TY  - JOUR
T1  - Okul Öncesi Dönem Çocuğu olan Annelerin Ebeveyn Tutumlarının Annelik Bekçiliği Davranışları ile İlişkisinin İncelenmesi
TT  - A study on the Relationship between Parental Attitudes and Maternal Gatekeeping Behaviors of Mothers with Preschool Children
AU  - Hazar, Zehra
AU  - Karaman, İclal Didar
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.7822/omuefd.1610631
JF  - Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty
JO  - OMÜ EFD
PB  - Ondokuz Mayıs Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2548-0278
SP  - 357
EP  - 398
VL  - 44
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Annelerin ebeveynlik tutumları ile sergiledikleri annelik bekçilikleri davranışları arasındaki ilişkinin incelendiği bu çalışma, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel araştırma deseninde yürütülmüştür. Okul öncesi dönemde (3-6 yaş) çocuğu olan, çalışmaya katılmaya gönüllü 211 anne çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Bulgular, annelik bekçiliği ile demokratik tutum arasında negatif yönlü bir ilişki olduğunu gösterirken otoriter ve aşırı koruyucu ebeveynlik tutumları arasında ise pozitif yönlü ilişki olduğunu göstermiştir. Demokratik tutumun sadece anne yaşına göre farklılaştığı görülmüştür. Aşırı koruyucu tutum, çocuğun okula başlama yaşı, anne ve baba eğitim düzeyi ve çalışma durumlarına göre farklılaşmaktadır. Ayrıca izin verici tutumun çocuğun okula başlama yaşı ve baba eğitim düzeyine göre farklılaştığı da bulunmuştur (p
KW  - Okul Öncesi Dönem
KW  - Ebeveyn Tutumları
KW  - Anneler
KW  - Annelik Bekçiliği
N2  - This study, which examined the relationship between mothers' parenting attitudes and their maternal gatekeeping behaviours, was conducted in a relational research design, one of the quantitative research methods. The sample of the study consisted of 211 mothers with preschool children (3-6 years old) who volunteered to participate in the study. The findings showed that there was a negative relationship between maternal gatekeeping and democratic attitude, while there was a positive relationship between authoritarian and overprotective parenting attitudes. It was observed that democratic attitude differed only according to the age of the mother. Overprotective attitudes differed according to the child's school starting age, mother and father's education level and employment status. It was also found that permissive attitude differed according to the age of the child starting school and father's education level (p
CR  - Aktaş, G. A., & Aydın, A. (2020). Anne bekçiliği ölçeği anne formunun Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 23(45), 63-77. doi: 10.31828/tpy1301996120200131m000018
CR  - Allen, S. M., & Hawkins, A. J. (1999). Maternal gatekeeping: Mothers' beliefs and behaviors that inhibit greater father involvement in family work. Journal of Marriage and the Family, 199-212. doi.org/10.2307/353894
CR  - Alpgan, Ö., Kara, T., & Yılmaz, S. (2018). Ebeveyn Tutumlarının Çocukların Okula Hazır Olma Durumuna Etkisi ve İlişkili Faktörler. Medical Journal of Bakirkoy, 14(4).doi: 10.4274/BTDMJB.20180326021029
CR  - Arslan, İ. B., Lucassen, N., Keijsers, L., & Stevens, G. W. (2023). When too much help is of no help: Mothers’ and fathers’ perceived overprotective behavior and (mal) adaptive functioning in adolescents. Journal of youth and adolescence, 52(5), 1010-1023. doi.org/10.1007/s10964- 022-01723-0
CR  - Avcı, S. Ç., & Güleç, D. (2020). Yeni bir kavram: Helikopter ebeveynlik. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(2), 163-168. https://doi.org/10.38108/ouhcd.738884
CR  - Aydoğdu, F., & Dilekmen, M. (2016). Ebeveyn tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2).
