@article{article_1598601, title={Biyokömür (Biochar) uygulamalarının tuzluluk stresi altında durum buğdayında (Triticum durum Desf.) bitki gelişim parametrelerine etkileri}, journal={Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi}, volume={29}, pages={438–447}, year={2025}, DOI={10.29050/harranziraat.1598601}, author={Sayğan, Ebru Pinar and Aydemir, Salih and Bilgili, Ali}, keywords={Biyokömür, Çimlenme yüzdesi, Kök gelişimi, Tuzluluk, Durum buğdayı}, abstract={Tuz stresi, kurak ve yarı kurak bölgelerde bitkilerde büyüme ve gelişmeyi olumsuz yönde etkileyen abiyotik stres faktörlerinden biridir. Dört farklı bitkisel artık kullanılarak (pamuk sapı (PS), mısır koçanı (MK), zeytin posası (ZP), tütün sapı (TS)) 300 °C piroliz sıcaklığında biyokömürler elde edilmiştir. Bu çalışma da, durum buğdayında (Triticum durum Desf.) dört farklı biyokömür örneği ve 6 farklı tuz (NaCl) dozu uygulanmasının (0, 25, 50, 75, 100 ve 125 mM) çimlenme oranı, kök gelişimi ve sürgün gelişimi üzerinde tuz stresinin olumsuz etkilerini azaltmadaki rolü incelenmiştir. Deneme petri kablarında tesadüf parselleri deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak iklim odasında yürütülmüştür. Biyokömürsüz (kontrol) ve dört farklı biyokömür uygulamalarında tuz (NaCl) konsantrasyonu artması tohum çimlenme oranını azaltmıştır. Kontrol uygulamalarında en yüksek çimlenme oranı (%), kök uzunluğu (cm), kök ağırlığı (g), sürgün uzunluğu (cm), sürgün ağırlığı (g) sırasıyla %62.22, 1.76 cm, 0.31 g, 2.39 cm ve 0.49 g olarak ölçülmüştür. Biyokömür uygulamalarında ise en yüksek çimlenme oranı TS NaCI 75 mM dozunda %97.78 olarak gözlenmiştir. Sürgün uzunluğunda en yüksek değer TS NaCI 0 mM dozunda 8.64 cm olarak gözlenmiştir. En yüksek kök uzunluğu TS NaCI 50 mM dozunda 11.58 cm’dir. Artan tuz konsantrasyonları her bir uygulamada sürgün ve kök taze ağırlıklarını olumsuz yönde etkilemiştir. En yüksek değerler sürgün ağırlığı MK NaCI 0 mM dozunda 1.67 g ve kök ağırlığı TS NaCI 50 mM dozunda 0.84 g gözlenmiştir. Sonuç olarak, biyokömür uygulaması tuzlu koşullar altında çimlenme oranı ve kök gelişimini önemli ölçüde artırmaktadır. Tuzdan etkilenen topraklarda biyokömürün iyileştirici olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.}, number={3}, publisher={Harran Üniversitesi}