@article{article_1614374, title={İTTİHAT VE TERAKKİ’YE MUHALİF BİR DURUŞ: AHMET MUHTAR PAŞA}, journal={Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi}, volume={10}, pages={417–429}, year={2025}, DOI={10.54831/vanyyuiibfd.1614374}, author={Öztürkci, Eylem}, keywords={Ahmet Muhtar Paşa, İttihat ve Terakki Fırkası, Fevkalâde Komiserlik, Mebusan Meclisi}, abstract={İttihat ve Terakki, Türk tarihinde siyasal parti hüviyeti taşıyan ilk politik yapılanmadır. II. Abdülhamid karşıtlığı ortak paydasında ve Kanun-i Esasi’nin yeniden ilanıyla devletin dağılmaktan kurtulacağı söylemiyle Osmanlı toplumunun farklı kesimlerini bünyesinde barındırmıştı. Ancak Cemiyet-Fırka düalizminden siyasi hayatı boyunca kurtulamayan İttihat Terakki, sivil siyasetin doğasına aykırı şekilde içinde şiddeti de barındıran anti-demokratik uygulamalara başvurmaktan çekinmedi. Bu sebeple de muhalefet partilerinin yanında Osmanlı entelijansiyası ve devlet ricalinin bir kısmından da tepki gördü. İttihatçı muhalifliğiyle bilinen isimlerden biri de Osmanlı tarihinin büyük komutanlarından Gazi Ahmet Muhtar Paşa’dır. Bu çalışmayla Ahmet Muhtar Paşa’nın Mısır Fevkalâde Komiserliği’nden başlayarak Sadrazamlığında da devam eden İttihat ve Terakki’ye karşı muhalif duruşu gösterilmeye çalışılmaktadır. Çalışmada doküman analizi yöntemiyle Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi belgeleri, Âyan Meclisi Zabıt Cerideleri, Mebusan Meclisi Zabıt Cerideleri, dönemin basını, hatıratlar ve ilgili modern literatür kullanılarak bulgulara ulaşılmış, analiz edilmiş ve tartışılmıştır. Son olarak ise bulgular yorumlanmış ve elde edilen çıkarımlara yer verilmiştir.}, number={19}, publisher={Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi}