@article{article_1605323, title={Irak Yakın Tarihine Kronolojik Bir Perspektif}, journal={Amasya Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi}, volume={2}, pages={126–149}, year={2025}, DOI={10.70869/asbad.1605323}, author={Güler, Galip}, keywords={Irak, Yakın tarih, Siyaset}, abstract={Irak, tarih boyunca birçok önemli medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Mezopotamya olarak adlandırılan verimli arazileri Sümer, Akad, Babil ve Asur gibi büyük medeniyetlerin merkezi olmuştur. Araplar, İslam’ın ortaya çıkışı ve güçlenmesiyle VII. yüzyılda bölgeyi fethederek İslam kültürünü ve Arap dilini bölgede yaymışlardır. Abbâsîler döneminde Bağdat, önemli bir bilim, kültür ve ticaret merkezi vasfını kazanmıştır. Birinci Dünya Savaşına kadar Osmanlı Devleti’nin bir parçası olan Irak, 1918’de İngiltere tarafından işgal edilmiş, sonrasında İngiliz manda yönetimine girerek monarşiyle yönetilmiştir. 1926’daki Ankara anlaşmasıyla Türkiye’den tamamen ayrılan Irak’a 1932’de sözde bir bağımsızlık verilmiştir. Uzun yıllar başarılı başarısız birçok darbe girişimine sahne olan Irak’ta 1958’deki askeri darbeyle İngilizlerin güdümündeki monarşi bitmiştir. Ülke, sonrasında da birçok siyasi mücadeleye tanıklık etmiştir. 1968’de Baas rejimi ve özellikle 1979’da Saddam Hüseyin’in iktidara gelmesiyle ülke, Irak merkezli uzun süren savaşlara sahne olmuş, yaşanılan sıkıntılardan neredeyse bütün Orta Doğu etkilenmiştir. Birçokları tarafından diktatörlükle tanımlanan Saddam Hüseyin dönemini iki binli yıllarda siyasi istikrarsızlıklar, iç çatışmalar, mezhepsel gerilimler ve otorite boşluğuyla ortaya çıkan terörizm takip etmiştir. Irak yakın tarihinde yaşanan bu olayların etkilerinin günümüzde de hala hissedildiğini söylemek mümkündür. Bu makalede Birinci Dünya Savaşından sonraki Irak siyasi tarihine kronolojik olarak ışık tutularak siyasi olayların nedenselliklerine ulaşılmaya çalışılmıştır. Daha önce konu ile ilgili yapılan akademik çalışmalardan, özellikle Arap dünyasında yazılan kaynaklardan faydalanılmıştır.}, number={1}, publisher={Amasya Üniversitesi}