TY - JOUR T1 - İSKEMİK SEREBROVASKULER HASTALIK NEDENİ İLE ACİLE BAŞVURAN HASTALARDA KAN GAZI PARAMETRELERİ Blood Gas Parameters in Patients Presenting to The Emergency Department With Ischemic Cerebrovascular Disease TT - İSKEMİK SEREBROVASKULER HASTALIK NEDENİ İLE ACİLE BAŞVURAN HASTALARDA KAN GAZI PARAMETRELERİ Blood Gas Parameters in Patients Presenting to The Emergency Department With Ischemic Cerebrovascular Disease AU - Arslan, Güven AU - Albayrak, Güneş AU - Tanrıverdi, Deniz PY - 2024 DA - December Y2 - 2024 DO - 10.16919/bozoktip.1292760 JF - Bozok Tıp Dergisi PB - Yozgat Bozok Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2146-4006 SP - 190 EP - 195 VL - 14 IS - 4 LA - en AB - ÖZETAmaç: İskemik serebrovaskuler hastalığın temelinde vaskuler patolojiye bağlı olarak beyin dokusu kanlanmasındabozulma vardır. Neticesinde beyin parankiminde hipoksik hasar, pH değişimi, karbondioksit retansiyonuile nöronların kaybı gelişir. Çalışmamızda beyin dokusunda oluşan bu metabolik değişimlerin periferikkan gazı parametrelerine yansımalarını incelemeyi ve iskemik serebrovaskuler hastalık tipi (laküner, genişenfarkt gibi) ile ilişkilerini saptamayı, amaçladık.Gereç ve Yöntemler: Acil servise başvuran 50 iskemik serebrovaskuler hastalık hastası ve bir hastalık tablosuolmayan 50 sağlıklı gönüllü çalışmaya dahil edildi. Hastaların ilk başvuru anındaki vital ölçümleri, bilinenkronik hastalık ve ilaç kullanımları kayıt altına alındı. Muayene notları, beyin manyetik rezonans (MR) görüntülemelerive kan gazı ölçümleri değerlendirildi. Hasta ve kontrol grupları arasında elde edilen verilerinözetlenmesinde, sürekli değişkenler ortalama ± standart sapma, kategorik değişkenler frekans ve yüzde değerlerihesaplanmıştır. Kan gazı parametleri bakımından grupların karşılaştırılmasında, iki grup için IndependentSamples t test, üç ve daha fazla grup için One-Way ANOVA testi kullanılmıştır. İstatistiksel analizler SPSSv.25 programı ile yapılmış ve anlamlılık düzeyi 0,05 olarak dikkate alınmıştır.Bulgular: Hasta ve kontrol grupları arasında kan basıncı ve mean arterial pressure (MAP) değerlerinde anlamlıfarklılık saptanmıştır. Kan gazı parametrelerinin kıyaslanmasıda HCO3- ve BE değerleri dışında iki gruparasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Hasta grubu iskemik enfarkt özelliklerine göre (laküner/geniş, önsistem/arka sistem) tekrar sınıflandığında gruplar arasında kan gazı parametrelerinde anlamlı fark bulunmamıştır.Sonuç: İskemik serebrovaskuler hastalıkta beyin dokusunda oluşan stres ve metabolik birikimler kan gazıparametrelerinde değişimlere neden olmaktadır. Bu değişimlerden bazıları periferik arteryel kan gazı analizineyansımakta; ancak enfarkt yerleşimi ve boyutu hakkında ipucu vermemektedir. Çalışmamızda kan gazıincelemelerinin, özellikle HCO3- ve BE parametrelerinin, iskemik serebrovaskuler hastalık teşhisini destekleyebileceğigösterilmiştir. KW - İSKEMİK SEREBROVASKULER HASTALIK NEDENİ İLE ACİLE BAŞVURAN HASTALARDA KAN GAZI PARAMETRELERİ KW - Blood Gas Parameters in Patients Presenting to The Emergency KW - Department With Ischemic Cerebrovascular Disease N2 - ÖZETAmaç: İskemik serebrovaskuler hastalığın temelinde vaskuler patolojiye bağlı olarak beyin dokusu kanlanmasındabozulma vardır. Neticesinde beyin parankiminde hipoksik hasar, pH değişimi, karbondioksit retansiyonuile nöronların kaybı gelişir. Çalışmamızda beyin dokusunda oluşan bu metabolik değişimlerin periferikkan gazı parametrelerine yansımalarını incelemeyi ve iskemik serebrovaskuler hastalık tipi (laküner, genişenfarkt gibi) ile ilişkilerini