@article{article_1602887, title={Safevî Devleti Hükümdarı Şah Hüseyin’e Ait Doğu Türk Yazı Dili ile Kaleme Alınmış Bir Belge}, journal={Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi}, volume={12}, pages={165–206}, year={2025}, DOI={10.16985/mtad.1602887}, author={Kök, Ali}, keywords={Safevî Devleti, Çarlık Rusyası, devlet yazışma dili, Türkçe, nâme}, abstract={Devleti kurup ayakta tutarak yaşamasını sağlayan Türk oymaklarının adından dolayı Kızılbaşlar olarak da bilinen Safevî Devleti’nin sarayında divan yazışmalarının genellikle Farsça, kimi zaman ise Türkçe yapıldığı bilinmektedir. Türkçenin bu devlet döneminde iç ve dış yazışmalarda kullanıldığını gösteren belgeler mevcuttur. Devletlerinin siyasi ömürlerinin iki buçuk asra yakın sürdüğü Safevîler döneminde Türkçe; Avusturya, Fransa, Lehistan, Osmanlı, Venedik Devleti ile Kırım ve Türkistan Hanlıkları ile yapılan dış yazışmalarda kullanılmıştır. Türkçenin devlet yazışma dili olarak kullanıldığı devletlerden biri de Çarlık Rusyası’dır. Bu çalışmada Safevîlerin çöküş dönemi hükümdarlarından Şah Hüseyin (1694-1722) tarafından Rus çarı I. Petro’ya (1672-1725) hitaben Doğu Türk yazı dili ile kaleme alınan bir belgenin tanıtımı, türü, nüshaları, biçim ve içerik özellikleri ile dil, imla, üslup ve söz varlığı yönünden incelenmesi yapılmıştır. Ardından da belgenin çeviri yazı alfabesi, Türkiye Türkçesine aktarımı ve belgede geçen kelimelerin dizini verilmiştir. Tanıtımı yapılan belgenin incelenmesinin yanı sıra Safevî Devleti yazışmalarında Türkçenin nerelerde kullanıldığı, kullanım nedenleri, bu belgeler üzerine yapılan çalışmalardan bahsedilmiştir. Sonuç kısmında ise elde edilen bulgular ışığında Safevî Devleti’nin devlet yazışma dili ve üslubuna dair özellikler verilmiştir.}, number={1}, publisher={Marmara Üniversitesi}