TY  - JOUR
T1  - Türkçe Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri
TT  - Problems Encountered in Turkish Language Teaching and Solution Suggestions
AU  - Yiğit, Turan
AU  - Kaman, Şafak
AU  - Şahin, Ülkühan
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.17539/amauefd.1611805
JF  - Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
PB  - Amasya Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2146-7811
SP  - 38
EP  - 54
VL  - 14
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Amacı, sınıf öğretmenlerinin ve Türkçe öğretmenlerinin Türkçe derslerinde karşılaştıkları sorunları belirlemek ve bu sorunlara yönelik çözüm önerilerini tespit etmektir. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılarak gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu 2023-2024 eğitim öğretim yılında devlet okullarında görev yapan 15 sınıf öğretmeni ve 15 Türkçe öğretmeni oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Türkçe öğretiminin önemli paydaşlarından olan sınıf öğretmenleri ve Türkçe öğretmenleri ile gerçekleştirilen görüşmeler ile elde edilen veriler içerik analiz yöntemi ile incelenmiş ve 5 ana tema olmak üzere 18 alt tema ve 115 kod oluşturulmuştur. Oluşturulan 5 ana tema; öğretim programı, ders kitabı, öğretim ortamı, öğrenci ve sosyokültürel faktörlerdir. Araştırmamızın sonucunda ortaya çıkan temalardan biri olan öğrenci temasıyla ilgili görülen en büyük sorun öğrencilerin okuma alışkanlıklarının olmaması tespit edilirken öğretmenlerin öğrencilerin okumayı sevmeleri için yazar-okur günleri, kitap fuarlarına katılım gibi etkinliklerin yapılmasını önermektedir. Bu temalara ve alt temalara göre elde edilen diğer bulgular ilgili literatür ile tartışılmıştır.
KW  - Türkçe öğretimi
KW  - Sınıf öğretmenleri
KW  - Türkçe öğretmenleri
KW  - Sorunlar
KW  - Çözüm önerileri
N2  - The aim of the study is to determine the problems faced by classroom teachers and Turkish teachers in Turkish lessons and to identify solutions to these problems. The research was conducted using a case study design from qualitative research methods and the study of this research consisted of 15 classroom teachers and 15 Turkish teachers working in public schools in the 2023-2024 academic year. A semi-structured interview form was used as a data collection tool. The data obtained from the interviews with classroom teachers and Turkish teachers, who are important stakeholders of Turkish teaching, were analyzed by content analysis method, and then 5 main themes, 18 sub-themes, 115 codes were created. The 5 main themes are curriculum, textbook, teaching environment, student, and socio-cultural factors. One of the themes that emerged as a result of our research is that the biggest problem with the student theme is that students do not have reading habits, while teachers recommend that activities such as author-reader days and participation in book fairs should be organized for students to like reading. Other findings obtained according to these themes and sub-themes are discussed with the relevant literature.
CR  - Akman, E., & Aşkın, İ. (2012). Ses temelli cümle yöntemine eleştirel bir bakış. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 1-18. https://dergipark.org.tr/en/pub/gefad/issue/6736/90561
CR  - Akman, İ., & Akman, N. (2017). Çocuk ve gençlerde okuma alışkanlığı sorunu: Okul kütüphanelerinin işlevselliğine bir bakış. Türk Kütüphaneciliği, 31(2), 281-285. https://dergipark.org.tr/en/pub/tk/issue/48648/618481
CR  - Aksaçlıoğlu, A. G., & Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28. https://dergipark.org.tr/en/pub/tk/issue/48939/624269
CR  - Aktürk, Y., & Mentiş-Taş, A. (2011).İlk okuma-yazma öğretiminde “Ses temelli cümleyöntemi”nin uygulanmasına ilişkin öğretmen görüşleri (Şanlıurfa/Viranşehir örneği). Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 27-37. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aduefebder/issue/33886/375213
CR  - Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları. Turkish Studies, 5(3), 728-749.