saptamayı, amaçladık.Gereç ve Yöntemler: Acil servise başvuran 50 iskemik serebrovaskuler hastalık hastası ve bir hastalık tablosuolmayan 50 sağlıklı gönüllü çalışmaya dahil edildi. Hastaların ilk başvuru anındaki vital ölçümleri, bilinenkronik hastalık ve ilaç kullanımları kayıt altına alındı. Muayene notları, beyin manyetik rezonans (MR) görüntülemelerive kan gazı ölçümleri değerlendirildi. Hasta ve kontrol grupları arasında elde edilen verilerinözetlenmesinde, sürekli değişkenler ortalama ± standart sapma, kategorik değişkenler frekans ve yüzde değerlerihesaplanmıştır. Kan gazı parametleri bakımından grupların karşılaştırılmasında, iki grup için IndependentSamples t test, üç ve daha fazla grup için One-Way ANOVA testi kullanılmıştır. İstatistiksel analizler SPSSv.25 programı ile yapılmış ve anlamlılık düzeyi 0,05 olarak dikkate alınmıştır.Bulgular: Hasta ve kontrol grupları arasında kan basıncı ve mean arterial pressure (MAP) değerlerinde anlamlıfarklılık saptanmıştır. Kan gazı parametrelerinin kıyaslanmasıda HCO3- ve BE değerleri dışında iki gruparasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Hasta grubu iskemik enfarkt özelliklerine göre (laküner/geniş, önsistem/arka sistem) tekrar sınıflandığında gruplar arasında kan gazı parametrelerinde anlamlı fark bulunmamıştır.Sonuç: İskemik serebrovaskuler hastalıkta beyin dokusunda oluşan stres ve metabolik birikimler kan gazıparametrelerinde değişimlere neden olmaktadır. Bu değişimlerden bazıları periferik arteryel kan gazı analizineyansımakta; ancak enfarkt yerleşimi ve boyutu hakkında ipucu vermemektedir. Çalışmamızda kan gazıincelemelerinin, özellikle HCO3- ve BE parametrelerinin, iskemik serebrovaskuler hastalık teşhisini destekleyebileceğigösterilmiştir. CR - 1. Go A, Mozaffarian D, Roger V, Benjamin E, Berry J, Borden W, et al. Heart disease and stroke statistics-2013 update: a report from the American Heart Association. Circulation. 2013:127-30. CR - 2. Mozzafarian D, Benjamin E, Go A, Arnett D, Blaha M, Cushman M, et al. Heart disease and stroke statistics- 2016 update: A report from the American Heart Association. Circulation. 2016:38-360. CR - 3. Jackson G, Chari K. National Hospital Care Survey Demonstration Projects: Stroke Inpatient Hospitalizations. Natl Health Stat Report. 2019;(132):1-11. CR - 4. Zhao Z, Qiu J, Li W, Zhao Y, Liu X, Sun X, et al. Changes in blood gas values and electrolytes in the occluded artery predict outcomes after endovascular treatment in ischemic stroke. Journal of Neuroradiology, 2022;50(4):415-23. CR - 5. Flores A, Sargento J, Pagola J, Rodriguez D, Pineiro S, Maisterra O, et al. Arterial blood gas analysis of samples directly obtained beyond cerebral arterial occlusion during endovascular procedures predicts clinical outcome. J Neuroimaging, 2013:180-4. CR - 6. Casey R., Grinstein S, Orlowski J. Sensors and regulators of intracellular pH. Nat. Rev. Mol. Biol. 2010; 11:50-61. CR - 7. Ekholm A, Kenichiro K, Siesjö K. Tissue lactate content and tissue PCO2: implications for compartmentation of H+. Neurol. Res. 1991;13:74-6. CR - 8. Kaila K, Chesler M. pH and brain function. Kaila K, Ransom R. New York, NY: Wiley & Sons. 1998; 1187. CR - 9. Orlowski P, Chappell M, Park C, Grau V, Payne S. Modelling of pH dynamics in brain cells after stroke. Interface Focus. 2011;6;1(3):408-16. CR - 10. Demeestere J, Wouters A, Christensen S, Lemmens R, and Lansberg G. Review of perfusion imaging in acute ischemic stroke. Stroke. 2020;51: 1017-24. UR - https://doi.org/10.16919/bozoktip.1292760 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4437348 ER -