TY  - JOUR
T1  - Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Gecikmiş Konuşmaya Yönelik Tutum ve Bilgilerinin Değerlendirilmesi
TT  - Evaluation of Preschool Teacher Candidates' Attitudes and Knowledge Towards Late Language
AU  - Kanbur, Begüm
AU  - Şen, Simge
PY  - 2025
DA  - July
Y2  - 2025
JF  - Istanbul Kent University Journal of Health Sciences
JO  - IKUJHS
PB  - İstanbul Kent Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2822-6615
SP  - 1
EP  - 12
VL  - 4
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Giriş: Dil gecikmesi sorunuyla karşılaşıldığında kendiliğinden geçmesini beklemek erken müdahalenin faydalarını zorlaştırabilir. Dil ve konuşma gelişiminde erken dönemde sorun yaşayan çocukların bir kısmında doğal çözülme gözlemlense de önemli bir kısmının uzun vadede kalıcı ve potansiyel olarak engelleyici iletişim sorunları yaşaması muhtemeldir. Bu nedenle erken tanı ve müdahalenin önemi büyüktür. Dil gelişiminin erken döneminde gecikmiş konuşma sorunu yaşayan okul öncesi öğrencileri fark ederek aileleri yönlendirebilecek kişiler arasında okul öncesi öğretmenleri yer almaktadır.  Bu nedenle çalışmamızda, Türkiye’de dördüncü sınıfta okumaya devam eden okul öncesi öğretmen adaylarının gecikmiş konuşmaya yönelik farkındalık ve bilgi düzeylerinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmamız kapsamında okul öncesi öğretmen adaylarının gecikmiş konuşmaya yönelik farkındalık ve bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi amacıyla araştırmacılar tarafından 29 sorudan oluşan bir anket geliştirilmiştir. Çalışmaya farklı üniversitelerde eğitim gören 63 okul öncesi öğretmen adayı dahil edilmiştir. Anket katılımcılara çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Verilerin analizinde frekans ve yüzde kullanılmıştır. Bulgular: Okul öncesi öğretmen adaylarının ankete verdiği yanıtlar incelendiğinde “Çift dillilik gecikmiş konuşmaya sebep olur.” (%33,3) ve “Mum üfleme, balon şişirme, pipetle su içme gibi nefes çalışmaları gecikmiş konuşmaya iyi gelir.” (%4,8) gibi maddelerinde doğru yanıt verme oranlarının düşük olduğu görülmüştür. “Oyun, çocuğun dil gelişimi için önemlidir.” (%93,7) ve “İki yaşından önce kitap okumak çocuk anlamayacağı için gereksizdir.” (%90,8) gibi maddelerinde doğru yanıt verme oranlarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Okul öncesi öğretmen adaylarının gecikmiş konuşma sorunu yaşayan öğrencileri yönlendirmedeki rolü dikkate alındığında gecikmiş konuşma hakkındaki bilgilerinin sınırlı olduğu görülmüştür. Bilgi ve farkındalık düzeylerinin artırılması amacıyla okul öncesi öğretmen adaylarının desteklemesi erken tanı ve müdahale oranlarının artmasına katkı sağlayacaktır.