CR  - Avcı, İ. N., & Tepeli, Y. (2022). Türkçe dersi öğretim programı bağlamında 5. sınıf Türkçe dersi öğretimine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 26, 99-124. https://doi.org/10.29000/rumelide.1073849
CR  - Aydoğdu, H. (2020). Okuma alışkanlığı ve okul kütüphanelerinin bireysel gelişime etkisi üzerine bir değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 49(225), 201-226. https://dergipark.org.tr/en/pub/milliegitim/issue/52526/690672
CR  - Aytan, T., & Güney, N. (2012). Türkçe öğretiminde aktif öğrenme uygulamaları dinleme becerisi. Nobel Yayıncılık.
CR  - Bayburtlu, Y. S. (2015). 2015 Türkçe dersi öğretim programı ve 2006 Türkçe dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Turkish Studies, 10(15), 137-158.  https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.8817
CR  - Baymur, F. (1944). İlkokullarda Türkçe öğretimi (İkinci Kitap). Tan Matbaası.
CR  - Bıçak, N., & Alver, M. (2018). 2018 Türkçe dersi öğretim programı’na ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2480-2501. https://dergipark.org.tr/tr/pub/teke/issue/42447/511188
CR  - Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K. E., Akgün, E. Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
CR  - Çelenk, S. (2002). İlkokuma-yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 1(2), 40-47. https://dergipark.org.tr/en/pub/ilkonline/issue/8614/107282
CR  - Çelenk, S. (2008). İlköğretim okulları 1.-5. sınıflar eğitim programının öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi [Konferens sunumu]. 17. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Sakarya, Türkiye.
CR  - Çınar, O., Teyfur, E., & Teyfur M. (2006). İlköğretim okulu öğretmen ve yöneticilerinin yapılandırmacı eğitim yaklaşımı ve programı hakkındaki görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 47-64. https://www.academia.edu/download/32692767/eteyfur.pdf
CR  - Çiftçi, Ö., & Uzunyol, C. (2019). Öğretmen görüşlerine göre Türkçe öğretiminde karşılaşılan problemlerin kaynakları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 825-840. https://doi.org/10.16916/aded.558235
CR  - Demir, O., & İzci, E. (2015). İlkokul (4. sınıf) Türkçe dersi öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve bu sorunların giderilmesine yönelik öğretmen görüşleri. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (49), 440-460. https://dergipark.org.tr/en/pub/abuhsbd/issue/32942/366028
CR  - Demir, S., & Sahin, S. (2009). İlköğretim okullarında 1-5. sınıflarda yapılandırmacılık yaklaşımına göre oluşturulan eğitim programlarının uygulanmasında öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar. Journal of Qafqaz University, (26), 158-171.
CR  - Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş (Nitel, nicel ve eleştirel kuram metodolojileri). Anı Yayıncılık.
CR  - Erdoğan, T., & Gök, B. (2009). Türkçenin ana dili olarak öğretiminde karşılaştırılan sorunlar ve bu sorunların giderilmesine yönelik öneriler: Ankara örneği. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(36), 01-16.
CR  - Gencer, K., & Çetin, M. (2016). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin ana dil öğreniminde akademik başarılarına ailenin etkisi. Electronic Turkish Studies, 11(9), 441-460. https://research.ebsco.com/c/w3owqr/search/details/qczdpgriyr?db=obo
CR  - Gün, M. (2012). İlköğretim ikinci kademe Türkçe dersi okuma etkinliklerinde karşılaşılan sorunlar. Turkish Studies, 7(4), 1961-1977.
CR  - Güneş, F. (2017). Türkçe öğretiminde etkinlik yaklaşımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(1), 48-64
CR  - Güven, S. (2008). Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim ders programlarının uygulanmasına ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 177, 224-236.  http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1629
CR  - Karakuş, E., & Taş, H. (2007). Türkçe öğretimi etkinlikleri. Nobel Yayıncılık.
CR  - Kavcar, C., Oğuzkan, F., & Hasırcı, S. (2016). Türkçe öğretimi (9. baskı). Anı Yayıncılık.
CR  - Kılıç, Y., & Haşıloğlu, M. A. (2017). Sosyoekonomik durumun öğrenci başarısına etkisi (7. sınıf Türkçe ve fen bilimleri dersleri örneklemi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 1025-1049. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/345119
CR  - Kırmızı, F. S., & Akkaya, N. (2009). Türkçe öğretimi programında yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25), 42-54. https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/11118/132971
CR  - Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook.Sage.
