TY  - JOUR
T1  - Hemşirelerin Afet Tehdidi için Psikolojik Hazırlık Düzeyleri ve Psikososyal Bakım Yetkinlikleri Arasındaki İlişki
TT  - Relationship Between Nurses' Psychological Preparedness Levels for Disaster Threat and Their Psychosocial Care Competencies
AU  - Kabataş Yıldız, Mükerrem
AU  - Çelik Eren, Dilek
PY  - 2025
DA  - August
Y2  - 2025
DO  - 10.48071/sbuhemsirelik.1604228
JF  - Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi
JO  - SBÜHD
PB  - Sağlık Bilimleri Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2667-8357
SP  - 153
EP  - 162
VL  - 7
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Giriş: Hemşireler, afetlerde bireyleri desteklemek ve toplumun psikososyal iyilik halini korumak için özveriyle sağlık hizmeti sunmaktadır. Afetlere yönelik psikolojik hazırlık, kriz anlarında etkili müdahale sağlamada kritik bir rol oynarken, psikososyal bakım bireylerin ruhsal dayanıklılığını güçlendirmekte ve iyileşme süreçlerini desteklemektedir.Amaç: Bu çalışmanın amacı hemşirelerin afet tehdidi için psikolojik hazırlık düzeyleri ve psikososyal bakım yetkinlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir.Yöntem: Araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tasarımdadır. Samsun ilindeki üçüncü basamak bir hastanede Mayıs-Eylül 2024 tarihleri arasında yürütüldü. Çalışmada örneklem grubunu 246 hemşire oluşturdu. Araştırmanın verileri Tanıtıcı Bilgi Formu, Afet Tehdidi için Psikolojik Hazırlık Ölçeği ve Psikososyal Bakım Yetkinliği Öz Değerlendirme Ölçeği ile toplandı.Bulgular: Hemşirelerin Afet Tehdidi için Psikolojik Hazırlık Ölçeği toplam puan ortalaması 64,61 ± 10,62, Psikososyal Bakım Yetkinliği Öz Değerlendirme Ölçeği toplam puan ortalaması 71,11 ± 11,43’tür. Araştırmada hemşirelerin afet tehdidi için psikolojik hazırlıkları ile psikososyal bakım yetkinliği öz değerlendirmeleri arasında düşük düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki belirlendi (r = 0,355, p = 0,001).Sonuç: Araştırmaya göre hemşirelerin afet tehdidine karşı psikolojik hazırlıkları orta düzeyin biraz üzerinde, psikososyal bakım yetkinliği öz değerlendirmeleri yüksek düzeydedir. Hemşirelerin afet tehdidi için psikolojik hazırlık düzeyleri arttıkça psikososyal bakım yetkinlikleri artmaktadır.
KW  - Afet
KW  - hemşire
KW  - psikolojik hazırlık
KW  - psikososyal bakım.
N2  - Introduction: Nurses provide healthcare services with dedication to support individuals and maintain the psychosocial well-being of communities during disasters. Psychological preparedness for disasters plays a critical role in ensuring effective intervention during crises, while psychosocial care enhances individuals' psychological resilience and supports recovery processes.Aim: This study aims to examine the relationship between nurses’ psychological preparedness for disaster threats and their psychosocial care competencies.Method: The research employed a descriptive and correlational design. It was conducted in a tertiary hospital in Samsun, Turkey, between May and September 2024. The sample consisted of 246 nurses. Data were collected using the Introductory Information Form, the Psychological Preparedness for Disaster Threat Scale, and the Psychosocial Care Competency Self-Assessment Scale.Results: The mean total score of the nurses on the Psychological Preparedness for Disaster Threats Scale was 64.61 ± 10.62, while their mean total score on the Psychosocial Care Competency Self-Assessment Scale was 71.11 ± 11.43. A low-level, positive, and significant relationship was identified between nurses’ psychological preparedness for disaster threats and their psychosocial care competency self-assessments (r = 0,355, p = 0,001).Conclusion: According to the study, nurses' psychological preparedness for disaster threats is slightly above average and their self-assessed psychosocial care competencies are at high levels. As nurses' psychological preparedness for disaster threats increases, their psychosocial care competencies also improve.
