TY  - JOUR
T1  - Eğitimde Tartışmalı Konulara Yönelik Sistematik Bir Literatür Taraması
TT  - A Systematic Literature Review on Controversial Issues in Education
AU  - Ak, Mert Mustafa
AU  - İlhan, Genç Osman
PY  - 2024
DA  - December
Y2  - 2024
DO  - 10.52797/tujped.1595258
JF  - Turkish Journal of Primary Education
JO  - TUJPED
PB  - Soner Mehmet ÖZDEMİR
WT  - DergiPark
SN  - 2602-3873
SP  - 121
EP  - 136
VL  - 9
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Eğitim dünyası; eğitimciler, politika yapıcılar, ebeveynler ve akademisyenler arasında hararetli tartışmalara yol açan tartışmalı konularla doludur. Müfredat içeriğinden pedagojik yaklaşımlara kadar uzanan bu konular sadece toplumsal değerleri yansıtmakla kalmamakta aynı zamanda dünya çapında eğitim sistemlerinin geleceğini de etkilemektedir. Eğitimde tartışmalı konuları ele alan mevcut tezleri ve akademik makaleleri gözden geçirme ve değerlendirme hedefiyle bu konudaki akademik söylemin incelenerek ortak temaların, metodolojik yaklaşımların ve eğitim ortamlarında tartışmalı konularla ilgilenmenin sonuçlarının belirlenmeye çalışıldığı bu araştırma nitel araştırma deseninde tasarlanmış ve verilerin toplanmasında doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında sırasıyla 2008-2022 yılları aralığında yayımlanmış 80 adet Türkçe lisansüstü tez, 2007-2022 yılları aralığında yayımlanmış 82 adet Türkçe makale ve 1981-2022 yılları aralığında yayımlanmış 90 adet yabancı makale YökTez ve Google Scholar veri tabanları aracılığıyla incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda eğitimde tartışmalı konulara dair; hem yurt içinde hem de yurt dışında çalışılan konuların daha çok sosyobilimsel konular olduğu, özellikle yurt içinde güncel tartışmalı konulara ilişkin çalışmalardan kaçınıldığı, yurt dışında Türkiye’deki mevcut siyasi, sosyal ve kültürel ortamın henüz hazır olmadığı bazı tartışmalı konulara çalışmalarda yer verildiği ancak bunların sayısının da yeterli düzeyde olmadığı söylenebilir.
KW  - eğitim
KW  - tartışmalı konular
KW  - sosyobilimsel konular
N2  - The world of education is full of controversial issues that generate heated debates among educators, policy makers, parents and academics. Ranging from curriculum content to pedagogical approaches, these issues not only reflect societal values but also affect the future of education systems worldwide. With the aim of reviewing and evaluating existing theses and academic articles dealing with controversial issues in education, this research, which aims to examine the academic discourse on this issue and to identify common themes, methodological approaches and the consequences of dealing with controversial issues in educational settings, was designed in a qualitative research design and document analysis was used to collect data. Within the scope of the research, 80 Turkish graduate theses published between the years 2008-2022, 82 Turkish articles published between the years 2007-2022, and 90 foreign articles published between the years 1981-2022 were examined through YökTez and Google Scholar databases. As a result of this analysis, it can be said that the topics studied both in Turkey and abroad regarding controversial issues in education are mostly socioscientific issues, studies on current controversial issues are avoided especially in Turkey, and some controversial issues that the current political, social and cultural environment in Turkey is not yet ready for are included in studies abroad, but the number of these studies is not sufficient.
CR  - Aydın, G. Ş., Sarıbaş, D., Özalp, D., Yılmaz, Ş. (2021). Biyoloji öğretmenlerinin sosyo-bilimsel konuların öğretimine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 161-181. https://doi.org/10.17860/mersinefd.827736
CR  - Bastık, U., & Parlak, F. (2018). Tartişmali konular arasinda yer alan “din” konusunun 4, 5, 6 ve 7. Sinif sosyal bilgiler ders kitaplarinda incelenmesi. International Journal of Eurasian Education and Culture, 3(5), 172-191.
CR  - Cenk, A. (2020). Fen bilimleri öğretmen adaylarının sosyobilimsel konularda argümantasyon becerilerinin incelenmesi: Konu bağlamının etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
CR  - Güler, Z. (2020). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve bazı sosyobilimsel konulardaki yazılı argümantasyon becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
CR  - Hand, M., & Levinson, R. (2012). Discussing controversial issues in the classroom. Educational Philosophy and Theory, 44(6), 614-629. https://doi.org/10.1111/j.1469-5812.2010.00732.x
CR  - Herman, B. C., Zeidler, D. L., & Newton, M. S. (2018). Students' emotive reasoning through SSI and science education. Science Education, 102(6), 1151-1175. https://doi.org/10.1002/sce.21458
CR  - Hess, D. E. (2009). Controversy in the classroom: The democratic power of discussion. New York: Routledge.
