@article{article_1597023, title={Türk Runik Harfli Metinlerde Renklerin Kullanımı}, journal={Dil Araştırmaları}, volume={19}, pages={257–278}, year={2025}, DOI={10.54316/dilarastirmalari.1597023}, author={Mantıoğlu, İsmail}, keywords={Eski Türkçe, Türk Runik Harfli Metinler, Eski Türk Yazıtları, Söz Varlığı, Renk}, abstract={Renkler, Türkçenin ilk yazılı metinlerinden itibaren karşılaşılan sözcüklerdir. Bu sözcüklerin temel işlevi, önüne geldiği adı renk yönüyle niteleyerek sıfat tamlaması oluşturmaktır. Bunun dışında bazı hayvan, bitki, yer, kişi adı gibi ad yapımında da kullanılan renk adları bazen de mecazlaşarak soyut bir kavramı ifade etmiştir. Türkçenin diğer ilkleriyle birlikte renk adlarının da ilk örneklerinin yer aldığı Türk runik harfli metinler bugün başta Moğolistan olmak üzere Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Rusya ve Çin’de bulunmaktadır. Bu metinlerin bir kısmı II. Türk Kağanlığı ve Ötüken Uygur Kağanlığı’ndan kalma Orhon ve Uygur yazıtları adlarıyla anılan kağanlık yazıtlarıdır. Dilbilgisi, dilbilim ve kültür tarihi çalışmalarının büyük bölümü de kağanlık yazıtlarındaki verilerle ilgilidir. Bununla birlikte Yenisey, Dağlık Altay, Tanrı Dağı yazıtları ve kâğıda yazılmış Türk runik harfli metinlerle ilgili yeni okuma-anlamlandırma çalışmalarının son yıllarda artması, bu metinler üzerine yapılan söz varlığı çalışmalarının da tekrardan değerlendirilmesini gerektirmiştir. Bu makalede Türk runik harfli metinlerde geçen renk adları, tarihî ve etimolojik sözlük verileri ışığında incelendi. Renk adının farklı biçimde geçtiği yerler ayrı ayrı madde başı yapıldıktan sonra yazıt ve kaynakça bilgisi verilip alfabetik olarak listelendi. Türk runik harfli metinlerde geçen renk ifadelerinin dizinlenmiş söz varlığı oluşturulmaya çalışıldı. Türkçenin ilk yazılı dönemindeki renk ifadelerinin zenginliğine ve bu ifadelerin kullanım alanlarının genişliğine değinildi.}, number={37}, publisher={Bengü Yayıncılık}