KW  - gecikmiş konuşma
KW  - erken tanı
KW  - yönlendirme
KW  - farkındalık
KW  - erken müdahale
N2  - Introduction: When faced with language delay, waiting for it to resolve on its own can hinder the benefits of early intervention. While some children who experience problems in language and speech development in the early stages may see natural resolution, a significant proportion are likely to experience long-term, potentially disabling communication problems. Therefore, early diagnosis and intervention are of great importance. Preschool teachers are among those who can identify preschool students with delayed speech in the early stages of language development and guide their families. Therefore, our study aimed to measure the awareness and knowledge levels of preschool teacher candidates in their fourth year of study in Turkey regarding delayed speech. Method: As part of our study, a 29-question survey was developed by researchers to assess the awareness and knowledge levels of preschool teacher candidates regarding delayed speech. Sixty-three preschool teacher candidates studying at different universities were included in the study. The survey was administered to participants online. Frequency and percentage were used in the analysis of the data. Results: When the survey responses of pre-school teacher candidates were analysed, it was found that the percentage of correct answers to questions such as "Speaking two languages causes speech delay." (33.3%) and "Breathing exercises such as blowing out candles, blowing up balloons, and drinking water through a straw help overcome speech delay." (4.8%). The percentage of correct answers to questions such as "Play is important for a child's language development." (93.7%) and "It is not necessary to read books to children under the age of two because they will not understand them anyway." (90.8%) was found to be high. Conclusion: Considering the role of preschool teacher candidates in guiding students with delayed speech, it was observed that their knowledge about delayed speech is limited. Supporting preschool teacher candidates to increase their knowledge and awareness levels will contribute to increasing early diagnosis and intervention rates.
CR  - ASHA (American Speech-Language-Hearing Association) (2022). Late Language Emergence.https://www.asha.org/Practice-Portal/Clinical-Topics/Late-Language-Emergence/ adresinden alınmıştır (Erişim tarihi: 30.04.2022).
CR  - Başalev, S., & Soysal, Y. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf içi etkileşim örüntülerinin incelenmesi: sınıf söylemi analizi yaklaşımı. Academy Journal of Educational Sciences, 4(2), 111-127.
CR  - Bekmezci, H., & Özkan, H. (2015). Oyun ve oyuncağın çocuk sağlığına etkisi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Dergisi, 5(2), 81-87.
CR  - Beitchman, J. H., Nair, R., Clegg, M., & Patel, P. G. (1986). Prevalence of speech and language disorders in 5-year-old kindergarten children in the Ottawa-Carleton region. Journal of Speech and Hearing Disorders, 51(2), 98-110.
CR  - Billeaud, F. P. (2003). Communication disorders in infants and toddlers: Assessment and intervention. Butterworth-Heinemann Medical.
CR  - Bowen, C. (2006). What is the evidence for oral motor therapy? Acquiring Knowledge in Speech, Language, and Hearing, 7, 144-147.
CR  - Buschmann, A., Jooss, B., Rupp, A., Dockter, S., Blaschtikowitz, H., Heggen, I., & Pietz, J. (2008). Children with developmental language delay at 24 months of age: results of a diagnostic workup. Developmental Medicine & Child Neurology, 50(3), 223-229. https://doi.org/10.1111/j.1469-8749.2008.02034.x
CR  - Campbell, T. F., Dollaghan, C. A., Rockette, H. E., Paradise, J. L., Feldman, H. M., Shriberg, L. D., ... & Kurs‐Lasky, M. (2003). Risk factors for speech delay of unknown origin in 3‐year‐old children. Child Development, 74(2), 346-357. https://doi.org/10.1111/1467-8624.7402002
CR  - Capirci, O., & Volterra, V. (2008). Gesture and speech: The emergence and development of a strong and changing partnership. Gesture, 8(1), 22-44.
CR  - Caselli, M. C., Rinaldi, P., Stefanini, S., & Volterra, V. (2012). Early action and gesture “vocabulary” and its relation with word comprehension and production. Child Development, 83(2), 526-542. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2011.01727.x
CR  - Catts, H. W., Fey, M. E., Tomblin, J. B., & Zhang, X. (2002). A longitudinal investigation of reading outcomes in children with language impairments. Journal of Speech, Language, and Hearing Research. 45 (6),  1142-1157. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2002/093)
CR  - Çiçek, A. (2002). 0-6 yaş grubu çocuklarda dil gelişimi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 115-124.
CR  - Çiyiltepe, M., & Türkbay, T. (2004). Konuşmanın bileşenleri ve konuşma gecikmesi olan çocukların değerlendirilmesi: Gözden geçirme. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi: 11 (2)
CR  - Duru Y. Y., Ahsen, E., Küçük, E. N. (2020). Anneler ve okul öncesi öğretmenlerin gecikmiş̧ konuşmaya yönelik bilgi düzeylerinin karşılaştırılması. Dil Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi, 3(1), 61-90.
