TY  - JOUR
T1  - Bursa’da Kentsel Mekânın İç Göçlerle Şekillenmesi: Sınıfsal Kümelenmeye Eklemlenen Bölgesel Kümelenme
TT  - Shaping of Urban Space with Internal Migrations in Bursa: Regional Clustering Added to Class Clustering
AU  - Bahçalı, Selin
AU  - Özözen Kahraman, Selver
PY  - 2025
DA  - October
Y2  - 2025
DO  - 10.33688/aucbd.1591812
JF  - Coğrafi Bilimler Dergisi
JO  - CBD
PB  - Ankara Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1303-5851
SP  - 421
EP  - 445
VL  - 23
IS  - 2
LA  - tr
AB  - İç göçlerin kentsel alanlarda meydana getirdiği hızlı değişim, mekânsal farklılıkların artışını ve gruplar arasındaki ayrışmayı belirgin hale getirmektedir. Bursa gibi yoğun iç göç alan kentlerde görülen hemşehri kümelenmeleri, mekânda yer yer homojen sosyal, ekonomik ve kültürel ayrışmalara neden olmaktadır. Bu bağlamda makalede, Bursa kentine gelenlerin mekânsal tercihlerine etki eden faktörleri ve bu tercihlerdeki sosyo-ekonomik ve demografik farklılıkların kent içi dağılımlar üzerindeki etkisinin incelemesi amaçlanmıştır. Araştırma Bursa’nın yedi merkez ilçesinin (Gemlik, Gürsu, Kestel, Osmangazi, Nilüfer, Mudanya ve Yıldırım) kentsel alanlarında ikamet eden 1.513 göçmenle gerçekleştirilen anket sonuçlarına dayanmaktadır. Göç nedeni, Bursa'nın tercih edilme sebepleri ve ikamet tercihini etkileyen faktörler arasındaki ilişkiler Çok Boyutlu Ölçekleme (MDS) analizi ile görselleştirilerek göçmenlerin tercihlerinde etkili olan faktörler belirlenerek, bu etkenlerin mekânsal ayrışmaya olan katkısı ortaya konulmuştur. Çalışmanın bulguları, kentsel alanda belirgin ve derinleşmiş mekânsal ayrışmaların varlığını işaret etmektedir. Bu ayrışmayı pekiştiren unsurların ise köken bölgenin idari yapısı, ekonomik düzey ve eğitim seviyesi olduğu görülmektedir.
KW  - Bursa
KW  - İç göç
KW  - Mekânsal ayrışma
KW  - Hemşehri kümeleri
KW  - Çok boyutlu ölçekleme analizi
N2  - The rapid change caused by internal migration in urban areas makes the increase in spatial differences and the separation between groups evident. The clusters of citizens seen in cities that receive intense internal migration, such as Bursa, cause heterogeneous social, economic, and cultural segregations in places. In this context, the aim of the article is to examine the factors affecting the spatial preferences of individuals who come to Bursa and the effects of socio-economic, and demographic differences on these preferences and urban distributions. The research is based on the results of a survey carried out with 1,513 immigrants residing in the urban areas of the seven central districts of Bursa (Gemlik, Gürsu, Kestel, Osmangazi, Nilüfer, Mudanya and Yıldırım). The relationship between the reasons for migration, the factors influencing the preference for Bursa, and the factors affecting residence preferences has been visualized through Multidimensional Scaling (MDS) analysis. The identification of factors that influence immigrants' preferences reveals the contribution of these factors to spatial segregation. The findings of the study indicate the presence of significant and deepened spatial segregation in the urban area. The factors that reinforce this separation include the administrative structure, economic level, and education level of the origin region.