CR  - Akpınar, N. B. ve Ceran, M. (2020). Afetlerle ilgili güncel yaklaşımlar ve afet hemşiresinin rol ve sorumlulukları. Paramedik ve Acil Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1(1), 28-40.
CR  - Al Thobaity, A., Plummer, V., Innes, K. & Copnell, B. (2015) Perceptions of knowledge of disaster management among military and civilian nurses in Saudi Arabia. Australasian Emergency Nursing Journal, 18 (3), 156–164.
CR  - Canbulat, Ş. (2023). Doğal afetler ve olağanüstü durumlarda görülen salgın hastalıkların yayılımı. Tarsus Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 47-64.
CR  - Diab, G. M., & Mabrouk, S. M. (2015). The effect of guidance booklet on knowledge and attitudes of nurses regarding disaster preparedness at hospitals. Journal of Nursing Education and Practice, 5(9), 17-31. doi: 10.5430/jnep.v5n9p17
CR  - Duong, K. (2009). Disaster education and training of emergency nurses in South Australia. Australasian Emergency Nursing Journal, 12(3), 86-92.
CR  - Emir, S., Şıklaroğlu, M. ve Gözüm, S. (2024). Hemşirelik alanında 2012-2023 yılları arasında yayınlanmış afet araştırmalarının bibliyometrik analizi. Afet ve Risk Dergisi, 7(2), 474-489. doi: 10.35341/afet.1362855
CR  - Erkin, Ö., Konakçı, G., & Üner, G. A. (2023). The effect of disaster nursing course on nursing students’ perceptions of disaster awareness, preparedness, response self-efficacy. Afet ve Risk Dergisi, 6(4), 1234-1246. doi: 10.35341/afet.1240283
CR  - Farokhzadian, J., Mangolian Shahrbabaki, P., Farahmandnia, H., Taskiran Eskici, G., & Soltani Goki, F. (2024). Nurses’ challenges for disaster response: a qualitative study. BMC Emergency Medicine, 24(1), 1. doi: 10.1186/s12873-023-00921-8
CR  - Faul, F., Erdfelder, E., Buchner, A., & Lang, A. G. (2009). Statistical power analyses using G* Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behavior Research Methods, 41(4), 1149-1160. doi: 10.3758/BRM.41.4.1149
CR  - Flaubert, J. L., Le Menestrel, S., Williams, D. R., Wakefield, M. K., & National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (2021). Nurses in disaster preparedness and public health emergency response. In The Future of Nursing 2020-2030: Charting a Path to Achieve Health Equity. National Academies Press (US).
CR  - Fung, O.W., Loke, A.Y., & Lai, C.K. (2008) Disaster preparedness among Hong Kong nurses. Journal of Advanced Nursing, 62 (6), 698–703. Harthi, A. A., Alshahrani, M. M., & Alshahrani, A. A. (2020). Challenges for nurses in disaster management: a scoping review. Risk Management and Healthcare Policy, 13, 1-12. doi: 10.2147/RMHP.S279513
CR  - Hodge, A. J., Miller, E. L., & Skaggs, M. K. D. (2017). Nursing self-perceptions of emergency preparedness at a rural hospital. Journal of Emergency Nursing, 43(1), 10-14.
