@article{article_1615743, title={KLASİK FARS ŞİİRİNDE BİNÂGÛŞ}, journal={Nüsha}, volume={25}, pages={77–108}, year={2025}, DOI={10.32330/nusha.1615743}, author={Özyurt, Güneş Muhip}, keywords={klasik fars şiiri, binaguş, fars edebiyatı, maşuk, güzellik unsurları}, abstract={Bu çalışmada Klasik Fars şiirinde maşuğun güzellik unsurlarından birisi olarak ele alınan “binâgûş” sözcüğü üzerinde durulacaktır. Binâgûş, sözlüklerde sıklıkla “kulak memesi” ve “kulak tozu” manası verilmiş bir kelimedir ve Türk edebiyatına da geçmiştir. Fars şiirinde maşuğun beyaz teninden hareketle binâgûş gümüş, fildişi ve kâfur gibi beyaz renkli nesneler ile güneş ve ay gibi gökcisimlerine benzetilmiştir. Bu tür nesneler arasında en çok gümüş öne çıkmıştır. Çiçekler de güzel renkleri ve kokuları bakımından binâgûşun teşbih edildiği nesneler arasındadır. Sebk-i hindî şairleri ise binâgûş ile sabah kavramını birleştirip “ṣubḥ-ı binâgûş” biçiminde bir terkip üretmişler ve binâgûşun beyaz rengini vurgulamaya devam etmişlerdir. Şiirde binâgûşla birlikte zikredilen güzellik unsurlarından başlıcaları kaş, zülüf, ben ve ayva tüyüdür. Bunlar ekseriyetle siyah renklerinden ötürü binâgûşla tezat oluşturan unsurlardır. Birçok şair, maşuğun binâgûşunun ayva tüyleriyle kaplandığını ve renginin koyulaştığını dile getirmiştir. Bazı beyitlerde binâgûştaki ayva tüyü maşuğu daha güzel hale getirmektedir. Ancak, çoğu defa şairler binâgûşu kararttığı için ayva tüyünün çıkmasından şikayetçi olmuşlardır. Binâgûşla bağlantılı diğer bazı mefhumlar ise binâgûşa ter ve gözyaşının akması, binâgûş üzerindeki beyaz saçlar ve binâgûş üzerindeki küpedir. Bütün bu bulgular ışığında binâgûş için “kulak memesi” ve “kulak tozu” manalarının yeterli olmadığı ve yanak, şakak veya yüzün yan tarafı manalarının da değerlendirilmeye alınmasının faydalı olacağı sonucuna varılmıştır.}, number={60}, publisher={Oku Anonim Şirketi}