@article{article_1601013, title={İNANÇ VE SADAKAT: RUS İMPARATORLUĞU’NUN MÜSLÜMAN ASKERLERİ}, journal={Rusya Araştırmaları Dergisi}, pages={71–88}, year={2025}, DOI={10.48068/rusad.1601013}, author={Turan, Resul}, keywords={Rusya tarihi, Kafkasya, Rusya Müslümanları, Tatar, askerlik}, abstract={Bu çalışma, I. Petro döneminden itibaren Rusya Müslümanlarının askere alınmasına dair yapılan yasal düzenlemeleri, Rus ordusunda görev yapan Müslüman askerleri ve dini haklarının gelişim sürecini incelemektedir. XVIII. yüzyılın sonlarından başlamak üzere Rusya’nın özellikle Kırım, Kafkasya ve Türkistan coğrafyalarıyla sınırlarını genişletmesi, bu bölgelerden kısmen de olsa asker alınmasını, gönüllü birliklerin oluşturulmasını gündeme getirmiştir. Bu askerler, sınır güvenliği ve yerel hizmetlerin yanı sıra birçok Türk-Rus Savaşı’nda da görev almışlardır. Rus ordusunun büyük ölçüde Ortodoks Hristiyanlardan oluşmasına rağmen, Müslüman askerlerin orduya katılmasıyla farklı inançlardan askerlerin bir arada olduğu bir Rus ordusunun inşa süreci başlamıştır. Bu gelişme, askerlerin dini vecibelerini yerine getirebilmeleri için birliklere din adamı atanması, belirli ibadetlerin yapılabilmesi için uygun ortamların sağlanması, dini günlerde izin verilmesi gibi düzenlemeleri beraberinde getirmiştir. Bu durum hem askeri disiplinin hem de dini özgürlüklerin sağlanması adına önemli bir adım olmuştur. Öyle ki Müslüman askerlerin kendi inançları doğrultusunda hizmet verebilmesi için yapılan düzenlemeler, orduyu daha etkin hale getirmeyi ve Müslüman nüfusun sadakatini güçlendirmeyi amaçlamıştır. İlk düzenlemeler bölgesel veya belirli birliklere yönelikken, XIX. yüzyıl sonlarına doğru yapılan düzenlemeler daha genel nitelik kazanmıştır. Ayrıca yapılan düzenlemeler, Rusya’nın liberal veya milliyetçi politikalarının ve savaş ve barış dönemlerinin şartlarına göre değişiklik göstermiştir. Bunun yanında, I. Dünya Savaşı sürecindeki genel seferberlik, ordudaki Müslüman asker sayısında büyük bir artışa neden olmuştur. Osmanlı Devleti’nin cihat ilanıyla Rusya genelinde bir ayaklanma beklentisi, Rus ordusundaki Müslüman askerlerde de büyük ölçüde karşılık bulamamıştır. Bununla birlikte ordudaki varlıkları ve cesaretleri, Rus idaresinin savaş dönemi propagandası için önemli bir araç haline gelmiştir.}, number={13}, publisher={Tekin Aycan TAŞCI}