CR  - Fantuzzo, J., McWayne, C., Perry, M. A., & Childs, S. (2004). Multiple dimensions of family involvement and their relations to behavioral and learning competencies for urban, low-income children. School psychology review, 33(4), 467-480. https://doi.org/10.1080/02796015.2004.12086262
CR  - Fletcher, K. L., & Reese, E. (2005). Picture book reading with young children: A conceptual framework. Developmental review, 25(1), 64-103. https://doi.org/10.1016/j.dr.2004.08.009
CR  - Garip, S., & Göçer, A. (2023). Türkçe Dersi Etkileşimli Sınıf Ortamlarında Konuşma Becerisinin Gelişimi ve Değerlendirilmesi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (12), 1249-1268.
CR  - Gönen, M., Ünüvar, P., Bıçakçı, M., Koçyiğit, S., Yazıcı, Z., Orçan, M., ... & Özyürek, A. (2010). Okul Öncesi Eğitim Öğretmenlerinin Dil Etkinliklerini Uygulama Biçimlerinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 23-40.
CR  - Guasti, M. T. (2017). Language acquisition: The growth of grammar. MIT press.
Hamaguchi, P. M. (2010). Childhood speech, language, and listening problems. John Wiley & Sons.
Hart, B., Risley, T. R., & Kirby, J. R. (1997). Meaningful differences in the everyday experience of young American children. Canadian Journal of Education, 22(3), 323.
CR  - Heuvel, M., Ma, J., Borkhoff, C. M., Koroshegyi, C., Dai, D. W., Parkin, P. C., ... & Birken, C. S. (2019). Mobile media device use is associated with expressive language delay in 18-month-old children. Journal of Developmental and Behavioral Pediatrics, 40(2), 99-104. https://doi.org/10.1097/dbp.0000000000000630
CR  - Karacan, E. (2000). Çocuklarda dil gelişimini etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 9(7), 1-8.
CR  - Karacan, E. (2000). Language Development of Infants and Children. J ClinPsy. 2000; 3(4): 263-268.
CR  - Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (23. baskı). Nobel Yayıncılık.
CR  - Kayıran, S., Şahin, S. A., & Sena, C. U. R. E. (2012). Pediatri perspektifinden Çocuklarda konuşma ve dil gecikmesine yaklaşım. Marmara Medical Journal, 25(1), 1-4.
CR  - Kaya, A., (2011). Eğitim Psikolojisi. Ankara. Pegem Akademi. 100-106.
CR  - Kol, S. (2013) Erken Çocuklukta Bilişsel Gelişim ve Dil Gelişimi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(21), 1-21
CR  - Kuhl, P. K. (2010). Brain mechanisms in early language acquisition. Neuron, 67(5), 713-727. https://doi.org/10.1016/j.neuron.2010.08.038
CR  - Letts, C., & Hall, E. (2003). Exploring early years professionals' knowledge about speech and language and development and impairment. Child Language Teaching and Therapy, 19(2), 211-229.
CR  - Maviş, İ., Toğram, B. & Akyüz Togram, A. (2005). Okul öncesi ve ilköğretim öğretmenlerinin dil ve konuşma bozukluklarına yönelik görüşleri. 15. Ulusal Özel Eğitim Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Ankara.
CR  - Mertol İlgar, Ş. & Yağmurtaşan, M. (2021). “Erken Çocukluk Döneminde Dil Gelişiminde Aile ve Öğretmenin Rolü” International Social Sciences Studies Journal, 82(7), 1943-1950.
