TY - JOUR T1 - Yapısal Bazı Ahşap Türü Malzemede Koruma Amaçlı Yüzeysel Yakmanın (Karbonlaştırmanın) Ahşap Özelliklerine Etkisinin Deneysel Olarak İncelenmesi TT - Experimental Investigation of the Effect of Superficial Burning (Carbonization) on Wood Properties for Preservation Purposes in Some Structural Wood Type Materials. AU - Köroğlu, Cengiz AU - Altunok, Mustafa PY - 2025 DA - June Y2 - 2025 DO - 10.29109/gujsc.1609989 JF - Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve Teknoloji JO - GUJS Part C PB - Gazi Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2147-9526 SP - 732 EP - 745 VL - 13 IS - 2 LA - tr AB - Bu çalışmada, sapsız meşe (Quercus petrea L), ladin (Picea) toros sediri (Cedrus libani), sarıçam (Pinus sylvestris), karaçam ( Pinus nigra), ağaç türlerinden elde edilen taslak parçalara ‘‘yüzeysel karbonlaştırma’’ ve ‘‘yüzeysel karbonlaştırma + keten yağı’’ uygulama işlemi yapılmış ve bunlardan geliştirilen deney örneklerine, ilgili standartlara göre fiziksel ölçüm ve testler uygulanmıştır. Sonuçta Beş ahşap türünde sadece karbonlaştırma işlemi ortalama olarak yoğunluğu % 5,7 rutubet dengesini %32,75 su emme miktarını %32,93 boyutsal değişimi (çalışma) oranını % 13,91 azalttığı tespit edilmiştir. Karbonlaştırma işleminin üzerine ilaveten, keten yağı uygulamasının ise koruyuculuk özelliğini daha da artırıp; yoğunluğu %9,83 rutubet dengesini %49,65 su emme oranını %66,53 boyutsal değişimi (çalışma) oranını %35,78 daha da azaltarak kararlı hale geldiği belirlenmiştir. KW - Ahşap koruma teknikleri KW - karbonlaştırma KW - yüzeysel yakma KW - ahşap yüzeyi yakma KW - karbonize ahşap KW - higroskopi KW - fiziksel özellikler KW - mekanik özellikler. N2 - In this study, "superficial carbonization" and "superficial carbonization" were applied to the draft pieces obtained from tree species such as sessile oak (Quercus petrea L), spruce (Picea), taurus cedar (Cedrus libani), Scots pine (Pinus sylvestris), larch (Pinus nigra). 'carbonization + linseed oil' application process was carried out and physical measurements and tests were applied to the test samples developed from these according to the relevant standards. As a result, it was determined that in five wood types, the carbonization process alone reduced the density by 5.7%, the moisture balance by 32.75%, the amount of water absorption by 32.93%, and the dimensional change (working) rate by 13.91%. In addition to the carbonization process, the application of linseed oil further increases its protective properties; It was determined that it became stable by further reducing the density by 9.83%, the moisture balance by 49.65%, the water absorption rate by 66.53% and the dimensional change (working) rate by 35.78%. CR - [1] Özüm E, 2008, Standart Yangına Maruz Farklı Kesitlerdeki Ahşap Kolonların yangın Dayanımının Deneysel Ve Teorik- Nümerik Saptanması, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi CR - [2] Haksever A, Savaş S (2005b). Gerçek Yangın Etkisi Altında Ahşap Kolonların Dizaynı. İMO Teknik Dergi, 2005:3713-3738. CR - [3] Kılıç A. 2010) Yanan Binalarda Çökme Tehlikeleri Ateşi Tutan Eller - Ateş Kahramanları). CR - [4] Gün B, Anıktar S, 2020, Çevre ve Şehircilik Uygulamalarında Betonarme-Ahşap Yapı Karşılaştırması, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi,(3): 19-25. CR - [5] Düzenli, 2017, Realizm - Ütopizm Kıskacında Şehir Ve İstanbul: Ev Ve Şehir Vakfı, Deprem Çalışma Grubu Ve Yeni Şehirler Projesi Üzerine. İdeal Kent, 599. CR - [6] Flanagan, 2017, Kompozit Ahşap Kuleler, 80 Katlı Ahşap Gökdelen Projesi. Ahşap Yapılarda Koruma ve Onarım Sempozyumu 5 (s. 179-192). İstanbul. CR - [7] Ahşap Yapıların Yangın Riski, Mimarlık Akademisi Dergisi 2018,URL1: https://www.mimarlikakademisi.com/post/ah%C5%9Fap-yap%C4%B1larda-yang%C4%B1n- riski Son Erişim Tarihi: 13.03.2024. CR - [8] Shou Sugi Ban (Yakisugi) Nedir?, URL 2: https://movemimarlik.com.tr/tr/shou-sugi-ban-yakisugi-nedir-2142). Son Erişim Tarihi: 13.03.2024. CR - [9] https://www.turito.com/blog/chemistry/linseed-Oil CR - [10] ORS, Y.; KESKIN, H. Agac malzeme bilgisi. Atlas yayin dagitim. Ankara, 2001, 183. CR - [11] Özkan, E., Arpacı, S. S., Dizman Tomak, E., Yıldırım, N. (2020). Atık yağ ile emprenye işleminin ahşap malzemenin fiziksel özelliklerine etkisi. Ağaç Ve Orman, 1(1), 36-41. CR - [12] Kasap Okut G. ve Altınok M., “Doğal ahşap taneni ile modifiye edilmiş bazı ağaç türlerinde çürümeye karşı direncin incelenmesi”, Politeknik Dergisi, 23(2): 343-350, (2020). CR - [13] Koski A (2008) Applicability of Crude Tall Oil for Wood Protection. PhD Thesis, University of Oulu CR - [14] TS ISO 13061-TS ISO 13061-: Odunun fiziksel ve mekanik özellikleri –Kusursuz küçük ahşap numunelerin deney yöntemleri-Bölüm1: Fiziksel ve mekanik deneyler için nem muhtevasının belirlenmesi/Physical and mechanical properties of wood - Test methods for small clear wood specimens-Part 1: Determination of moisture content for physical and mechanical tests, Türk standartları Enstitüsü, 2.12.2021, ANKARA CR - [15] TS EN 4084: Wood- Determination of Radial and Tangential Swelling, 20 1983, Türk Standartları. ANKARA UR - https://doi.org/10.29109/gujsc.1609989 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4478845 ER -