TY  - JOUR
T1  - Türkiye’de Aile İklimi ile Aile Yaşam Doyumu Konusunda Yazılmış Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi
TT  - Content Analysis of Graduate Theses on Family Climate and Family Life Satisfaction in Türkiye
AU  - Durğun, Kübra Nur
AU  - Ceylan, Harun
AU  - Durğun, Arif
PY  - 2025
DA  - April
Y2  - 2025
DO  - 10.17828/yalovasosbil.1602121
JF  - Yalova Sosyal Bilimler Dergisi
JO  - YSBD
PB  - Yalova Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2146-1333
SP  - 59
EP  - 77
VL  - 15
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu araştırmada, 2019-2024 yılları arasında aile iklimi ve aile yaşam doyumu konusunda yazılmış lisansüstü tezlerin içerik analizinin yapılması amaçlanmıştır. Tezlere ilişkin verilere Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanından ulaşılmıştır. Araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada tezlerin seviyelerine, yayınlandıkları dillere, onaylandıkları üniversite, enstitü ve anabilim dallarına, tezlerin örneklem ve çalışma gruplarına, tezlerde kullanılan veri toplama araçları ile tezlerin yöntem ve tekniklerine, tezlerde kullanılan istatistiksel analizlere, tez konularına, tez danışmanlarının unvanlarına ve tezlerde ulaşılan sonuçlara göre ayrıntılı analizler yapılmıştır. Ayrıca tez düzeyleri ile danışmanların unvanları ve tezlerde kullanılan araştırma yöntemleri ile örneklem/çalışma grubu değişkenleri çapraz tablo ile incelenmiş olup ki-kare analizi yapılmıştır. Araştırmada aile iklimi ve aile yaşam doyumu konusunda 32 teze ulaşılmıştır. Yapılan incelemeler neticesinde en fazla tezin İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi’nde onaylandığı (%28,1), tez çalışmalarının 2021 yılında yoğunluk kazandığı (%31,3), tezlerin en çok yüksek lisans düzeyinde yazıldığı (%84,4), tezlerde çoğunlukla nicel araştırma yönteminin benimsendiği (%84,4) ve en çok çalışılan örneklem grubunun yetişkin bireylerden oluştuğu tespit edilmiştir. Ayrıca danışman unvanları ve tez düzeyleri (p=0,043) ile araştırma yöntemleri ve örneklem/çalışma grubu (p=0,004) arasında anlamlı fark bulunmuştur.
KW  - Aile
KW  - Aile İklimi
KW  - Aile Yaşam Doyumu
KW  - Lisansüstü Tezler
KW  - İçerik Analizi
N2  - This study aims at contenting analysis of graduate theses on family climate and family life satisfaction between 2019 and 2024. Data related to the theses were obtained from the Council of Higher Education Thesis Center database. The document analysis methodology was used in the research. Detailed analyses were conducted on the theses based on their levels, languages of publication, approved universities, institutes, and departments; sample and study groups; data collection tools used in the theses; methods and techniques; statistical analyses employed; thesis topics; titles of thesis advisors; and the results obtained in the theses. Additionally, cross-tabulation and chi-square analysis were performed to examine the relationships between thesis levels and advisor titles, as well as research methods and sample/study group variables. The study examined 32 theses on family climate and family life satisfaction. The findings revealed that the highest number of theses were approved at Istanbul Sabahattin Zaim University (28.1%), the majority of thesis studies were conducted in 2021 (31.3%), most theses were written at the master’s level (84.4%), quantitative research methods were predominantly adopted (84.4%), and the most studied sample group consisted of adult individuals. Furthermore, statistically significant differences were found between advisor titles and thesis levels (p=0.043), and between research methods and sample/study group (p=0.004).
