TY - JOUR T1 - Türk Pop Müziği Şarkı Çevirileri Bağlamında Hızır Dede Filmi ve "Milyonzade” Şarkısı TT - In the Context of Turkish Pop Music Lyrics Translations, Song "Milyonzade" AU - Ozunal, Zeynep AU - Turgay, Nesibe Özgül PY - 2025 DA - April Y2 - 2025 DO - 10.29110/soylemdergi.1601857 JF - Söylem Filoloji Dergisi JO - Söylem PB - Yusuf ÇETİN WT - DergiPark SN - 2548-0502 SP - 534 EP - 545 VL - 10 IS - 1 LA - tr AB - Bu çalışmada, “Milyonzade” şarkısı örneğinde şarkı çevirileri ve aranjmanların Yeşilçamsinemasında kullanımı incelenmektedir. Radyo yayınlarının artması ve plak kayıtlarının evleregirmesiyle birlikte, 1960’lı ve 1970'li yıllarda yabancı dildeki pop müzik eserlerinin Türkçeyeçevrilerek kullanımı yaygınlaşmıştır. Popüler müzikteki boşluğu dolduran, sloganvari mısralardanoluşan, müzikalitesi her zaman çok da derin olmayan ancak sevilen bu parçalar oldukça değergörmüştür. Türk Pop müziğinde “Arajmanlar Dönemi” olarak da adlandırılan dönemde burepertuvarı en sık kullanan ve aynı zamanda çok sayıda sinema filminde rol alan şarkıcı AjdaPekkan’ dır.Çalışma kapsamında, 1964 yılında Yeşilçam Sinemasında, yönetmenliğini Osman F. Seden’inyaptığı “Hızır Dede” filminde Ajda Pekkan'ın seslendirdiği “Milyonzade” şarkısı incelenmiştir.Orijinal ismi “Norma Mia” olan ve Sergio Fernandez Garay tarafından bestelenen (1944); TonyDallara tarafından seslendirilen bu eser, çalışmaya konu olan filmde Ajda Pekkan tarafındanyorumlanmıştır. İspanyolca yazılan sözleri İtalyancaya çevrilen sözler; Türkçeye Fecri Ebcioğlutarafından “Milyonzade” adı ile Türkçeye uyarlanmıştır.Türk Pop müziğinde şarkı çevirisinin, Yeşilçam sinemasındaki yeri ve katkısına dikkatçekmeyi hedefleyen çalışmada; filmin tematik içeriğine göre sözler uyarlanırken, şarkının orjinalanlam ve mesajından farklı olarak, neşeli ve komik bir şekle büründüğü gözlemlenmektedir. Bubağlamda, şarkının sözleri hedef dilde ritim ve melodiye uyacak şekilde yeniden düzenlenmiştir.Şarkının 4/4’lük ritminin filmde kullanılırken temponun yükseltilerek icra edildiği; çeviride ise,kafiye ve vurguların korunduğu görülmüştür. Orjinali foxtrot tarzı olan şarkının, beste tarihinden20 yıl sonra, filmin atmosferine katkı sağlayacak ve hikâyeyi destekleyecek şekilde “Milyonzade”şarkısına uyarlanması, Ajda Pekkan tarafından seslendirilen şarkı, aranjmanların sinemadakullanımına dair önemli bir örnek teşkil etmektedir. KW - Şarkı Çevirisi KW - Ajda Pekkan KW - Milyonzade KW - Hızır Dede KW - Yeşilçam. N2 - his study examines the effects of song translations and arrangements in Turkish Pop music in the context of Yeşilçam cinema with the song “Millionzade”. With the increase in radio broadcasts and the introduction of vinyl records into homes, the use of foreign-language pop music works translated into Turkish became widespread in the 1960s and 1970s. Filling the void in popular music, these songs, which consisted of slogan-like verses, were not always deep in musicality but were popular, were highly valued. In this period, which is also called the “Arrangements Period” in Turkish Pop music, Ajda Pekkan was the singer who used this repertoire most frequently and also starred in many motion pictures. Within the scope of the study, the song “Millionzade” performed by Ajda Pekkan in the movie “Hızır Dede” directed by Osman F. Seden in Yeşilçam Cinema in 1964 was analyzed. Originally titled “Norma Mia” and composed by Sergio Fernandez Garay (1944) and performed by Tony Dallara, this piece was interpreted by Ajda Pekkan in the movie that