CR  - McCauley, R. J., Strand, E., Lof, G. L., Schooling, T., & Frymark, T. (2009). Evidence-based systematic review: Effects of nonspeech oral motor exercises on speech. American Journal of Speech-Language Pathology, 18(4), 343-360. https://doi.org/10.1044/1058-0360(2009/09-0006)
CR  - Özpolat, M. (2020). Erken çocukluk döneminde iki dilliliğin çocukların alıcı ve ifade edici dil gelişimine etkisinin incelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi]. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
CR  - Pamuk, D. K., & Bal, M. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin kapsayıcı eğitimde çocukların dil gelişim sürecine yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 737-754.
CR  - Paul, R. (1996). Clinical implications of the natural history of slow expressive language development. American Journal of Speech-Language Pathology, 5(2), 5-21.
CR  - Rescorla, L. (2002). Language and reading outcomes to age 9 in late-talking toddlers. Journal of Speech, Language, and Hearing,45(2), 360-371. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2002/028)
CR  - Rescorla, L. (2011). Late talkers: Do good predictors of outcome exist?. Developmental disabilities research reviews, 17(2), 141-150. https://doi.org/10.1002/ddrr.1108.
CR  - Sansavini, A., Favilla, M. E., Guasti, M. T., Marini, A., Millepiedi, S., Di Martino, M. V., ... & Lorusso, M. L. (2021). Developmental language disorder: Early predictors, age for the diagnosis, and diagnostic tools. A scoping review. Brain Sciences, 11(5), 654. https://doi.org/10.3390/brainsci11050654
CR  - Scarborough, H. S., & Dobrich, W. (1990). Development of children with early language delay. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 33(1), 70-83. https://doi.org/10.1044/jshr.3301.70
CR  - Tamis‐LeMonda, C. S., Bornstein, M. H., Baumwell, L., & Melstein Damast, A. (1996). Responsive parenting in the second year: Specific influences on children's language and play. Early Development and Parenting: An International Journal of Research and Practice, 5(4), 173-183.
CR  - Taylor, C., Zubrick, S., & Rice, M. L. (2013). Population and public health perspectives on late language emergence at 24 months as a risk indicator for language impairment at 7 years. In Late talkers: Language development, interventions, and outcomes (pp. 23-40). Brookes Publishing.
CR  - Temizyürek, F. (2007). Çocukta Dil Gelişim Süreci, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), (7), 169-176
CR  - Toğram, B., Maviş, İ. (2009). Aileler, öğretmenler ve dil ve konuşma terapistlerinin çocuklardaki dil ve konuşma bozukluklarına yönelik tutum ve bilgilerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 10(1), 71-85.
CR  - Uysal, A. A., Tura, G. (2018). Öğretmen adaylarının çocuklardaki dil ve konuşma bozukluklarına yönelik tutum ve bilgilerinin değerlendirilmesi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 1(1), 13-22.
CR  - Vašíková, J., & Žáková, I. (2017). Speech Therapy Prevention in Kindergarten. Acta Educationis Generalis, 7(2), 69-78.
CR  - Yarrow, L. J., MacTurk, R. H., Vietze, P. M., McCarthy, M. E., Klein, R. P., & McQuiston, S. (1984). Development course of parental stimulation and its relationship to mastery motivation during infancy. Developmental Psychology, 20(3), 492. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0012-1649.20.3.492
CR  - Yılmaz, B. (2004). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarında ebeveynlerin duyarlılığı. Bilgi Dünyası, 5(2), 115-136.
CR  - Zimmerman, F. J., Christakis, D. A., & Meltzoff, A. N. (2007). Associations between media viewing and language development in children under age 2 years. The Journal of pediatrics, 151(4), 364-368. https://doi.org/10.1016/j.jpeds.2007.04.071
CR  - Zubrick, S. R., Taylor, C. L., Rice, M. L., & Slegers, D. W. (2007). Late language emergence at 24 months: An epidemiological study of prevalence, predictors, and covariates. Journal of Speech, Language, and Hearing,50(6),1562-1592. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2007/106).
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/ikujhs/issue//1615753
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4503220
ER  -