CR  - Adler, M. A. ve Lenz, K. (2023). Beyond standard families in advanced countries. M. A. Adler, K. Lenz (Ed.), The changing face of families diverse family forms in varios policy contexts in (1-14. pp.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003193500
CR  - Akboğa, G. (2024). Evcil hayvan sahibi olan ve olmayan bireylerin evcil hayvanlara bağlanma, aile iklimi ve aile aidiyetinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
CR  - Akman Peker, T. (2023). Aile öz-yeterliği ile aile iklimi arasındaki ilişkide algılanan öz dönüşümün aracı rolü. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
CR  - Akpınar, Ş. N. (2021). Genç yetişkinlerde aile iklimi ile duygu durumları arasında sahte benlik algısının aracı rolü. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Algan, T. (2023). Çözüm odaklı aile danışmanlığına dayalı ailelerle sosyal hizmet uygulamasının evli bireylerin psikolojik iyi oluş düzeyi ve aile yaşam doyumuna etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
CR  - Alpar, Y. H. (2022). Okul öncesi çocukların aile iklimi algılarının resim analizi yöntemi ile incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Arslan, A. (2021). Okul öncesi ve ilkokullarda uygulanan değer odaklı aile eğitim programının anne babalık becerilerine, aile iklimine ve değer odaklı yaşama etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
CR  - Arslan, A. ve Ulaş, A. H. (2022). Değer odaklı aile eğitim programının anne babalık becerilerine, aile iklimine ve değer odaklı yaşama etkisi. International Journal of New Approaches in Social Studies, 6(1), 88- 109. https://doi.org/110.38015/sbyy.1097582
CR  - Aykaç, M. (2019). Aile yaşam doyumuyla çocuk yaşam kalitesi arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
CR  - Balkaya, M. (2021). Algılanan aile ikliminin ve benlik oluşumunun bireylerin romantik ilişkilerinde bağlanma stillerine etkisinin araştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Björnberg, A. and Nicholson, N. (2007). The family climate scales-development of a new measure for use in family business research. Family Business Review, 20(3), 229-246. https://doi.org/10.1111/j.1741-6248.2007.00098.x
CR  - Bulgur, S. (2023). Bireyin içine doğduğu aile iklimi ile benlik gelişimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Demiroğlu Bilim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Cavga, Z. (2019). Lise öğrencilerinde aile yaşam doyumu ile psikolojik dayanıklılık ve sosyal medya kullanım bozukluğu arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Ceylan, H. (2023). Yaşlılarda yaşam kalitesi ve yaşam doyumu. E. Birinci (Ed.). Gerontolojik Sosyal Hizmet içinde (129-145). Ankara: Nobel Yayınları.
CR  - Cherlin, A. J. (2004). The deinstitutionalization of American marriage. Journal of Marriage and Family, 66(4), 848–861. https://doi.org/10.1111/j.0022-2445.2004.00058.x
CR  - Çalışkan, M., Toker, M., ve Özbay, Y. (2017). Aile yaşam doyumu ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 2(1), 1-9.
CR  - Çetintaş, A. (2021). Ergenlerde aile yaşam doyumu ile psikolojik sağlamlık ve duygusal özerklik arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Daldaban, E. (2021). Üniversite öğrencilerinin romantizm ve eş seçimi tutumları ile aile iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Dede, E. N. (2021). Kabul ve kararlılık temelli değer odaklı yaşam ve bilinçli farkındalığın aile yaşam doyumu üzerine etkileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uluslararası Saraybosna Üniversitesi, Ilidza.
CR  - Durğun, A. (2016). Aile içi problemler ve çözüm önerileri. Mehir Aile Dergisi, 3(1), 83-95.
CR  - Erkuran, H. (2022). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı, kişilik özellikleri ve aile yaşam doyumu. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Ersan, Ö. (2020). Genç sürücüler arasında aile iklimi kapsamında yol güvenliği ve riskli sürüş davranışı arasındaki ilişkide akran baskısı ve trafik ikliminin düzenleyici rolü. (Yayımlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
CR  - Güneş, A. (2023). Üniversite öğrencilerinin aile iklimi algıları ile manevi iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Kaba, İ. Erol, M. ve Güç, K. (2017). Yetişkin yaşam doyumu ölçeğinin geliştirilmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 1-14.
