TY - JOUR T1 - Şehrnûş Pârsîpûr’un Seg u Zemistân-i Bulend (Köpek Ve Uzun Kış) Romanında Feminist Söylemler TT - FEMINIST DISCOURSES IN THE DOG AND THE LONG WINTER NOVEL OF SHAHRNUSH PARSIPUR AU - Yıldırım, Serpil PY - 2025 DA - April Y2 - 2025 DO - 10.29110/soylemdergi.1613248 JF - Söylem Filoloji Dergisi JO - Söylem PB - Yusuf ÇETİN WT - DergiPark SN - 2548-0502 SP - 100 EP - 112 VL - 10 IS - 1 LA - tr AB - 1960’lı yılların ilk çeyreğinden günümüze kadar edebiyat ve edebi eleştiri alanında ciddi olarakyaygınlığını koruyan feminizm hareketinin ortaya çıkışı ataerkil toplumda kadınların değersizgörülmesinin bir sonucu idi. Edebi eserlerde kadın simalarının incelenmesi ve aynı zamanda kadınyazılarında kadınsal duyguların ve deneyimlerin gösterimi, feminist eleştirinin önemli konularıolmuştur. Feminist eleştiri, geçmiş edebiyatla ilgili eleştirel düşünceye yönelmede ve özelliklekadınlar tarafından yeni edebi eserlerin ortaya konulmasında önemli etkiler sunmuştur. Buhareketle birlikte özellikle erkek yazarların daha hâkim olduğu İran Edebiyatı’nda kadın yazarsayısının artışı, Çağdaş İran Edebiyatı’nın en önemli değişim evrelerinden biri olmuştur. Kadınlarınkültür, toplum, siyaset ve edebiyat alanındaki görüşleri roman, öykü ve şiir türlerinde hayat bulmuşve feminist edebiyatın doğuşu için gerekli zemin oluşmuştur. Feminizm hareketinden sonra kalemealınan eserlerin devamında İran’daki feminizm düşüncesi hızla yayılmıştır. Ortaya birtakım kadınyazarlar çıkmış ve bunlar öykü, roman ve şiir kalıplarını kullanarak kendi eleştirel ve entelektüeleserlerini kaleme almışlardır. İranlı feminist kadın yazarlarından Şehrnûş Pârsîpûr da Seg uZemistân-i Bulend romanında feminist söylemlere işaret etmiştir. O, romanda, İranlı kadınınbireysellik ve kimlik sorununu ele almıştır. Yazarın, toplumdaki kadının konumuna yaptığı itiraz,ataerkil yapı ile mücadele, kadın duygularına ve kadın deneyimlerine yöneliş, bu romanın öne çıkanözelliklerindendir. Bu makalede önce feminizm ve feminist eleştiri kuramı hakkında bilgi verilecekdaha sonra Pârsîpûr’un Seg u Zemistân-i Bulend romanı feminist söylemler açısından irdelenecektir.Ayrıca romanda geleneksel erkek egemen toplumun kadını ötekileştiren, ikincil konuma itenyaklaşımları ve bu yaklaşımların psikolojik ve sosyolojik nedenleri feminist eleştiri perspektifindendeğerlendirilecektir. KW - Şehrnûş Pârsîpûr KW - İran romanı KW - Seg u Zemistân-i Bulend KW - feminist eleştiri. N2 - The emergence of the feminist movement, which has seriously maintained its prevalence inthe field of literature and literary criticism from the first quarter of the 1960s to the present, was aresult of women being devalued in a patriarchal society. Examination of female figures in literaryworks and also the representation of feminine emotions and experiences in women's writings havebeen important topics of feminist criticism. Feminist criticism has had a significant impact on turningto critical thinking about past literature and the creation of new literary works, especially by women.With this movement, the increase in the number of female writers in Iranian literature, where malewriters are more dominant, has become one of the most important phases of change in contemporaryIranian literature. Women's perspectives in culture, society, politics, and literature have taken shapein the forms of novel, short story and poetry, creating the necessary foundation for the emergenceof feminist literature. With the continuation of the works written after the feminism movement, theidea of feminism in Iran spread rapidly. A number of women writers emerged and they wrote theirown critical and intellectual works using the patterns of stories, novels and poetry. ShahrnushParsipur, one of the Iranian feminist women writers, also pointed out feminist discourses in hernovel Dog and the Long Winter. In the novel, she addressed the