CR  - Abadan Unat, N. (2002). Bitmeyen göç. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
CR  - Arslan, H. (2014). Türkiye’nin kentleşme sürecinde konut politikalarının evrimi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (40). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/abuhsbd/issue/32926/365782
CR  - Ataç Kavurmacı, E., ve Türkmen, U. (2023). Residential segregation monography of Adana: An index based approach. GRID Architecture Planning and Design Journal, 6(2), 536-563. https://doi.org/10.37246/grid.1183625
CR  - Ataç, E., ve Işık, O. (2013). 2000’li yılların başında Bursa’nın toplumsal ve siyasal coğrafyası [Konferansında sunulan bildiri]. Cumhuriyet Döneminde Bursa’da Kentleşme Konferansı, Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye.
CR  - Ayata, S. (1989). Toplumsal çevre olarak gecekondu ve apartman. Toplum ve Bilim, 46 (47), 101-127.
CR  - Bahçekapılı, Y. (2020). Mekânsal ayrışmayı yürüyerek okumak: Karaköy'ün hayali sınırları. İdealkent, 11, 1379-1406. https://doi.org/10.31198/idealkent.682756
CR  - Carroll, J. D., ve Arabie, P. (1998). Multidimensional scaling. In M. H. Birnbaum (Ed.), Measurement, judgment and decision making (179–250). San Diego, CA: Academic Press.
CR  - Choldin, H. M. (1973). Kinship networks in the migration process. International Migration Review, 7(2), 163-175. https://doi.org/10.2307/3002426
CR  - Coşkun, A., ve Ateş, H. (2023). Türkiye’de göçmen entegrasyonu: Zorlaştırıcılar, kolaylaştırıcılar ve öneriler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 1332-1357. https://doi.org/10.30798/makuiibf.1220238
CR  - Çiçek, F. (2023). “İzmir’in göbeğinde tenha bir yerde kaldık. Sıkıştırdılar bizi”: Kentlerde sosyal ve mekânsal ayrışmanın yarattığı mahalle tipolojileri ve muhtar somutlaşmaları üzerine. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (57), 153-178. https://doi.org/10.30794/pausbed.1183613
CR  - Davison, M. L., Ding, C. S., & Kim, S. K. (2010). Multidimensional scaling. In G. R. Hancock & R. O. Mueller (Eds.), The reviewer’s guide to quantitative methods in the social sciences (265–280). New York, NY: Routledge.
CR  - Dear, M., ve Flusty, S. (1998). Postmodern urbanism. Annals of the Association of American Geographers, 88(1), 50-72. https://doi.org/10.1111/1467-8306.00084
CR  - Epstein, G. S. (2008). Herd and network effects in migration decision-making. Journal of Ethnic and Migration Studies, 34(4), 567–583. https://doi.org/10.1080/13691830801961597
CR  - Erder, S. (1996). İstanbul’a bir kent kondu: Ümraniye. İstanbul: İletişim Yayınları.
CR  - Hamnett, C. (2004). Unequal city: London in the global arena. London: Routledge.
CR  - Huang, P., ve Butts, C. T. (2023). Rooted America: immobility and segregation of the intercounty migration network. American Sociological Review, 88(6), 1031-1065. https://doi.org/10.1177/00031224231212679
CR  - Kalaycı, Ş. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd.
CR  - Knox, P. L., ve Marston, S. A. (2016). Human geography: places and regions in global context. New Jersey: Pearson Education.
CR  - Koçak, H., ve Çetin, S. (2022). Mekânsal yoğunlaşma ve ayrışmanın kentli sığınmacıların sosyal uyumuna etkisi. İdealkent, 13(38), 2934-2952. Https://doi.org/10.31198/idealkent.1134723
CR  - Köse, E. M. (2014). Küreselleşme çağında bir aidiyet zemini ve örgütlenme şekli olarak hemşehrilik. Akademik İncelemeler Dergisi, 3(1), 221-232. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/17846
CR  - Li, T., Shiran, S. J., Dodson, J. (2021). Metropolitan migration and spatial housing markets: A geographical study in Melbourne. Applied Geography, 129, 1-11. https://doi.org/10.1016/j.apgeog.2021.102414
CR  - Lindstrom, B. (1997). A sense of place: Housing selection on Chicago’s north shore. The Sociological Quarterly, 38(1), 19-39. https://doi.org/10.1111/j.1533-8525.1997.tb02338.x
CR  - Logan, J. R., Zhang, W., Alba, R.D. (2002). Immigrant enclaves and ethnic communities in New York and Los Angeles. American Sociological Review, 67(2), 299-322.