CR  - Kaplan, M. (2019). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları aile iklimi, kuşaklararası ilişkiler ve aile uyumunun değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış tıpta uzmanlık tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
CR  - Karasar, N. (2024). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler teknikler (39. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
CR  - Kaşıtoğlu, N. (2022). Algılanan aile yaşam doyumunun maneviyat ve psikolojik esneklik üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Kılınç, D. (2021). Ergenlerde sosyal medya bağımlılığı, aile yaşam doyumu ve psikolojik iyi oluş ilişkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
CR  - Laible, D. (2011). Does it matter if preschool children and mothers discuss positive vs. negative events during reminiscing? Links with mother‐reported attachment, family emotional climate, and socioemotional development. Social Development, 20(2), 394–411. https://doi.org/10.1111/j.1467-9507.2010.00584.x
CR  - Mangır, M. (2021). Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ve aile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
CR  - Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
CR  - Moos, R. H. ve Moos, B. S. (1976). A typology of family social environments. Family Process, 15(4), 357–371. https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.1976.00357.x
CR  - Ova, M. (2023). Üniversite öğrencilerinde aile iklimi ile çocukluk çağı travmaları ve internet bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Öğülmüş, S. (2019). İçerik çözümlemesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 24(1), 213-228. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000729
CR  - Özer, M ve Karabulut, Ö. Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu, Turkish Journal of Geriatrics, 6(2), 72-74.
CR  - Sancar, E. (2022). COVID-19 pandemisi sürecinde aile yaşam doyumu üzerinde etkili olan faktörlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük.
CR  - Smith, H.W. (1975) Strategies of social research: The methodological ımagination. Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.
CR  - Stacey, M. (1970). Methods of social research. Pergamon Press Ltd.
CR  - Şahin, S. (2021). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı, aile yaşam doyumu ve dini yönelim arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
CR  - Şimşek, İ. H. (2021). Ergenlerde aile yaşam doyumu, oyun bağımlılığı ve akademik kendini engelleme arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Tambağ, H. (2013). Yaşlılarda sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam doyumu. Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Dergisi, 4(16), 23-31.
CR  - Taşkın, C. (2022). Ergenlerde kardeş ilişkileri ve aile yaşam doyumu arasındaki ilişkide ebeveynlik algısının aracı rolü. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
CR  - Tosun Beyazgül, A. (2022). Ergenlerde sosyal medya bağımlılığı ile okula bağlılık ve aile yaşam doyumu arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Turgut, T. (2019). Üniversite öğrencilerinde aile iklimi ve iyi oluş arasındaki ilişkide benlik kurgularının aracı rolünün incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Yeniçeri, Ş. (2023). Ebeveyn kabul ret kuramının bireylerde, duygusal zekâ, duygusal baş etme ve aile yaşam doyumu düzeyleri arasındaki ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Tokat.
CR  - Yılmaz, B. (2020). E-spor oyuncularının algıladıkları sosyal destek, aile iklimi ve yetişkin bağlanma stillerinin oyun bağımlılığı üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
CR  - Yiğit, M. Ç. (2022). Yetişkinlerin ilişki rol beklentilerinin yordanmasında aile iklimi ve romantik ilişkideki bağlanma stilinin rolü. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Yön, F. (2023). Genç yetişkinlerin aile ile ilgili anıları: Aile iklimi ve benlik kurguları aile ile ilgili otobiyografik anıları yordar mı? (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
CR  - Yüceloğlu, Ş. (2024). 12-18 yaş arası boşanmış aile çocuklarının aile yaşam doyumu ile dini yönelimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
CR  - Zencirkıran, M. (2024). Sosyoloji (14. baskı). Bursa: Dora Yayınevi.
UR  - https://doi.org/10.17828/yalovasosbil.1602121
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4443155
ER  -