CR  - Baker, C. E. (2013). Fathers' and mothers' home literacy involvement and children's cognitive and social emotional development: Implications for family literacy programs. Applied Developmental Science, 17(4), 184-197. doi.org/10.1080/10888691.2013.836034
CR  - Baker, C. E. (2017). Father-son relationships in ethnically diverse families: Links to boys’ cognitive and social emotional development in preschool. Journal of Child and Family Studies, 26(8), 2335-2345. doi.org/10.1007/s10826-017-0743-3
CR  - Baumrind, D. (1966). Effects of authoritative parental control on child behavior. Child development, 887-907. doi.org/10.2307/1126611
CR  - Bretherton, I., Lambert, J. D., & Golby, B. (2005). Involved fathers of preschool children as seen by themselves and their wives: Accounts of attachment, socialization, and companionship. Attachment & Human Development, 7(3), 229-251. doi.org/10.1080/14616730500138341
CR  - Cabrera, N. J., Shannon, J. D., & Tamis-LeMonda, C. (2007). Fathers' influence on their children's cognitive and emotional development: From toddlers to pre-K. Applied Development Science, 11(4), 208-213. doi.org/10.1080/10888690701762100
CR  - Cizrelioğulları, M. N., & Kilili, R. (2021). Ebeveyn tutumlarının çocukların yetenek ve becerilerine etkisi. European Journal of Educational and Social Sciences, 6(1), 130-142.
CR  - De Luccie, M. F. (1995). Mothers as gatekeepers: A model of maternal mediators of father involvement. The Journal of Genetic Psychology, 156(1), 115-131. doi.org/10.1080/00221325.1995.9914811
CR  - Derman, M. T., Türen, Ş., & Buntürk, T. (2020). Okul öncesi çocukların empati bölümleri ile annelerinin ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(3), 336-368. doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202042188
CR  - Dirik, G., Yorulmaz, O., & Karancı, A. N. (2015). Çocukluk dönemi ebeveyn tutumlarının değerlendirilmesi: Kısaltılmış algılanan ebeveyn tutumları-çocuk formu. Türk Psikiyatri Dergisi, 26(2), 123-130.
CR  - Fagan, J., & Cherson, M. (2017). Maternal gatekeeping: The associations among facilitation, encouragement, and low-income fathers’ engagement with young children. Journal of family issues, 38(5), 633-653. doi.org/10.1177/0192513X15578007
CR  - Faul, F., Erdfelder, E., Buchner, A., & Lang, A.-G. (2009). Statistical power analyses using G* Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behavior research methods, 41(4), 1149-1160. doi.org/10.3758/BRM.41.4.1149
CR  - Field, A. (2024). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. Sage publications limited. 
Garaigordobil, M., & Navarro, R. (2022). Parenting styles and self-esteem in adolescent cybervictims and cyberaggressors: self-esteem as a mediator variable. Children, 9(12), 1795. doi.org/10.3390/children9121795
CR  - Gaunt, R. (2008). Maternal gatekeeping: Antecedents and consequences. Journal of family issues, 29(3), 373-395. doi.org/10.1177/0192513X07307851
CR  - Gaunt, R., & Pinho, M. (2018). Do sexist mothers change more diapers? Ambivalent sexism, maternal gatekeeping, and the division of childcare. Sex Roles, 79(3), 176-189. doi.org/10.1007/s11199-017-0864-6
CR  - Hauser, O. (2012). Pushing daddy away? A qualitative study of maternal gatekeeping. Qualitative Sociology Review, 8(1), 34-59. doi.org/10.18778/1733-8077.8.1.03
CR  - Hazar, Z., & Ayhan, A. B.(2025). Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Annelerin Bekçilik Davranışları ve Babaların Annelik Bekçiliği Davranışlarına Maruziyetlerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 621-645. doi.org/10.17240/aibuefd.2025..-1424933
CR  - Holden, G. W. (2019). Parents and the dynamics of child rearing. Routledge.
CR  - Izci, B., & Jones, I. (2021). An exploratory study of Turkish fathers’ involvement in the lives of their preschool aged children. Early Years, 41(2-3), 248-261. doi.org/10.1080/09575146.2018.1521384
CR  - Karabulut Demir, E. (2007). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). YL tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CR  - Karabulut Demir, E. ve Şendil, G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ), Türk Psikoloji Yazıları, 11 (21), 15-25.
