@article{article_1603958, title={Geleneksel Türk Tiyatrosunda Kadın Tipleri ve Toplumsal Cinsiyet}, journal={Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi}, volume={25}, pages={346–358}, year={2025}, DOI={10.18037/ausbd.1603958}, author={Çakmak Duman, Banu}, keywords={Geleneksel Türk tiyatrosu, karagöz, orta oyunu, ataerkil sistem, toplumsal cinsiyet}, abstract={Geleneksel Türk Tiyatrosu, Türk Tiyatrosu’nun kaynağını oluşturmaktadır. Karagöz ve Orta Oyunu Geleneksel Türk Tiyatrosu’nun önde gelen türleridir. Bu türlerde yer alan oyunlardaki kadın oyun kişilerine zenne adı verilir. Bu yazıda Karagöz ve Orta Oyunundaki kadın tiplerinin nasıl biçimlendirildiğine, toplumsal cinsiyet kavramı bağlamında yakından bakılacaktır. Günlük yaşamda belirleyici olan toplumsal cinsiyet rollerinin tiyatroyu nasıl etkilediği Geleneksel Türk Tiyatrosu üzerinden gösterilecektir. Bunun için öncelikle bu oyunlarda yer alan kadınlar, evli kadınlar, evli olmayan kadınlar ve yaşlı kadınlar olarak sınıflandırılacak ve her birinin kişilik özellikleri ile eylemleri incelenecektir. Oyunlardaki kadın davranışları ve kadın-erkek ilişkilerine yönelik değerlendirmeler yapılarak bu değerlendirmeler, çeşitli oyun metinlerinden alınan örneklerle desteklenecektir. Ardından kadınların tutum ve davranışlarını, erkekler ve kadınların birbirlerine yönelik yaklaşımını belirleyen toplumsal yapı ile kişileştirme arasındaki ilişki çözümlenecektir. Bu bağlamda oyunların oynandığı toplumda belirleyici olan ataerkil sistemin kişileştirmeye etkisi üzerinde durulacaktır. Kadın kişileştirmelerine ve kadın- erkek ilişkilerine, ataerkil sistemin toplumsal cinsiyet kalıpları bağlamında, gerekçeli olarak bakılacaktır. Bu oyunlardaki kadın oyun kişilerine yönetilecek derinlikli ve çok yönlü bakış açısı üzerinden toplumsal cinsiyetin tiyatroya etkisi tartışılacaktır.}, number={3}, publisher={Anadolu Üniversitesi}