CR  - Marcuse, P., ve Van Kempen, R. (Eds.). (2000). Globalizing cities: A new spatial order?. Oxford: Blackwell Publishing.
CR  - Massey, D. S., Arango, J., Hugo, G., Kouaouci, A., Pellegrino, A., Taylor, J. E. (1993). Theories of international migration: A review and appraisal. Population and Development Review, 19(3), 431-466. https://doi.org/10.2307/2938462
CR  - Massey, D. S.,  ve Denton, N. A. (1993). American Apartheid: Segregation and the making of the underclass. Harvard University Press.
CR  - Massey, D.S., ve Denton, N. A. (1988). The dimensions of residential segregation. Social Forces, 67(2), 281-315. https://doi.org/10.2307/2579183
CR  - Morales, A. J., Dong, X., Bar-Yam, Y., ‘Sandy’ Pentland, A. (2019). Segregation and polarization in urban areas. Royal Society Open Science, 6(10), 1-15. http://dx.doi.org/10.1098/rsos. 190573
CR  - Mutlu, E., ve Varol, Ç. (2017). Sosyo-ekonomik farklılaşma ve mekânsal ayrışma: Bursa metropoliten alanı analizi. Megaron, 12(1), 87-105. https://doi.org/10.5505/megaron.2016.04695
CR  - Özen, Y., ve Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren örneklem sorunu. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 394-422. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/31569
CR  - Özgür, E. (2020). Göç, ikametgâh ayrışması ve entegrasyon: Türk kentleri için bir değerlendirme. Coğrafya Dergisi, (41), 221-240. https://doi.org/10.26650/JGEOG2020-0032
CR  - Özözen Kahraman, S. (2012). Türkiye’den Orta Doğu-Kuzey Afrika (ODKA) ülkelerine işgücü göçünün kuramsal ve mekânsal değerlendirmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(2), 1158-1178. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/267859326_Theoretical_and_spatial_assessments_of_labor_migrations_from_Turkey_to_MENA_countries/fulltext/546f09290cf2b5fc1760ab74/Theoretical-and-spatial-assessments-of-labor-migrations-from-Turkey-to-MENA-countries.pdf
CR  - Şan, M. K., ve Küçük, M. (2018). Kentsel yoksulluk, göç ve yoksulluğun mekânsal yoğunlaşması-ayrışması. Göç Dergisi, 5(2), 185-204. https://doi.org/10.33182/gd.v5i2.603
CR  - Temel, K. (2024). Bursa’da mekânsal ayrım. İdealkent, 16(46), 1966-1998. https://doi.org/10.31198/idealkent.1480632
CR  - Turut, H., ve Özgür, E. M. (2018). Bir kente göçün hikâyesi: Süreçler, bütünleşme ve aidiyet. Coğrafi Bilimler Dergisi, 16(1), 153-180. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000196
CR  - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2019). Göç İstatistikleri, 2018. Erişim tarihi: 10.08.2024, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1
CR  - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2023). Göç İstatistikleri, 2022. Erişim tarihi: 10.08.2024, https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1
CR  - Yılmaz, D. G. (2020). Mekânsal ayrışma bağlamında bireylerin düşünceleri ve deneyimleri. ATA Planlama ve Tasarım Dergisi, 4(2), 73-82. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataplanlamavetasarim/issue/58696/789368
CR  - Yüceşahin, M. M. (2017). Uluslararası göç, kimlik ve mekânsal kümelenme-ayrışma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(Göç Özel Sayısı), 1303-0315. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1014042
UR  - https://doi.org/10.33688/aucbd.1591812
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4396018
ER  -