TY  - JOUR
T1  - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Kullandığı Seçilmiş Para Politikası Araçları ile Turizm Talebi İlişkisinin Analizi
TT  - The Analysis of Relationship Between Selected Monetary Policy Instruments Used by the Central Bank of the Republic of Türkiye and Tourism Demand
AU  - Şit, Mustafa
AU  - Karadağ, Haydar
AU  - Gün, Musa
PY  - 2025
DA  - April
Y2  - 2025
DO  - 10.29249/selcuksbmyd.1600703
JF  - Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi
PB  - Selçuk Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2564-7458
SP  - 326
EP  - 336
VL  - 28
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Turizm talebini etkileyen değişkenlerin tespiti, Türkiye ekonomisinde turizm sektörünün geleceği için önemlidir.  Değişkenlerin başarılı bir şekilde belirlenmesi, turizm talebine yönelik öngörülerin tespitine katkı sağlayacaktır. Çalışma Türkiye ekonomisinde Merkez Bankasınca (TCMB) kullanılan bazı para politikası araçlarının Türkiye’ye olan turizm talebi ile ilişkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmada Türkiye ekonomisinde Merkez Bankasınca (TCMB) uygulanan bazı para politikası araçlarının turizm talebi ile ilişkisi 2008-2022 dönemi çeyreklik verileri ile test edilmiştir. Çalışmada literatüre ek olarak TCMB’nin uyguladığı haftalık repo faiz oranı, M3 para arzı, dolanımda bulunan para miktarı, reeskont gibi para politikası araçlarının turizm talebine etkisi araştırılmıştır. Çalışmada seçilen para politikası araçlarının turizm talebine etkisinin analizi literatüre katkı sağlayacaktır. Ampirik bulgular TCMB’nin uyguladığı para politikası araçları ile Türkiye’ye yönelik turizm talebi arasında ilişki olduğunu kanıtlamıştır. Ayrıca karar vericilerce uygulanan ekonomi politikalarının uluslararası turizm talebini etkili bir şekilde teşvik edebileceğine dair ampirik kanıtlar sağlamıştır. Buna göre, turizm sektörünün küresel ekonomide payının arttığı düşünüldüğünde ekonomi politikası oluşturulurken para politikası araçlarının turizm üzerindeki etkileri dikkate alınmalıdır.
KW  - Turizm Talebi
KW  - Para Politikası Araçları
KW  - TCMB
KW  - VAR’a Dayalı Nedensellik Analizi
N2  - Determining the variables affecting tourism demand is important for the future of the tourism sector in the Turkish economy.  Successful determination of the variables will contribute to the determination of predictions for tourism demand. The study aims to investigate the relationship between some monetary policy instruments used by the Central Bank of Turkiye (CBRT) and tourism demand for Turkiye. In the study, the relationship between some monetary policy instruments implemented by the Central Bank (CBRT) in the Turkish economy and tourism demand was tested with quarterly data for the period 2008-2022. Unlike the literature, the effect of monetary policy tools such as the weekly repo interest rate applied by the CBRT, M3 money supply, the amount of money in circulation, reserve ratios and rediscount on tourism demand was investigated. Analysing the effect of the monetary policy instruments selected in the study on tourism demand will contribute to the literature. Empirical findings have proven that there is a relationship between the monetary policy tools implemented by the CBRT and the tourism demand for Türkiye. Furthermore, the study provides empirical evidence that the economic policies implemented by decision-makers can effectively stimulate international tourism demand. Therefore, when formulating economic policies, the effects of monetary policy tools on tourism should be taken into account, especially considering the increasing share of the tourism sector in the global economy.
CR  - Altıner, A. (2019). Turizm ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği (1969-2018). Anadolu İktisat ve İşletme Dergisi, 3(2), 114-133.
CR  - Ayaydın, H., Baltacı, N., Pala, F., & Barut, A. (2019). Türkiye’de turizm, finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 8(15), 69-84.
CR  - Cho, V. (2001). Tourism forecasting and its relationship with leading economic indicators. Journal of Hospitality & Tourism Research, 25(4), 399-420.
CR  - Chou, C. M. (2021). Threshold effects of monetary policy on tourism demand: A panel smooth transition regression model. Applied Economics Series, (109), 215-241.
CR  - Demir, E., Alıcı, Z. A., & Lau, M. C. K. (2017). Macro explanatory factors of Turkish tourism companies’ stock returns. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 22(4), 370-380. https://doi.org/10.1080/10941665.2016.1271814
CR  - Danyal, Y., & Gümüş, U. T. (2022). VAR Analizi. İKSAD Publishing House, 12-16.
CR  - Kadir, N., & Jusoff, K. (2010). The cointegration and causality tests for tourism and trade in Malaysia. International Journal of Economics and Finance, 2(1), 138-143.
CR  - Karaağaç, G. E., & Ceylan, R. (2018). Seçilmiş OECD ülkelerinde enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin analizi: Yapısal kırılmalı eşbütünleşme tekniğinden kanıtlar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 204-222.
