F. A., Dunn, E. C., ... Hyde, L. W. (2024). Developmental timing of associations among parenting, brain architecture, and mental health. JAMA pediatrics, 178(12), 1326-1336. https://doi.org/10.1001/jamapediatrics.2024.4376 CR - Miles, M, B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook (2. Baskı). Sage. Miller, A. (1990). For your own good: Hidden cruelty in child-rearing and the roots of violence. Macmillan. CR - Moeller, F. G., Barratt, E. S., Dougherty, D. M., Schmitz, J. M. ve Swann, A. C. (2001). Psychiatric aspects of impulsivity. American Journal of Psychiatry, 158(11), 1783-1793. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.158.11.178 CR - Morawska, A. ve Sanders, M. R. (2011). Parental use of time out revisited: A useful or harmful parenting strategy? Journal of Child and Family Studies, 20(1), 1-8. https://doi.org/10.1007/s10826-010-9371-x CR - Onur, B. (1979). Disiplin kavramı. Eğitim ve Bilim, 3(17). CR - Ölçer, S. ve Yılmaz, G. (2019). Çocuklarda özerklik algısı ile öğretmenlerin özerkliği etkileyen faktörler ve geliştirmeye yönelik stratejilere ilişkin görüşleri. Journal of Awareness, 4(1), 153-176. https://doi.org/10.26809/joa.4.013 CR - Patton, J. H., Stanford, M. S. ve Barratt, E. S. (1995). Factor structure of the Barratt impulsiveness scale. Journal of Clinical Psychology, 51(6), 768-774. https://doi.org/10.1002/1097-4679(199511)51:6 <768::aid-jclp2270510607>3.0.co;2-1 CR - Pekşen-Akça, R. (2012). Ana-babaların çocuk yetiştirmede aşırı koruyucu olmaları. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 29, 1-13. CR - Piaget, J. (2013). The moral judgment of the child. Routledge. CR - Rose, P., Beeby, J. ve Parker, D. (1995). Academic rig our in the lived experience of researchers using phenomenological methods in nursing in nursing. Journal of Advanced Nursing, 21(6), 1123-1129. https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.1995.21061123.x CR - Sak, R., Sak, İ. Ş., Atlı, S. ve Şahin, B. (2015). Okul öncesi dönem: Anne baba tutumları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 972-991. https://doi.org/10.17860/efd.33313 CR - Siegel, D. J. ve Bryson, T. P. (2019). The yes brain: How to cultivate courage, curiosity, and resilience in your child. Bantam. CR - Smetana, J. G. (1981). Preschool children’s conceptions of moral and social rules. Child Development, 1333-1336. https://doi.org/10.2307/1129527 CR - Song, M. J., Smetana, J. G. ve Kim, S. Y. (1987). Korean children’s conceptions of moral and conventional transgressions. Developmental Psychology, 23(4), 577. https://doi.org/10.1037/0012-1649.23.4.577 CR - Steinberg, L., Lamborn, S. D., Dornbusch, S. M. ve Darling, N. (1992). Impact of parenting practices on adolescent achievement: Authoritative parenting, school involvement, and encouragement to succeed. Child Development, 63(5), 1266-1281. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.1992.tb01694.x CR - Şanlı, D. ve Öztürk, C. (2015). Anne babaların çocuk yetiştirme tutumları ve tutumlar üzerine kültürün etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(4), 240-246. CR - Turiel, E. (1983). The development of social knowledge: Morality and convention. Cambridge University Press. Tuzcuoğlu, N. ve Kar, A. (2003). Bir aile olmak. Morpa Kültür Yayınları. CR - Yağmurlu, B., Sanson, A. ve Köymen, S. B. (2005). Ebeveynlerin ve çocuk mizacının olumlu sosyal davranış gelişimine etkileri: Zihin kuramının belirleyici rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55), 1. CR - Yamanoğlu, Ü. (2009). Çocuk yetiştirmede aile modeli [Lisans bitirme tezi]. Newport Internetıonal Universty. CR - Yanıt, E. (2020). “Çocuğumu benden alın!” sınır koyma probleminin çocuk merkezli oyun terapisi ile sağaltımı (olgu sunumu). Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 3(5), 35-48. CR - Yavuzer, H. (2017). Ana-baba ve çocuk: Ailede çocuk eğitimi (27. Baskı). Remzi Kitabevi. CR - Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde bilimsel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. CR - Yıldız, S. A. (2004). Ebeveyn tutumları ve saldırganlık. Polis Bilimleri Dergisi, 6(3-4), 131- 150. CR - Yılmaz, H. ve Büyükcebeci, A. (2019). Bazı pozitif psikoloji kavramları açısından helikopter ebeveyn tutumlarının sonuçları. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 9(54), 707-744. CR - Zhao, X. ve Kushnir, T. (2018). Young children consider individual authority and collective agreement when deciding who can change rules. Journal of Experimental Child Psychology, 165, 101-116. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2017.04.004 UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/crrpp/issue//1588583 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4381307 ER -