CR  - Hüsna, C., Yahya, M., Kamil, H., & Tahlil, T. (2021). Islamic-based disaster response competencies: perceptions, roles and barriers perceived by nurses in aceh, indonesia. The Open Nursing Journal, 15(1), 18-28. doi: 10.2174/1874434602115010018
CR  - Kang, H. (2021). Sample size determination and power analysis using the G*Power software. Journal of educational evaluation for health professions, 18. doi: 10.3352/jeehp.2021.18.17
CR  - Karataş, H. ve Kelleci, M. (2021). Psikososyal bakım yetkinliği öz değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi geçerlik ve güvenirlik çalışması. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 12(3), 263-271. doi: 10.14744/phd.2021.12499
CR  - Kiljunen, N., Laitinen, J., & Kallio, H. (2019). Competence assessment in nursing: Variability in self-assessment and implications for practice. Nurse Education Today, 79, 45-51. doi: 10.1016/j.nedt.2019.05.026
CR  - Labrague, L. J., Yboa, B. C., McEnroe–Petitte, D. M., Lobrino, L. R., & Brennan, M. G. B. (2016). Disaster preparedness in Philippine nurses. Journal of nursing scholarship, 48(1), 98-105.
CR  - Labrague, L. J., Hammad, K., Gloe, D. S., McEnroe-Petitte, D. M., Fronda, D. C., Obeidat, A. A., ... & Mirafuentes, E. C. (2018). Disaster preparedness among nurses: a systematic review of literature. International Nursing Review, 65(1), 41-53. doi: 10.1111/inr.12369
CR  - Mao, X., Fung, O. W. M., Hu, X., & Loke, A. Y. (2018). Psychological impacts of disaster on rescue workers: A review of the literature. International Journal of Disaster Risk Reduction, 27, 602-617. doi: 10.1016/j.ijdrr.2017.10.020
CR  - McLennan, J., Marques, M. D., & Every, D. (2020) Conceptualising and measuring psychological preparedness for disaster: The Psychological Preparedness for Disaster Threat Scale. Natural Hazards, 101(1): 297–307. doi: 10.1007/s11069-020-03866-4
CR  - Moghaddam, M. N., Saeed, S., Khanjani, N., & Arab, M. (2014). Nurses’ requirements for relief and casualty support in disasters: a qualitative study. Nursing and Midwifery Studies, 3(1). doi: 10.17795/nmsjournal9939
CR  - Nilsson, J., Johansson, E., Carlsson, M., Florin, J., Leksell, J., Lepp, M., ... & Gardulf, A. (2016). Disaster nursing: Self-reported competence of nursing students and registered nurses, with focus on their readiness to manage violence, serious events and disasters. Nurse Education in Practice, 17, 102-108.
CR  - Öztekin, S. D., Larson, E. E., Akahoshi, M., & Öztekin, İ. (2016). Japanese nurses perception of their preparedness for disasters: Quantitative survey research on one prefecture in J apan. Japan Journal of Nursing Science, 13(3), 391-401.
CR  - Türkdoğan Görgün, C., Koçak Şen, İ., & McLennan, J. (2023). The validity and reliability of the Turkish version of the psychological preparedness for disaster threat scale. Natural Hazards, 118(1), 331-346. doi: 10.1007/s11069-023-06006-w
CR  - Tzeng, W. C., Feng, H. P., Cheng, W. T., Lin, C. H., Chiang, L. C., Pai, L., & Lee, C. L. (2016). Readiness of hospital nurses for disaster responses in Taiwan: a cross-sectional study. Nurse education today, 47, 37-42.
CR  - Usher, K., Mills, J., West, C., Casella, E., Dorji, P., Guo, A., ... & Woods, C. (2015). Cross-sectional survey of the disaster preparedness of nurses across the Asia–P acific region. Nursing & health sciences, 17(4), 434-443.
CR  - World Health Organization (2018). Mental Health and Psychosocial Support in Humanitarian Settings: A Guidance Note. Retrieved from WHO website (https: //www.who.int/publications/i/item/mental-healthand-psychosocial-support-in-humanitarian-settings).
CR  - Zhang, C. (2023). A literature study of medical simulations for non-technical skills training in emergency medicine: Twenty years of progress, an integrated research framework, and future research avenues. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(5), 4487. doi: 10.3390/ijerph20054487
UR  - https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.1604228
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4453047
ER  -