CR  - Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Türkçe dersi öğretim programı. MEB.
CR  - Nas, R. (2003). Türkçe öğretimi. Ezgi Kitabevi Yayınları.
CR  - Ömeroğlu, A. F., & Hakkoymaz, S. (2022). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin söz varlığı öğretiminde kullanılan yöntem ve teknikler açısından değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(2), 347-362. https://doi.org/10.16916/aded.1053964
CR  - Öz, F. (2006). Uygulamalı Türkçe öğretimi (3. Baskı). Anı.
CR  - Özpolat, A.G., Sezer, F., İşgör, İ.Y., & Sezer, M. (2007). Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim programına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 174, 206-213.
CR  - Susar-Kırmızı, F., & Yurdakal, İ. H. (2019). Sınıf öğretmenlerinin 2018 Türkçe dersi öğretim programı’na ilişkin görüşleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(1), 64-76. https://dergipark.org.tr/en/pub/ekuad/issue/44939/559433
CR  - Susar, F. (2001). Türkçe öğretiminde öğretmen boyutunda karşılaşılan sorunlar ve bunun öğretmen performansına etkileri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(10), 53-65. https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/11133/133152
CR  - Şimşek, Ş., & Demirel, İ. F. (2020). Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığı kazandırma/kelime öğretimi etkinliklerinin kullanılan yöntemler açısından incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi,11(E), 317-330. https://dergipark.org.tr/en/pub/gumus/issue/59344/838380
CR  - Tosunoğlu, M. (2009). Türk eğitiminin temel sorunu: İlk okuma yazma. Türkçenin eğitimi ve öğretimi üzerine konuşmalar. Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Uygun, M., & Katrancı, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe derslerinde karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 255-270. https://dergipark.org.tr/en/pub/jiss/issue/25894/272889
CR  - Ünsal, H. (2013). Yeni öğretim programlarının uygulanmasına ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. İlköğretim Online, 12(3), 635-658.https://dergipark.org.tr/en/pub/ilkonline/issue/8584/106621
CR  - Vatansever-Bayraktar, H., & Girgin, S. (2021). İlkokul döneminde Türkçe öğretimi. K. A. Kirkiç & H. Vatansever Bayraktar (Eds.), Kuramdan uygulamaya ilkokul eğitiminde yenilikçi öğrenme ve öğretim içinde (s. 111-150). Efeakademi Yayınları.
CR  - Yalar, T. (2010). İlköğretim 3. sınıflarda Türkçe dersi öğretiminde karşılaşılan sorunların öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 30-41. https://dergipark.org.tr/en/pub/zgefd/issue/47950/606694
CR  - Yalçın, A. (2002). Türkçe öğretimi yöntemleri-Yeni yaklaşımlar. Akçağ Yayınları.
CR  - Yaman, B., & Erdem İ. (2018). İlkokul 1. sınıf öğretmenlerinin okuma yazma öğretiminde karşılaştıkları güçlükler. Socıal Scıences Studies Journal, 4 (28), 6534-6539. https://doi.org/10.26449/sssj.1141
CR  - Yanbıyık, S., & Yılmaz, F. (2016). Literatür temelli bir araştırma: Türkçe öğretiminin sorunları. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 3(1), 60-75. https://dergipark.org.tr/en/pub/etad/issue/26384/277999
CR  - Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
CR  - Yıldırım, K., Kandemir, E., Çınar, Z., & Durak, M. (2017). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersi öğretim programına yönelik görüşleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 5(2), 135-154. https://www.anadiliegitimi.com/tr/download/article-file/299688
CR  - Yıldız, C., Okur, A., Arı, G., & Yılmaz, Y. (2013). Türkçe öğretimi: Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya (4. baskı). Pegem Akademi.
CR  - Yolcu, M. (2002). Dil: İşlevi, çeşitleri ve alanları bağlamında kavramsal bir inceleme. Din bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 2(4), 67-96. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/52644
UR  - https://doi.org/10.17539/amauefd.1611805
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4486176
ER  -