CR  - Karabulut, H. (2021). Okul Öncesi Dönem (3-6 Yaş) ve İlkokul Dönemi (7-11 Yaş) için Annelik Bekçiliği Ölçeği’nin (ABÖ) Uyarlanması: Anne ve Baba Formu. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 4(7), 34-53. doi.org/10.35235/uicd.828666
CR  - Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
CR  - Kline, R. B. (2023). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
CR  - Kulik, L., & Sadeh, I. (2015). Explaining fathers' involvement in childcare: An ecological approach. Community, Work & Family, 18(1), 19-40. doi.org/10.1080/13668803.2014.944483
CR  - Kulik, L., & Tsoref, H. (2010). The entrance to the maternal garden: Environmental and personal variables that explain maternal gatekeeping. Journal of Gender Studies, 19(3), 263-277. doi.org/10.1080/09589236.2010.494342
CR  - Landersø, R. K., Nielsen, H. S., & Simonsen, M. (2020). Effects of school starting age on the family. Journal of Human Resources, 55(4), 1258-1286. doi.org/10.3368/jhr.55.4.1117-9174R1
CR  - Maccoby, E. E., Martin, J. A., & Hetherington, E. M. (1983). Socialization, personality, and social development. Handbook of child psychology, 4, 1-101.
CR  - Meteyer, K., & Perry-Jenkins, M. (2010). Father involvement among working-class, dual-earner couples. Fathering, 8(3), 379. doi/10.3149/fth.0803.379
CR  - Nas, E. (2023). Ebeveynlik tutumuna yeni bir bakış: Merhametli ebeveynlik. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 12(3), 1924-1947. doi.org/10.15869/itobiad.1310451
CR  - Özkan, U. B. (2019). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Ankara: Pegem Akademi, 4.
CR  - Phillips, D. A., & Shonkoff, J. P. (2000). From neurons to neighborhoods: The science of early childhood 
development.  National Research Council, Institute of Medicine, Board on Children, Youth, and Families, Committee on Integrating the Science of Early Childhood Development
CR  - Pinquart, M. (2017a). Associations of parenting dimensions and styles with externalizing problems of children and adolescents: An updated meta-analysis. Developmental psychology, 53(5), 873.
CR  - Pinquart, M. (2017b). Associations of parenting dimensions and styles with internalizing symptoms in children and adolescents: A meta-analysis. Marriage & Family Review, 53(7), 613-640. doi.org/10.1080/01494929.2016.1247761
CR  - Pluess, M., & Belsky, J. (2010). Differential susceptibility to parenting and quality child care. Developmental psychology, 46(2), 379. doi.org/10.1037/a0015203
CR  - Puhlman, D. J. (2013). Developing and testing a comprehensive measure of maternal gatekeeping. The Florida State University.
CR  - Puhlman, D. J., & Pasley, K. (2017). The maternal gatekeeping scale: Constructing a measure. Family Relations, 66(5), 824-838. doi.org/10.1111/fare.12287
CR  - Salavera, C., Urbón, E., Usán, P., & Antoñanzas, J. L. (2024). Parental styles and aggressive beliefs. The mediating role of affects. Anales de Psicología/Annals of Psychology, 40(1), 76-84. doi.org/10.6018/analesps
Schoppe-Sullivan, S. J., & Altenburger, L. E. (2019). Parental gatekeeping. In Handbook of parenting (pp. 167-198). Routledge.
CR  - Shonkoff, J. P., Duncan, G. J., Fisher, P. A., Magnuson, K., & Raver, C. (2011). Building the brain’s “air traffic control” system: How early experiences shape the development of executive function. Contract, 11, 1-17.
CR  - Șițoiu, A., & Pânișoară, G. (2022). Emotional regulation in parental optimism—The influence of parenting style. Sustainability, 14(8), 4509. doi.org/10.3390/su14084509
CR  - Tabachnick, B., & Fidell, L. (2019). Using Multivariate Statistics (Subscription). In: Pearson: New York, NY, USA.
CR  - Uykan, E., & Akkaynak, M. (2019). Ebeveyn tutumları ile çocukların öz düzenlemeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 6(3), 1620-1644.
CR  - Yaffe, Y. (2020). Does self-esteem mediate the association between parenting styles and imposter feelings among female education students? Personality and Individual differences, 156, 109789. doi.org/10.1016/j.paid.2019.109789
CR  - Zhang, W., & Wang, Z. (2023). Parenting styles and adolescents’ problem behaviors: the mediating effect of adolescents’ self-control. Psychological Reports, 126(6), 2979-2999. doi.org/10.1177/0033294122110521
UR  - https://doi.org/10.7822/omuefd.1610631
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4481528
ER  -