@article{article_1610795, title={Küresel tütün kontrolü politikaları ve yerel yönetimler}, journal={Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi}, volume={18}, pages={254–262}, year={2025}, author={Ünal, Yağmur and Aslan, Dilek}, keywords={Küresel sağlık, tütün kontrolü, belediye.}, abstract={Küresel sağlık açısından önemli bir tehdit olan tütün kullanımı ile mücadele küresel düzeyde bir dayanışma gerektirir. Artan ticari ilişkiler, yabancı yatırımlar, uluslararası pazarlama ve küreselleşme hareketleri tütün salgınının bazı önemli nedenleridir. Salgının uluslararası boyutları nedeniyle, tütün kontrolü şeffaf bir biçimde sürdürülen uluslararası iş birliğini ve karşılıklı anlaşmaları gerektirmektedir. Tütün kontrolü için önemli görev ve sorumlulukları olan kurumsal bileşenler arasında yerel yönetimler de vardır. Belediyeler gibi yerel yönetimler her ülkede farklı bir yapıya sahip olsalar ve farklı yöntemler izleseler de tütün kontrolünün evrensel yaklaşımları ile uyumlu hareket ettiklerinde Dünya’da tütün kontrolü açısından önemli katkı yapma potansiyeline sahiptir. Küresel tütün salgınının büyümesini ve yayılmasını azaltmak amacıyla çok taraflı iş birliğini ve ulusal düzeyde eylemi teşvik etmek için tasarlanmış “Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (DSÖ-TKÇS)” tütün kontrolü için uluslararası bir rehber görevi görmektedir. Tarihsel süreçte önemi olan gelişmelerin bugün de hatırlanması ve güncel sorunlar üzerinden yeniden yorumlanması tütün kontrolüne rehberlik edebilir. Bu makale, DSÖ-TKÇS başta olmak üzere küresel tütün kontrolü politikalarının kısa tarihçesinin politikaların belediyelerde nasıl uygulanabileceğinin ve tütün kontrolünün en önemli tehdidi tütün endüstrisinin taktiklerinin neler olduğunun açıklanmasını amaçlamaktadır. Makale ayrıca Dünya’da tütün sorununda küresel taktiklerle mücadele için küresel politikalar ve sektörler arası iş birliği gereksinimine, belediyelerin de katılımıyla toplum temelli sistematik bir tütün kontrolü politikası geliştirme ve uygulamanın önemine dikkat çekmektedir. Sonuç olarak, belediyeler tütün kontrolünün önemli bir bileşenidir. Tütün kontrolü konusunda belediyeleri destekleyen güçlü mekanizmaların oluşturulmasına ihtiyaç vardır.}, number={2}, publisher={Mersin Üniversitesi}