was the subject of the study. The lyrics, written in Spanish, were translated into Italian and then adapted into Turkish by Fecri Ebcioğlu under the title “Milyonzade”. In this study, which aims to draw attention to the place and contribution of song translation in Turkish Pop music in Yeşilçam cinema; while the lyrics are adapted according to the thematic content of the film, it is observed that the song takes on a cheerful and funny form, different from its original meaning and message. In this context, the lyrics of the song were rearranged to fit the rhythm and melody in the target language. While the 4/4 rhythm of the song was used in the film, it was observed that the tempo was increased and the rhyme and accents were preserved in the translation. The adaptation of the original foxtrot-style song into the song “Millionzade” 20 years after its composition, in a way that contributes to the atmosphere of the film and supports the story, constitutes an important example of the use of Ajda Pekkan's arrangements in cinema. CR - Atmaca,Yağmur vd. (2020). “Aranjman Müziğin 1960-70 Yılları Arasında Türkiye'deki Etkisi” Bilkent University Institutional Repository. (https://repository.bilkent.edu.tr/items/b9b605cd2270-4dbc-ac05-99fc80378053) (Erişim Tarihi: 02.12.2024) CR - Dağdeviren, Mustafa, (2024). “Son Dönem Türk Komedi Film Müzikleri Üzerine Bir Araştırma”. Sanat Yazıları 50, 230-246. CR - Okyavuz, Şirin ve Mümtaz Kaya (2021). “Türkçe Sözlü Hafif Batı Müziğinin Oluşumunda Fransızcadan Çevrilen Şarkılarda ‘Yerli Ve Millî Aşk’a Dair”. Çeviribilim ve Uygulamaları Dergisi 30, 133-150. (https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1661158) (Erişim Tarihi: 10.02.2025) CR - Özdemirden, Burçak, (1997). “Türkiye'de Film Müzikleri Tarihi ve Gelişimi”. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi. (https://polen.itu.edu.tr/items/457d1ef0-a044-4dc0- 9f26-e23f8dcd532a) (Erişim Tarihi: 10.02.2025) CR - Pesen, Alaz,(2019). “A Brief History of Aranjman Translations: the Earliest Examples of Turkish Pop Music”. CLINA Revista,5(1), 79-93. (http://digitalarchive.Boun.Edu.Tr/Handle/123456789/15746) CR - Uslu, Recep,(2012). “Confusions Of Musical Terminology And Its Reflection On Academic Works: Original, Nazire, Çeşitleme, Varyant, Aranjman, Cover, İcra”, İdil Dergisi 1(2), 144-165. CR - (https://secondhandsongs.com/work/129753/) (Erişim Tarihi: 14/8/2024) CR - (https://secondhandsongs.com/topic/48250) (Erişim Tarihi: 14/8/2024) CR - (https://m.sinemalar.com/mobileweb/movieInfo/5833?amp=1) (Erişim Tarihi: 14/8/2024) CR - (https://www.youtube.com/watch?v=cF-Abk_ZcUo) (Erişim Tarihi: 14/8/2024) CR - (https://www.smule.com/song/farah-zeynep-abdullah-ajda-pekkan-milyonzade-yenilendi-arif-v216-karaoke-lyrics/15731454_15731454/arrangement) (Erişim Tarihi:10.08.2024) CR - (https://lyricstranslate.com/tr/tony-dallara-norma-norma-mia-lyrics.html) (Erişim Tarihi: 14/8/2024) CR - (https://www.Tsa.Org.Tr/Tr/Kisi/Kisibio/2056/Ajda-Pekkan) (Erişim tarihi: 22.08.2024) CR - (https://www.Youtube.Com/Watch?V=Ruınit1gk20) (Erişim Tarihi: 14/8/2024) CR - (https://www.discogs.com/artist/1568834-Sergio-Fernandez-Garay ) (Erişim Tarihi: 14/8/2024) CR - (https://www.youtube.com/watch?v=Shi02SUSd5o) (Erişim tarihi: 10.02.2025 )(Arif V 216) CR - Alp Kutval ile kişisel görüşme. (07.07.2024) CR - M. Çığ Turgay ile kişisel görüşme. (11.08.2024), Heybeliada UR - https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1601857 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4442100 ER -