CR  - Karadağ, S., & Bağcı, E. (2019). Döviz kurundaki yükselmenin turizm sektörüne etkisi: 2010-2018 arası Türkiye örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 100, 439-457.
CR  - Khalid, U., Okafor, L. E., & Burzynska, K. (2021). Does the size of the tourism sector influence the economic policy response to the COVID-19 pandemic? Current Issues in Tourism, 24(19), 2801-2820. https://doi.org/10.1080/13683500.2021.1874311
CR  - Kim, J., Lee, C. K., & Mjelde, J. W. (2018). Impact of economic policy on international tourism demand: The case of Abenomics. Current Issues in Tourism, 21(16), 1912-1929. https://doi.org/10.1080/13683500.2016.1198307
CR  - Koka, M., & Kastrati, A. (2024). The impact of monetary policy on tourism sector: The case of Albania. The Albanian Journal of Economy & Business, 39(1), 303-318.
CR  - Irani, F., Hadood, A. A. A., Katircioglu, S., & Katircioglu, S. (2023). Impact of sentiment and monetary policy on Mexican tourism stock returns: The domestic and US role. Journal of Hospitality and Tourism Insights, 6(2), 632-653. https://doi.org/10.1108/JHTI-07-2021-0178
CR  - Narayan, P. K., Sharma, S. S., & Bannigidadmath, D. (2013). Does tourism predict macroeconomic performance in Pacific Island countries? Economic Modelling, 33, 780-786. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2013.05.018
CR  - Özcan, C. C., Kayhan, S., & Bayat, T. (2016). Para politikalarının turizm sektörü üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri: Türkiye örneği. Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 1-15.
CR  - Pang, L., Wang, Z., & Liu, Q. (2006). Analysis of the relationship between China's inbound tourism and economic growth. Journal of Domain Research and Development, 3, 51-55, 128.
CR  - Pavlic, I., Svilokos, T., & Tolic, M. S. (2015). Tourism, real effective exchange rate and economic growth: Empirical evidence for Croatia. International Journal of Tourism Research, 17, 282-291. https://doi.org/10.1002/jtr.1986
CR  - Philip, A. (2022). The role of monetary factors in the Malaysian tourism industry: An ARDL approach to cointegration. International Journal of Hospitality & Tourism Systems, 15(1), 69-80.
CR  - Ridderstaat, J., & Croes, R. (2017). The link between money supply and tourism demand cycles: A case study of two Caribbean destinations. Journal of Travel Research, 56(2). https://doi.org/10.1177/0047287515619695
CR  - Sintes, F. I., & Granja, U. P. (2022). Monetary policy and exchange rate regime in tourist islands. Tourism Economics, 28(2), 325-348. https://doi.org/10.1177/1354816620959496
CR  - Su, Y., et al. (2021). Does tourism affect economic growth of China? A panel Granger causality approach. Sustainability, 13, 1-12. https://doi.org/10.3390/su13031349
CR  - Sun, Y., Li, H., & Khan, Y. A. (2022). Impact of monetary policy on China’s tourism market development: An application of factor-augmented vector auto-regression (FAVAR) model. Current Psychology. https://doi.org/10.1007/s12144-021-02562-1
CR  - Şengel, Ü., Işkın, M., Çevrimkaya, M., & Genç, G. (2022). Fiscal and monetary policies supporting the tourism industry during COVID-19. Journal of Hospitality and Tourism Insights. https://doi.org/10.1108/JHTI-08-2021-0209
CR  - The World Bank. (2024, 12 Nisan). World Development Indicators. https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators
CR  - Turner, L., Kulendran, N., & Fernando, H. (1997). The use of composite national indicators for tourism forecasting. Tourism Economics, 3(4), 309-317. https://doi.org/10.1177/135481669700300401
CR  - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB). (2024, 12 Nisan). Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS). https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php, 20.02.2023.
CR  - Ulucak, R., Yücel, A. G., & İlkay, S. Ç. (2020). Dynamics of tourism demand in Turkey: Panel data analysis using gravity model. Tourism Economics, 26(8), 1394-1414. https://doi.org/10.1177/1354816620901956
CR  - Wagner, H. (2005). Globalization and financial instability: Challenges for exchange rate and monetary policy. International Journal of Social Economics, 32(7), 616-638. https://doi.org/10.1108/03068290510601144
CR  - Yamak, N., Tanrıöver, B., & Güneysu, F. (2012). Turizm–ekonomik büyüme ilişkisi: Sektör bazında bir inceleme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 205-220.
CR  - Yaman, S., & Korkmaz, T. (2020). Döviz kurları ile BİST Turizm Endeksi getirileri arasındaki volatilite yayılım etkisinin belirlenmesi. Business and Economics Research Journal, 11(3), 681-702. https://doi.org/10.20409/berj.2020.277
CR  - Zengin, B. (2010). Turizm sektörünün Türkiye ekonomisine reel ve moneter etkileri. Akademik İncelemeler Dergisi, 5(1), 102-126.
UR  - https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1600703
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4437026
ER  -