CR  - Hess, D.E., & McAvoy, P. (2014). The Political Classroom: Evidence and Ethics in Democratic Education (1st ed.). 
Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315738871
CR  - Ho, L. C., McAvoy, P., Hess, D., & Gibbs, B. (2017). Teaching and learning about controversial issues and topics in the social studies: A review of the research. The Wiley handbook of social studies research, 319-335.
CR  - Karamanlı, E. (2019). Sosyobilimsel konularda sınıf içi destekli blog uygulamaları ile ortaokul öğrencilerinin argümantasyon düzeylerinin ve informal akıl yürütme örüntülerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
CR  - Karışan, D., & Türksever, F. (2017). Bilim uygulamalari dersinin sosyobilimsel konular bağlamında öğretilmesinin öğrencilerin bilim-toplum sorunlarına duyarlılıklarına etkisinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler 
Dergisi, 10(-ERTE Özel Sayısı), 363-387. https://doi.org/10.12780/usaksosbil.373872
CR  - Kello, K. (2016). Sensitive and controversial issues in the classroom: Teaching history in a divided society. Teachers and Teaching, 22(1), 35-53. https://doi.org/10.1080/13540602.2015.1023027
CR  - Kilinc, A., & Sönmez, A. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının gdo’lu besinler konusunun öğretimine yönelik öz yeterlilikleri: Bazı psikometrik faktörlerin muhtemel etkileri. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 6(2), 49-76.
CR  - Ocak, A. (2022). 'Plastik atıklar, yayla turizmi ve HES' sosyobilimsel konularına yönelik informal muhakeme desenleri ve argüman kalitesi: Sınıflararası bir karşılaştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trabzon Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon.
CR  - Oulton, C., Dillon, J., & Grace, M. M. (2004). Reconceptualizing the teaching of controversial issues. International Journal of Science Education, 26(4), 411–423. https://doi.org/10.1080/0950069032000072746
CR  - Sadler, T. D., Barab, S. A., & Scott, B. (2007). What do students gain by engaging in socioscientific inquiry? Science Education, 91(4), 587-610. https://doi.org/10.1002/sce.20190
CR  - Sevgi, Y., & Şahin, F. (2017). The effects of discussion the socio-scientific subject in the newspaper based on argumentation 7th grades students’ critical thinking. Journal of Human Sciences, 14(1), 156–170. Retrieved from https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/4289
CR  - Tekgöz, S. T., & Ercan Yalman, F. (2020). Nükleer santraller hakkında fen bilgisi öğretmenlerinin görüşü: Akkuyu örneği. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 144-158. https://doi.org/10.21666/muefd.706847
CR  - Tuskan, İ. B. (2020). Ortaokul öğrencilerinin farklı sosyobilimsel konulardaki yazılı argümanlarında gösterim kullanımları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
CR  - Türköz, G., & Öztürk, N. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bazı sosyo-bilimsel konularla ilgili kararlarının çok boyutlu bakış açısı ile incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(1), 175-197.
CR  - Varal, E., & Belge Can, H. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyobilimsel konular bağlamında pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(10), 21-42.
CR  - Yalmancı, S., & Gözüm, A. İ. C. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarinin gdo sosyo-bilimsel konusuna yönelik araştirma davranişlarinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 499-515.
CR  - Yavuz Topaloğlu, M. &. Balkan Kıyıcı, F. (2018). Okul dışı öğrenme ortamlarında yürütülen etkinliklerin öğrencilerin sosyobilimsel konulara ilişkin görüşlerine etkisi: Organ Bağışı ve GDO, E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 36-50. https://doi.org/10.19160/ijer.350189
CR  - Yerlikaya, A., & Güneş, M. (2020). Araştırma-sorgulama temelli öğrenim ortamında sosyobilimsel konularda yapılan öğrenme amaçlı yazmalar. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 328-359.
CR  - Yüca, O. Ş. (2019). Yerel sosyobilimsel konularla ilgili kavram karikatürü uygulamalarında öğrencilerin argümanlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
UR  - https://doi.org/10.52797/tujped.1595258
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4411900
ER  -