individuality and identity problem ofthe Iranian woman. The author's objection to the position of women in society, the fight against thepatriarchal structure and the focus on women's emotions and women's experiences are among theprominent features of this novel. In this article, first, information will be given about feminism andfeminist criticism theory, and then Parsipur's novel Dog and the Long Winter will be examined interms of feminist discourses. Also in the novel, the approaches of the traditional male-dominatedsociety that marginalize women and push them to a secondary position and the psychological andsociological reasons for these approaches will be evaluated from the perspective of feministcriticism. CR - Akkaş, İbrahim ve Zeki Uyanık (2016). “Kadına yönelik şiddet”. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi. C.6, S. 1, s. 32-42. CR - Arat, Necla (2017). Feminizmin ABC’si. 3. Baskı, İstanbul: Say Yayınları. CR - Bârânî, Ummu’l-benin (1395). “Vakavî-yi Tetbikî-yi Evamil-i Feministî Der Romanha-yi Nevâl Se’davî ve Şehrnûş Pârsîpûr”. Do Faslnâme Motale’ât-i Tetbikî Farsî-Arabî. C.1, S.2, s. 9-38. CR - Beauvoir, de Simone (1993). Kadın III “İkinci Cins” Bağımsızlığa Doğru. Bertan Onaran (Çev.). İstanbul: Payel Yayınları. CR - Beauvoir, de Simone (2010). Kadın II “İkinci Cins” Evlilik Çağı. Bertan Onaran (Çev.). (8. basım). İstanbul: Payel Yayınları. CR - Bilgin, Nuri (2007). Kimlik İnşası. Ankara: Aşina Kitaplar CR - Erdal, Derviş (2017). “Nazan Bekiroğlu’nun Mücellâ Romanının Feminist Eleştiri Kuramı Açısından İncelenmesi”. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C.2, S.1, s. 145-171. CR - Güriz, Adnan (2011). Feminizm Postmodernizm ve Hukuk. (2. Baskı). Ankara: Phoenix Yayınları. Işık Bağrıaçık, Yeşim (2020). “Meşrutiyet Dönemi İran Şiiri ve Şairleri”. Mavi Atlas, C.8, S.1, s. 115- 127. CR - Khonakdar Tarsi, Masoumeh (2018). “Modern edebiyatta feminist bakışların ortaya çıkmasında İranlı kadın şair ve yazarların rolü”. Serpil Yıldırım (Çev.). Çağdaş İran Edebiyatında Kadın içinde, Ankara: Hece Yayınları, s. 129-154. CR - Kuzgun, Yıldız ve Seher A. Sevim (2004). “Kadınların Çalışmasına Karşı Tutum ve Dini Yönelim Arasındaki İlişki”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, C.37, S.1, s. 14-27. CR - Mîr Âbidînî, Hasan (2002). İran Öykü ve Romanının Yüz Yılı II. Hicabi Kırlangıç (Çev.). Ankara: Nüsha Yayınları. CR - Moran, Berna (2018). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. (28. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları. CR - Notz, Gisela (2018). Feminizm. Sinem Derya Çetinkaya (Çev.). (2. Baskı). Ankara: Phoenix Yayınları. CR - Pârsîpûr, Şahrnûş (1369). Seg u Zemistân-i Bulend. İran: İntişârât-i Esperk, CR - Polat, Merve Esra (2017). “Nazlı Eray’ın kadın tohumu öyküsünün feminist edebiyat eleştirisiyle incelenmesi”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. C.6, S.3. s. 1507-1519. CR - Rûzbih, Muhammedrıza ve Meryem Talibî (1389). “Nekd-i feministî mecmue-i dastanha-yi Şiva Erustuyî”. Pejuheşha-yi Desturî ve Belağî-yi Farsi. S.5. s. 89-124. CR - Sâdıkî Şehper, Rıza ve Raziye Heccâr (1392). “Nekd-i feministî roman-ı Seg u Zemistân-i Bulend”. Edeb Pejûhî. S.26. s. 73-94. CR - Schopenhauer, Arthur (2017). Aşka ve Kadınlara Dair. Ahmet Aydoğan (Çev.). (9. Baskı). İstanbul: Say Yayınları. CR - Sevim, Ayşe (2005). Feminizm. İstanbul: İnsan Yayınları CR - Şîrhânî, Muhammed ve Ferişte Melekî (1393). “Berresî-yi tetbîkî-yi feminism der âsâr-i Şehrnuş Parsipur ve Seher Helife”. dovvomîn humayiş-i millî edebiyyat-i tetbîkî danişgah-i Razî, 13 Şehriver. 877-894. CR - Yiğitoğlu, Mustafa (2018). “Kuyruklu yıldız altında bir izdivaç romanında feminist söylemler”. İDİL Sanat ve Dil Dergisi. C.7, S.43. s. 289-299. UR - https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1613248 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4492392 ER -